Antybiotyki to substancje wykorzystywane w leczeniu zakażeń bakteryjnych i czasem grzybiczych. Ich działanie bakteriobójcze polega na zniszczeniu każdej ściany komórki bakteryjnej, co pozwala na trwałe usunięcie patogenu. Niestety w przypadku antybiotyków cierpią na tym również nasze probiotyczne bakterie jelitowe, które odpowiadają za kształtowanie zdrowia w przewodzie pokarmowym. Brak ich obecności zwiększa ryzyko zaburzeń pracy układu pokarmowego, dalszych problemów trawiennych, a nawet poważnych chorób zapalnych.
Antybiotyki bakteriostatyczne to preparaty, które zawierają substancje niszczące zewnętrzne ściany bakterii, zatrzymując jednocześnie ich rozprzestrzenianie się. Antybiotyki bakteriobójcze stanowią standard leczenia infekcji bakteryjnych, a także osłabiają natężenie stanu zapalnego przy infekcjach wirusowo-bakteryjnych, co pozwala na szybszy powrót do zdrowia. Dowiedz się więcej na temat działania antybiotyków oraz jak zapobiegać ich skutkom ubocznym.
Jak działają antybiotyki?
Antybiotyki to leki, które posiadają substancje o działaniu bakteriostatycznym i bakteriobójczym. Oznacza to, że antybiotyk ogranicza wzrost bakterii (działanie polegające na zakłócaniu rozmnażania bakterii), a także powoduje niszczenie ich ścian komórkowych (działanie polegające na atakowaniu ściany komórki bakteryjnej), co pozwala na ich dalszą destrukcję przez czynniki immunologiczne naszego układu odpornościowego.
W niektórych przypadkach antybiotyki posiadają odmienne działanie na bakterie. Istnieją też tzw. antybiotyki peptydowe, których działanie polega na ograniczaniu produkcji białka przez bakterie, co powoduje także ograniczenie ich wzrostu i rozprzestrzeniania się. Działanie antybiotyków wykorzystuje się na infekcje bakteryjne oraz profilaktycznie w przypadku zabezpieczenia pacjenta przed ryzykiem zakażenia spowodowanym zabiegiem operacyjnym lub w celu złagodzenia dolegliwości bólowych, często wywoływanych również przez infekcje bakteryjne (np. infekcja dziąsła).
Na rynku dostępne są również antybiotyki o działaniu grzybobójczym, które stosowane są w połączeniu z klasycznymi antybiotykami. Takie mieszanki (przeważnie w formie kremów/maści) są stosowane miejscowo, np. przy grzybicy pochwy.
Skutki uboczne antybiotyku
Pomimo tego, że antybiotyki stanowią jedną z najskuteczniejszych metod leczenia infekcji i stanów zapalnych związanych z działalnością drobnoustrojów, mogą one wykazywać działania niepożądane. Wśród skutków ubocznych po zażyciu antybiotyku mogą wystąpić:
- wysypki skórne,
- zaburzenia perystaltyki w wyniku zniszczenia flory bakteryjnej,
- zaburzenia pracy przewodu pokarmowego,
- wstrząs anafilaktyczny,
- zaburzenia czynności wątroby,
- afty i pleśniawki w jamie ustnej,
- zaburzenia wchłaniania składników odżywczych,
- gorączka,
- zaburzenia związane ze szpikiem kostnym,
- bóle brzucha, mięśni i stawów,
- zaburzenia pracy nerek.
Jeśli leki antybiotyczne wykazują powyższe działania niepożądane, należy natychmiast udać się do lekarza i przerwać leczenie. Warto jednak pamiętać, że większość antybiotyków nie powoduje takich zaburzeń, co nie zmienia faktu, że w trakcie antybiotykoterapii warto obserwować swój organizm i uprzednio zapytać lekarza, jak może zachowywać się organizm po przyjęciu danego antybiotyku. Należy przede wszystkim słuchać zaleceń lekarza.
