Jak wygląda egzema na dłoniach i jak ją leczyć?
Atopowy wyprysk skóry, inaczej egzema to niezakaźne schorzenie, któremu towarzyszy stan zapalny i związane z nim uciążliwe dolegliwości. Należy do grupy dermatoz z roku na rok coraz częściej diagnozowanych u pacjentów, niezależnie od ich płci czy wieku. Objawy egzemy mogą być tak silne, że utrudniają codzienne funkcjonowanie oraz nocny odpoczynek, dlatego należy nie tylko je łagodzić, ale również odnaleźć ich główną przyczynę.
Egzema na dłoniach to nie tylko problem estetyczny, ale przede wszystkim zdrowotny. Charakteryzuje się swędzeniem, zaczerwienieniem i łuszczeniem się skóry, co może prowadzić do pęknięć i powstawania bolesnych ran. Sprawdź, jak wygląda egzema na dłoniach, jakie są jej najczęstsze przyczyny i w jaki sposób leczyć skórę dotkniętą zmianami chorobowymi.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest egzema?
- Jakie są objawy egzemy dłoni?
- Jakie metody stosuje się w leczeniu egzemy dłoni?
Egzema na dłoniach – co to jest?
Egzema dłoni (wyprysk) to schorzenie skóry, którego źródłem najczęściej jest alergia, jednak może mieć również podłoże niealergiczne. W przebiegu egzemy obserwuje się stan zapalny naskórka oraz górnej warstwy skóry właściwej. W zależności od wieku pacjenta oraz przyczyny egzemy, symptomy mogą się nieco różnić – u najmłodszych najczęściej jest to objaw atopowego zapalenia skóry. Chociaż dolegliwości związane z egzemą dotykają głównie dzieci, szacuje się, że z jej powodu cierpi także 2-5% osób dorosłych.
Leczenie egzemy dłoni (i nie tylko) jest bardzo trudne, ponieważ w wielu przypadkach ciężko znaleźć jej główną przyczynę. Najczęściej terapia ma charakter objawowy – ukierunkowany na łagodzenie uporczywych dolegliwości towarzyszących egzemie. W medycynie wyróżnia się wiele rodzajów wyprysku, co ułatwia lekarzom dobranie odpowiedniego sposobu leczenia. Najczęściej mówi się o dwóch typach egzemy – endogennym i egzogennym.
Egzema ednogenna ma swoje źródło w kondycji organizmu – jej przyczyny określa się jako wewnętrzne. Najczęściej jest uwarunkowana czynnikami genetycznymi lub spowodowana zaburzeniami gospodarki hormonalnej.
Z kolei egzema egzogenna (inaczej wyprysk kontaktowy) wywołana jest przez czynniki zewnętrzne – styczność z substancją drażniącą lub wywołującą reakcję alergiczną. Wyprysk kontaktowy często pojawia się po spożyciu niektórych pokarmów, stosowaniu kosmetyków z określonymi składnikami, noszeniem odzieży wypranej w silnych detergentach lub uszytej z konkretnych materiałów.
Dermatolodzy dość często diagnozują u pacjentów egzemę dłoni. Atopowa postać schorzenia zwykle ma podłoże genetyczne i pojawia się w wyniku zaburzeń funkcjonowania układu immunologicznego. Kiedy organizm styka się z czynnikiem, który rozpoznaje jako drażniący, generuje odpowiedź immunologiczną i zaczyna nadmiernie produkować przeciwciała IgE. To wiąże się ze stanem zapalnym skóry i typowymi dla niego dolegliwościami.
Rodzaje egzemy dłoni
Wielu specjalistów podkreśla, że egzema sama w sobie nie jest chorobą, a zespołem objawów, wywołanych nieprawidłową reakcją immunologiczną organizmu. Z tego względu, poza wypryskiem kontaktowym, wyróżniają następujące typy egzemy dłoni:
- wyprysk zawodowy – pojawia się u osób, które podczas wykonywania pracy mają kontakt ze składnikami drażniącymi lub wywołującymi alergię,
- wyprysk fotoalergiczny – powstaje wskutek ekspozycji skóry dłoni na promieniowanie UV,
- wyprysk pieniążkowaty – wywołują go bakterie (najczęściej paciorkowce),
- wyprysk modzelowaty – jest wynikiem zaburzeń gospodarki hormonalnej, częstych skaleczeń i urazów mechanicznych oraz alergią kontaktową,
- wyprysk potnicowy – w jego przebiegu pojawiają się pęcherzyki z ropą i nadżerki skórne. Najczęściej ma charakter przewlekły i podłoże alergiczne.
Egzema na dłoniach – objawy
Na dłoniach egzema objawia się podobnie jak na pozostałych obszarach skóry. Charakterystycznym objawem jest rozległy zaczerwieniony rumień i czerwone krostki. Zmiany skórne są bolesne – towarzyszy im silne uczucie swędzenia i pieczenia, jednak nie powinno się ich drapać. Im bardziej zaawansowana postać egzemy, tym objawy przybierają na sile – w kolejnej fazie pojawiają się pękające pęcherzyki z płynem, nacieki zapalne oraz nadżerki. Naskórek się złuszcza, skóra staje się przesuszona i mocno obrzęknięta. Efektem są strupy – pozostałości po wydzielinie ropnej, wysięku i krwawieniu, jeśli doszło do pęknięcia skóry.
Na dłoniach egzema jest trudna do zwalczenia, ponieważ skóra w tym miejscu ma bardzo często styczność z wieloma substancjami, również tymi, które organizm odbiera jako drażniące. Stan zapalny tego typu należy leczyć, aby nie dopuścić do powikłań. Najczęstsze konsekwencje przewlekłego wyprysku rąk to zakażenia skórne, przebarwienia oraz problemy psychiczne wywołane uporczywym świądem i bólem.
Egzema na dłoniach – jak leczyć?
Już wiesz, że wyprysk na dłoniach należy leczyć. Jeśli dotychczasowa pielęgnacja skóry nie przyniosła oczekiwanych efektów, sprawdź nasze wskazówki. Podpowiadamy, od czego zacząć leczenie egzemy, żeby było skuteczne i przyniosło upragnioną ulgę.
Wizyta u dermatologa i alergologa
Pierwszym krokiem leczenia wyprysku powinna być wizyta u lekarza. Najlepiej, jeśli będzie to specjalista w dziedzinie chorób skóry oraz alergologii. Lekarz zleci niezbędne badania, aby poznać główne przyczyny egzemy dłoni. To pozwoli indywidualnie dobrać rodzaj leczenia i w miarę możliwości unikać czynnika, który wywołuje uciążliwe objawy.
Stosowanie leków miejscowo i wewnętrznie
W niektórych przypadkach wystarczy jedynie ograniczenie kontaktu z substancjami drażniącymi, jednak w pozostałych konieczne jest stosowanie leków przepisanych przez lekarza. Najczęściej zażywa się leki przeciwhistaminowe oraz miejscowo aplikuje preparaty z glikokortykosteroidami.
Pielęgnacja emolientami
Emolienty, czyli oleje pochodzenia roślinnego (masło shea, olej ze słodkich migdałów, olej z wiesiołka, oliwa z oliwek) lub zwierzęcego (lanolina, wosk pszczeli) wzmacniają naturalną barierę ochronną skóry, chroniąc przed przenikaniem czynników drażniących przez naskórek. W aptece dostępne są zarówno emolienty do smarowania skóry, jak i do mycia. Łagodne środki myjące chronią przed przesuszeniem już na etapie oczyszczania ciała.
Dieta przeciwzapalna
W leczeniu egzemy dużą rolę odgrywa nie tylko pielęgnacja, ale również jadłospis. Żeby złagodzić zmiany skórne warto ograniczyć spożycie cukru oraz produktów mocno przetworzonych i bogatych w tłuszcze trans. Najlepiej zastosować dietę przeciwzapalną, która pomaga obniżyć stężenie markerów stanu zapalnego w organizmie.
Podsumowanie
Egzema na dłoniach to nie tylko problem natury estetycznej, ale przede wszystkim dolegliwość, którą należy leczyć pod opieką lekarza dermatologa. Odpowiednie postępowanie pozwoli złagodzić uporczywy świąd, ból oraz zminimalizować zmiany skórne, takie jak obrzęk, pęcherze czy krostki. Najważniejsze jest jednak poznanie czynnika, który wywołuje stan zapalny skóry. Dzięki temu pacjent może starać się unikać kontaktu z nim na tyle, na ile to możliwe ze względów zawodowych czy technicznych.
Źródła:
- J. Mijas, M. Millan, Atopowe zapalenie skóry – patomechanizm, diagnostyka, postępowanie lecznicze, profilaktyka, „Borgis – Nowa Pediatria” 2017, nr 4, s.114 – 122.
- Diety NFZ, Dieta w AZS – najważniejsze zalecenia dietetyczne, https://diety.nfz.gov.pl/porady/dieta-w-chorobie/dieta-w-azs-najwazniejsze-zalecenia-dietetyczne (dostęp: 23.07.2024 r.).
- Serwis Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia, AZS – atopowe zapalenie skóry u dzieci, https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/azs-atopowe-zapalenie-skory-u-dzieci (dostęp: 23.07.2024 r.).
- E. Rudzki, Choroby alergiczne skóry, „Borgis – Postępy Nauk Medycznych” 2007, nr 11, s. 457-465.
- I. Lewandowska, Wyprysk, czyli egzema jako jedna z najczęstszych chorób alergicznych skóry, „Pielęgniarstwo Polskie” 2013, nr 2 (48), s. 132–136.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [29.08.2024]