Jodek potasu na promieniowanie. Kiedy zażyć? Jak dawkować?
Tabletki jodku potasu przyjmuje się w przypadku zagrożenia katastrofą nuklearną. Podanie tego związku chemicznego ma zapobiegać szkodliwej działalności jodu radioaktywnego. Kiedy oraz w jakich dawkach stosować jodek potasu?
Jod to ważny pierwiastek odpowiadający przede wszystkim za prawidłowe funkcjonowanie tarczycy. W przypadku zagrożenie nukleranego podanie jodku potasu skutecznie blokuje wchłanianie radioaktywnych izotopów w obrębie tego narządu. Ponadto działa także przeciwzapalnie oraz wykrztuśnie. Mimo właściwości zdrowotnych trzeba jednak pamiętać, że jest to silny związek chemiczny, którego zażywanie powinno obejmować nadzór lekarza specjalisty.
Z artykułu dowiesz się:
Jodek potasu – informacje podstawowe
Jodek potasu to nieorganiczny związek chemiczny. Występuje w postaci bezwonnych, bezbarwnych i łatwo rozpuszczalnych w wodzie kryształów. Jest składnikiem płynu Lugola oraz jodyny. Związek jodku potasu jest także dodawany do soli kuchennej, aby wzbogacić ten składnik w wyższą zawartość jodu.
Jodek potasu rozpuszczony w wodzie wykazuje silne właściwości żrące. Nawet w postaci pary może powodować podrażnienie oczu, skóry, układu oddechowego oraz pokarmowego.
Wykorzystanie jodku potasu dotyczy głównie skażeń promieniotwórczych. Podaje się go w momencie katastrofy nuklearnej i zdarzeń związanych z nadmierną ekspozycją na szkodliwe promieniowanie.
Jodek potasu – zastosowanie
Jodek potasu to składnik znanego płynu Lugola, który został wprowadzony w celu redukcji negatywnego efektu jodu w postaci promieniotwórczej na tarczycę oraz cały organizm. Jod promieniotwórczy może odkładać się w gruczole tarczowym i być wchłaniany przez skórę oraz drogi oddechowe. Jodkiem potasu wypiera się jod promieniotwórczy z organizmu, stosując go w odpowiedniej dawce, którą należy skonsultować z lekarzem specjalistą.
U osób skażonych promieniowaniem zaleca się zażywanie tabletek z jodkiem potasu, które reprezentują formę z bardziej stabilnym jodem. Takie działanie zmniejsza ryzyko rozwoju raka tarczycy i toksycznego zapalenia tarczycy. Przyjmowanie jodku potasu może odbywać się także w przypadku zagrożenia niedoboru tego składnika, co często ma miejsce w przypadku choroby, jaką jest niedoczynność tarczycy. Jest to jednak powszechnie mniej znane zastosowanie.
Jodek potasu na promieniowanie. Zasady stosowania w przypadku zagrożenia
Zażycie tabletek z jodkiem potasu powinno odbywać się tylko w sytuacji zagrożenia nuklearnego i prawdopodobieństwa ekspozycji na chmurę radioaktywną. Przyjmowanie jodu może również mieć miejsce przy zdiagnozowanych niedoborach tego składnika. Takie zastosowanie zawsze podlega jednak decyzji lekarza specjalisty.
Niewątpliwie najbardziej znaną sytuacją, w której podaje się leki ze stabilnym jodem, jest obecność radioaktywnego jodu w organizmie lub ryzyko jego kumulacji. Tabletki z jodkiem potasu powinno się stosować w następujących dawkach:
- noworodki poniżej 1. miesiąca życia – 1/4 tabletki (16 mg jodku potasu zawiera 12,5 mg jodu),
- niemowlęta od 1. miesiąca życia i dzieci do 3. roku życia – 1/2 tabletki (32,5 mg jodku potasu zawiera 25 mg jodu),
- dzieci od 3. do 12. roku życia – 1 tabletka (65 mg jodku potasu zawiera 50 mg jodu),
- dzieci powyżej 12. roku życia i osoby dorosłe do ok. 60. roku życia – 2 tabletki (130 mg jodku potasu zawiera 100 mg jodu),
- kobiety karmiące piersią i kobiety w ciąży – 2 tabletki (130 mg jodku potasu zawiera 100 mg jodu).
Tabletek jodku potasu nie powinno się zażywać samowolnie. W przypadku zagrożenia powyższe zalecenia odnoszące się do dawkowania realizują niezbędną ochronę na okres 1 doby.
Jodek potasu – przeciwwskazania
Jod to silny pierwiastek, który powinien być przyjmowany we właściwych stężeniach pod kontrolą lekarza, aby zapewnić właściwą ochronę. Samowolne przyjęcie tabletek i niewłaściwa metoda stosowania doustnego jodku potasu może nieść ze sobą działania niepożądane. Stąd też warto mieć na uwadze przeciwwskazania do stosowania tego związku chemicznego. Przed przyjęciem jodku potasu warto upewnić się, czy dana osoba:
- nie cierpi na nadczynność tarczycy,
- nie ma uczulenia na składnik preparatu,
- nie ma stanów zapalnych, takich jak zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
- nie choruje na zaburzenia pracy naczyń krwionośnych,
- nie choruje na zapalenie skóry Duhringa.
Jod to ważny pierwiastek dla prawidłowego działania organizmu, ale jego nadmiar może nieść ze sobą różne konsekwencje. Przykładami są:
- ostre zapalenie naczyń,
- toksyczne zapalenie tarczycy,
- zmiany skórne,
- uczucie pieczenia,
- zapalenie naczyń z hipokomplementemią,
- hiperkaliemia, jeśli stosuje się również leki moczopędne oszczędzające potas.
Podsumowanie
Tabletki z solą potasową jodu podaje się w przypadku zagrożenia wywołanego przez promieniowanie radioaktywnym jodem. Działanie radioaktywnego jodu polega na kumulowaniu się go w drogach oddechowych oraz tarczycy, co zwiększa ryzyko zachorowania na raka tego narządu. Dystrybucja tabletek pozwala lekarzowi na przepisanie bardziej stabilnej formy jodu w postaci jodku potasu, również dla dzieci, dorosłych i kobiet w ciąży. Zalecenia obejmują także kobiety karmiące piersią. Dzięki przyjęciu odpowiedniej porcji jodku potasu czynność tarczycy wraca do normy. Zażywane tabletki powinny być przepisane w dawce zgodnej ze wskazaniami medycznymi lekarza specjalisty.
Źródła:
- Warmińsko-Mazurski Urząd Wojewódzki w Olsztynie, Komunikat MSWiA na temat dystrybucji jodku potasu, https://www.gov.pl/web/uw-warminsk-mazurski/komunikat- mswia-na-temat-dystrybucji-jodku-potasu (dostęp: 10.11.2022).
- K.U. Jeong, H.S. Lee, J.S. Hwang, Effects of short-term potassium iodide treatment for thyrotoxicosis due to Graves disease in children and adolescents, "Annals of Pediatric Endocrinology & Metabolism", 2014, s. 197-201.
Autor
Mateusz Jagielski-Szczypik – dyplomowany dietetyk, absolwent Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu na kierunku Żywienie Człowieka i Dietetyka. Również trener personalny piszący o zdrowiu, suplementacji i znaczeniu stylu życia w kontekście prawidłowej profilaktyki zdrowotnej. Edukator i copywriter w zakresie tematów związanych ze zdrowiem.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [21.11.2024]