Testosteron kojarzy się głównie z męskimi hormonami, jednak pełni ważną rolę także w organizmie kobiety. Odpowiada m.in. za libido, kondycję mięśni, poziom energii oraz samopoczucie. Zarówno niedobór, jak i nadmiar testosteronu mogą prowadzić do problemów zdrowotnych i zaburzeń, takich jak zmęczenie, wahania nastroju, trądzik czy nadmierne owłosienie. Warto wiedzieć jaki jest prawidłowy poziom testosteronu, a kiedy można mówić o jego nadmiarze.
Podwyższony poziom testosteronu u kobiet może prowadzić do różnych dolegliwości. Przyczyną takiego stanu najczęściej są zaburzenia hormonalne, choroby oraz nieprawidłowa dieta. Wpływ mogą mieć także stosowane leki i niektóre schorzenia endokrynologiczne. Sprawdź, jakie są funkcje testosteronu w organizmie kobiety, jak objawia się jego nadmiar oraz w jaki sposób przywrócić hormonalną równowagę.
Z artykułu dowiesz się:
- Czy testosteron występuje w kobiecym organizmie?
- Jaką rolę pełni testosteron u kobiet?
- Co powoduje zwiększenie stężenia testosteronu u kobiet?
- Jak objawia się wysokie stężenie testosteronu u kobiet?
- Jak wygląda badanie poziomu testosteronu i leczenie zbyt wysokiego stężenia tego hormonu?
Czy kobiety mają testosteron?
Choć wielu osobom może się wydać to zaskakujące, testosteron produkowany jest nie tylko w organizmie mężczyzny, ale także kobiety. To hormon steroidowy należący do grupy androgenów, nazywany również maskulinizującym. U mężczyzn wytwarzany jest przede wszystkim w jądrach za sprawą LH – hormonu luteinizującego. Z kolei w ciele kobiety produkują go jajniki oraz kora nadnerczy, a w okresie ciąży również łożysko.
Testosteron jest głównie kojarzony z mężczyznami, ponieważ to hormon odpowiedzialny za rozwój cech płciowych męskich, takich jak większa masa mięśniowa, głęboki głos czy zarost. Warto jednak wiedzieć, że również u kobiet testosteron pełni ważne funkcje, choć jego poziom jest znacznie niższy.
Stężenie testosteronu u pań zmienia się w ciągu całego życia. Najwyższe jest w młodym wieku, a w miarę upływu lat stopniowo spada, zwłaszcza po menopauzie, co może wpływać na samopoczucie i kondycję fizyczną. Nie da się więc ukryć, że jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu kobiecego.
Jaką rolę pełni testosteron w organizmie kobiety?
Funkcja testosteronu w kobiecym organizmie nadal nie została do końca poznana. Obecnie wiadomo, że wspólnie z estrogenem – jednym z najważniejszych żeńskich hormonów płciowych – odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie jajników, a co za tym idzie – także płodność. Wiele mówi się o tym, że właściwe działanie jajników zależy w dużej mierze od balansu pomiędzy stężeniem estrogenu a testosteronu u kobiet. Hormon ten jest również odpowiedzialny za utrzymanie zdrowego poziomu libido, a jego niedobór może prowadzić do zmniejszonego zainteresowania współżyciem seksualnym.
Ponadto, testosteron odgrywa też ważną rolę w procesie metabolizmu kostnego, zapobiegając nadmiernej utracie masy kostnej. Jest to szczególnie istotne w okresie menopauzy, kiedy poziom tego hormonu naturalnie spada. Niedobór testosteronu może więc prowadzić do osłabienia kości i większego ryzyka osteoporozy.
Przyczyny nadmiaru testosteronu u kobiet
Zaburzenia poziomu testosteronu u kobiet mogą być spowodowane różnymi czynnikami. Do nadmiaru tego hormonu w organizmie przyczyniają się m.in.:
- zespół policystycznych jajników (PCOS) – to jeden z głównych powodów nadmiaru testosteronu u kobiet. W tej chorobie dochodzi do zaburzeń równowagi hormonalnej, co skutkuje nadprodukcją testosteronu w jajnikach. Zwiększony poziom tego hormonu może prowadzić do wystąpienia objawów takich jak nadmierne owłosienie na ciele, trądzik czy łysienie typu męskiego.
- wrodzony przerost nadnerczy (CAH) – choroby zaburzające prawidłową pracę nadnerczy przyczyniają się do rozregulowania produkcji hormonów. W efekcie wytwarzają one zbyt mało kortyzolu, a za dużo testosteronu.
- isulinooporność – podniesiony poziom insuliny dodatkowo blokuje syntezę białka wiążącego hormony płciowe (SHBG), przez co dochodzi do wzrostu stężenia testosteronu.
- przewlekły stres – zwiększona produkcja kortyzolu może zakłócać równowagę hormonalną i prowadzić do nadmiernego wytwarzania androgenów, w tym testosteronu,
- choroby nowotworowe jajników i nadnerczy,
- zaburzenia funkcjonowania przysadki mózgowej.
Objawy wysokiego poziomu testosteronu u kobiet
Podobnie jak niedobór testosteronu (wynikający np. z niedoczynności tarczycy), również jego nadmiar nie jest korzystny dla kobiecego organizmu. Wysoki poziom testosteronu u kobiet może prowadzić do pojawienia się objawów, takich jak:
- hirsutyzm, czyli pojawienie się nadmiernego owłosienia w miejscach typowych dla mężczyzn,
- zmiany w głosie – obniżenie tonu,
- łysienie typu męskiego – zbyt wysoki poziom testosteronu może powodować utratę włosów na głowie, szczególnie w okolicach czoła i na szczycie głowy, co jest charakterystyczne dla łysienia androgenowego,
- trądzik i problemy skórne,
- zwiększenie masy mięśniowej,
- zaburzenia miesiączkowania,
- powiększenie łechtaczki,
- zmniejszenie objętości piersi,
- zaburzenia libido,
- wzrost masy ciała,
- zaburzenia snu,
- problemy z płodnością,
- depresja oraz stany lękowe.
