Opieka paliatywna przeważnie jest konsekwencją nieprzewidzianych sytuacji życiowych. Bliska osoba ulega wypadkowi, doświadcza pogorszenia stanu zdrowia lub innej sytuacji, której efekt stanowi utrata samodzielności. Niezależnie od przebiegu zdarzeń decyzja o przejęciu opieki nad bliskim oznacza wiele wyzwań – praktycznych i emocjonalnych – na które trzeba się przygotować.
Choć wiele aspektów Cię zaskoczy, a opieka nad osobami starszymi i niesamodzielnymi będzie pełna wyzwań, odpowiednie przygotowanie sporo ułatwia. Przeczytaj artykuł i skorzystaj z podpowiedzi, jak zorganizować opiekę paliatywną dla osoby leżącej w domu.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Jak zaplanować opiekę paliatywną?
- Jak przygotować domową przestrzeń, by służyła opiece nad chorym?
- Jak zadbać o higienę osoby leżącej?
- Dlaczego wsparcie emocjonalne i psychologiczne jest równie istotne?
Opieka paliatywna – wszystko zaczyna się od planu
Czym jest opieka paliatywna – co jest dla niej charakterystyczne? Opieka i medycyna paliatywna skupia się na działaniach, które mają doprowadzić nie do wyleczenia pacjenta – ono często jest niemożliwe – ale do poprawy komfortu jego życia.
Najczęściej dotyczy to osób, u których zdiagnozowano choroby nowotworowe, choroby mięśniowo-nerwowe, np. stwardnienie zanikowe boczne, AIDS, demencję, przewlekłą niewydolność serca. Opieka paliatywna dotyczy również seniorów i pacjentów zmagających się z konsekwencjami chorób ośrodkowego układu nerwowego, np. choroby Alzheimera, Parkinsona czy stanu po udarze mózgu.
Opieka paliatywna często dotyczy ostatnich miesięcy lub nawet tygodni życia człowieka, dlatego wszelkie wiążące się z tym kwestie to bardzo delikatna sprawa.
Opieka paliatywna a współpraca rodziny
Choć opieka paliatywna może odbywać się poza domem, np. w hospicjum, wiele rodzin decyduje się na samodzielne działanie. Niezwykle ważne jest wówczas, aby obowiązki nie spoczywały na barkach jednej osoby. Jeszcze zanim chory pojawi się w domu, warto przygotować podział zadań lub swego rodzaju grafik „dyżurów” z wyszczególnieniem czynności, które trzeba wykonać o danej porze. To najlepszy sposób, aby w trudnych warunkach zachować swoją przestrzeń i zadbać o dobrostan psychiczny.
Również z uwagi na kondycję chorego, który ma kontakt z otoczeniem, warto zadbać, aby czuł się pełnoprawnym członkiem rodziny. Jego bliscy nie powinni go izolować i ignorować. O ile to możliwe, warto włączyć go w życie rodzinne czy wspólne planowanie. Dobrym pomysłem jest kontakt ze znajomymi i innymi krewnymi, którzy mogą – w miarę możliwości – odwiedzać chorego lub kontaktować się telefonicznie.
Opieka nad osobami starszymi a przygotowanie domu
Na komfort opieki paliatywnej w istotny sposób wpływa przestrzeń. Na początku możesz jeszcze nie wiedzieć, co naprawdę ma znaczenie – na starcie warto skoncentrować się na podstawach, np. odpowiednim ustawieniu mebli i wyeliminowaniu barier. Później można wprowadzać dodatkowe elementy i zmiany, w zgodzie z możliwościami i potrzebami.
Z jakich wskazówek warto skorzystać?
Jeśli warunki lokalowe na to pozwalają, dobrze zapewnić choremu osobny pokój. Gdy to niemożliwe, sprawdzą się różnego typu parawany i ruchome ścianki. Pomogą zadbać o intymność, szczególnie przy czynnościach pielęgnacyjnych.
Pozbądź się tego, co zbędne. Nadmiaru bibelotów, niepotrzebnych mebli i akcesoriów. Przestrzeń będzie przyjaźniejsza i łatwiejsza w utrzymaniu w czystości. Jeśli chory porusza się, usuń także dywany czy pozostawione swobodnie przewody elektryczne. Zmniejszysz w ten sposób ryzyko upadków i urazów – częstych zagrożeń w opiece domowej.
Praktycznym rozwiązaniem – zwłaszcza w przypadku osoby poruszającej się – jest zadbanie o włącznik światła umieszczony w zasięgu ręki oraz lampki z czujnikiem ruchu, dzięki którym łatwiej będzie przemieścić się choćby do łazienki czy kuchni.
Łóżko a opieka nad seniorem
To najważniejszy element wyposażenia. Najlepsze będzie łóżko typu szpitalnego, „łamane” w zagłówku i na wysokości kolan, wysokie i z barierką. Istotnym elementem jest wyposażenie w kółka dla łatwiejszego przesuwania. Oczywiście, można także wykorzystać zwykły domowy mebel uzupełniony o zabezpieczenie w postaci barierek. Koniecznie zainwestuj w materac przeciwodleżynowy i podkłady higieniczne na łóżko.
Dla usprawnienia czynności pielęgnacyjnych zapewnij dostęp do łóżka przynajmniej z dwóch stron.
