Jakie właściwości ma cytrulina? Dowiedz się, jak działa i kiedy warto ją suplementować
Cytrulina to aminokwas, który zyskuje coraz większą popularność, zwłaszcza wśród osób aktywnych fizycznie. Warto jednak wiedzieć, że jej działanie może przynieść korzyści nie tylko sportowcom. Cytrulina wpływa na rozszerzanie naczyń krwionośnych, poprawiając przepływ krwi i dotlenienie mięśni, co przekłada się na większą wytrzymałość i lepsze efekty treningowe. Nie jest to jednak jedyna zaleta tego związku, dlatego warto poznać jego szersze zastosowanie oraz właściwości.
Wiele mówi się o tym, że regularna suplementacja cytruliny może pomóc nie tylko w osiąganiu lepszych wyników sportowych, ale też w redukcji zmęczenia i szybszym usuwaniu kwasu mlekowego z mięśni. Związek ten wspiera również układ sercowo-naczyniowy, dlatego stosowanie cytruliny może być elementem profilaktyki. Sprawdź, czym jest i jak działa cytrulina oraz w jaki sposób wpływa na organizm człowieka.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest cytrulina?
- Jak działa cytrulina?
- Jaki jest wpływ suplementacji jabłczanu cytruliny na organizm?
- akie są najlepsze sposoby na stosowanie cytruliny?
- Jakie są przeciwwskazania do stosowania cytruliny?
- Czy warto suplementować cytrulinę?
Cytrulina – co to jest?
Cytrulina to naturalnie występujący związek chemiczny, zaliczany alfa-aminokwasów. Posiadają one grupę aminową przy pierwszym atomie węgla w łańcuchu węglowodorowym przyłączonym do grupy karboksylowej. Występuje ona w postaci L-aminokwasu, jak każdy inny aminokwas pełniący w organizmie funkcje biologiczne. I choć nie należy do grupy aminokwasów białkowych, odgrywa bardzo ważną rolę w metabolizmie azotu i cyklu mocznikowym, pomagając usuwać z organizmu toksyczny amoniak.
Co ciekawe, nazwa „cytrulina” pochodzi od łacińskiego słowa citrullus, oznaczającego arbuz – to właśnie z tego owocu po raz pierwszy ją wyizolowano w 1914 r. Cytrulina znajduje się również w innych roślinach – dyni, ogórku, tykwie, orzechach, roślinach strączkowych, a także w mięsie. Warto jednak wiedzieć, że aminokwas ten zaliczany jest do endogennych i może być syntetyzowany przez komórki organizmu.
Można jednak przyjmować ją dodatkowo, na co zwykle decydują się sportowcy i osoby aktywne fizycznie. Cytrulina dostępna jest głównie w formie suplementów – najczęściej jako jabłczan cytruliny.
Właściwości i działanie cytruliny
Cytrulina pełni wiele ważnych funkcji w organizmie człowieka, jednak wbrew krążącym mitom – nie uczestniczy w budowie białek, a tym samym także masy mięśniowej. Bierze za to udział w mocznikowym cyklu Krebsa, przekształcając nadmiar amoniaku (o właściwościach toksycznych) w mocznik. Dzięki temu szkodliwa substancja może być wydalana z organizmu w czasie oddawania moczu lub pocenia się.
Cytrulina uczestniczy także w syntezie argininy oraz ornityny. Są to kolejne ważne dla organizmu aminokwasy. Za sprawą przemiany ornityny w argininę, cytrulina poniekąd powoduje więc rozszerzenie naczyń krwionośnych i poprawia przepływ krwi. To z kolei prowadzi do obniżenia ciśnienia, dlatego mówi się, że cytrulina pomaga w walce z nadciśnieniem tętniczym. Dzięki usprawnieniu przepływu krwi zwiększa się także efektywność dostarczania tlenu i składników odżywczych do poszczególnych narządów oraz tkanek.
To jednak nie koniec jej zalet. Zaliczyć do nich należy także zwiększenie wydolności fizycznej w czasie treningu i zmniejszenie uczucia zmęczenia po jego zakończeniu. Wszystko za sprawą tego, że cytrulina stymuluje tlenowe wytwarzanie energii przez tkankę mięśniową w czasie wysiłku. Aby pozytywnie wpływać na zwiększenie produkcji tlenku azotu, często stosuje się połączenie cytruliny i argininy w ramach suplementacji.
Niektóre wyniki badań wskazują także na to, że cytrulina w postaci jabłczanu pomaga redukować bóle mięśni po wysiłku i wspiera regenerację organizmu. Usprawnia też procesy metaboliczne i zmniejsza nasilenie rozpadu tkanki mięśniowej przy deficycie energetycznym.
Cytrulina jako suplement diety
Cytrulina w formie suplementu diety występuje najczęściej w postaci jabłczanu cytruliny czyli połączenia cytruliny z kwasem jabłkowym, który wspiera jej wchłanianie i działanie. Dostępna jest w postaci kapsułek lub proszku do rozpuszczania w wodzie.
Sięgają po nią głównie osoby trenujące siłowo i wytrzymałościowo, ponieważ regularne stosowanie cytruliny może przyczynić się do zwiększenia efektywności treningów, wydatkowania energii podczas wysiłku oraz skrócenia czasu regeneracji. Zanim jednak po nią sięgniesz, skonsultuj się z lekarzem, aby upewnić się, że nie ma ku temu przeciwwskazań.
Suplementy zawierające cytrulinę poleca się także pacjentom z zaburzeniami układu krążenia, np. nadciśnieniem. Sięgnąć po nią mogą także panowie odczuwający łagodne zaburzenia erekcji. Warto jednak pamiętać, że suplementacja nigdy nie powinna zastąpić zbilansowanej diety oraz leczenia.
Cytrulina – jak ją stosować?
Jabłczan cytruliny u większości osób dobrze się wchłania i wykazuje większą skuteczność w kontekście poprawy wydolności. Sposób stosowania suplementu zależy głównie od jego formy (kapsułki lub proszek) oraz zaleceń producenta. Zanim przyjmiesz pierwszą dawkę cytruliny, przeczytaj dokładnie informacje zamieszczone w ulotce dołączonej do opakowania produktu. Skonsultuj się także z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej lub specjalistą, u którego leczysz nadciśnienie czy zaburzenia erekcji.
Jeśli planujesz przyjmować cytrulinę, aby poprawić wydolność i efekty treningowe, przyjmuj nie więcej niż 2-8 g cytruliny na dobę. Pamiętaj, żeby tę dawkę podzielić na pół i jedną porcję zażywać przed a drugą po wysiłku fizycznym.
W przypadku pacjentów chorujących na nadciśnienie lub chcących je uregulować, dzienna dawka cytruliny nie powinna przekraczać 3-4 g. Możesz sięgać po suplement o dowolnej porze dnia.
Przy problemach z erekcją zaleca się przyjmować 1,5-2 g cytruliny na ok. godzinę przed planowanym współżyciem.
Cytrulina – przeciwwskazania
Jak każdy suplement diety, jabłczan cytruliny również może powodować określone skutki uboczne. Cytrulina jest ogólnie dobrze tolerowana przez organizm ludzki, jednak nie należy przekraczać dziennej maksymalnej dawki. Choć organizm dobrze sobie radzi z wydalaniem nadmiaru tego aminokwasu, u niektórych mogą wystąpić skutki uboczne stosowania cytruliny w dużych ilościach. Najczęściej są to dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
Cytrulina – czy warto ją suplementować?
Jeśli zależy Ci na poprawie wydolności fizycznej, szybszej regeneracji i lepszym samopoczuciu po treningu, możesz wypróbować suplementację cytruliny. Pamiętaj jednak, aby przed jej rozpoczęciem porozmawiać ze swoim lekarzem. Cytrulina jest naturalnie syntetyzowana przez organizm, dlatego nie wchodzi raczej w interakcje z przyjmowanymi lekami.
Podsumowanie
Cytrulina to skuteczny i bezpieczny suplement, który wspiera wydolność, regenerację i ogólną kondycję organizmu. Warto stosować ją przede wszystkim przy intensywnych treningach i wysiłku fizycznym, problemach ze zbyt wysokim ciśnieniem czy zaburzenich erekcji. Warto jednak wiedzieć, że suplement diety nie jest lekiem, dlatego nie powinien być stosowany jako jego zamiennik.
Źródła:
- A. Binder, Cytrulina. Aminokwas o wszechstronnym zastosowaniu, https://dietetycy.org.pl/cytrulina/ (dostęp: 18.04.2025 r.).
- S. Łukaszewicz, B. Sadłowski, P. Bieganek i in., Wpływ suplementacji jabłczanu cytruliny na wydolność wysiłkową i regenerację mięśniową, „Polish Journal of Sports Medicine” 2024, vol. 40, nr 03, s. 79-89.
- S. Osowska, M. Kunecki, W. Hilgier, Cytrulina jako parametr prognostyczny całkowitego lub częściowego odstawienia żywienia pozajelitowego u dorosłych pacjentów – obserwacyjne badanie pilotowe, „Diagnostyka Laboratoryjna” 2018, vol. 54, nr 1, s. 11-15.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [19.05.2025]