Jak widzi astygmatyk? Zrób test!
Astygmatyzm jest dość powszechną wadą wzroku – dotyka aż 40% osób z zaburzeniami widzenia. Dokładna przyczyna astygmatyzmu nie została poznana, jednak najczęściej wada układu optycznego oka jest kwestią genetyczną – dzieci mogą odziedziczyć ją po rodzicach lub dziadkach.
Na skutek niesymetryczności rogówki oka widziany obraz ulega zniekształceniu – jest nieostry i rozmyty, zarówno z dużej, jak i niewielkiej odległości. Często niezbędne jest mrużenie oczu, by wyostrzyć wzrok i dokładniej przyjrzeć się szczegółom.
Z tego artykułu dowiesz się:
Co to jest astygmatyzm?
Astygmatyzm oka to określenie wady wzroku, która powoduje niewyraźne widzenie – widziane przedmioty są nieostre i zamazane. Wadzie towarzyszyć mogą także bóle głowy i oczu, napięcie odczuwalne w gałce ocznej, łzawienie oczu z towarzyszącym uczuciem pieczenia lub swędzenia, a także szybkie męczenie w przypadku wysiłku wzrokowego.
Objawy te związane są z brakiem symetryczności rogówki lub soczewki oka. Części te ulegają rozciągnięciu, co powoduje zmianę ich kształtu. U astygmatyków rogówka w przekroju jest nieco spłaszczona i wydłużona, niczym piłka do gry w rugby.
Ze względu na to wyróżnia się:
- astygmatyzm rogówkowy – gdy występują zaburzenia w kształcie rogówki,
- astygmatyzm soczewkowy – gdy przyczyną jest wadliwy kształt soczewki,
- astygmatyzm mieszany – zaburzenia w budowie zarówno rogówki, jak i soczewki.
U astygmatyków załamywanie światła w płaszczyźnie pionowej oka jest inne, niż w płaszczyźnie poziomej. Dochodzi wówczas do wady refrakcji – zniekształceniu ulega wiązka światła, która wpada do oka – skupia się w dwóch punktach, co powoduje nieostre widzenie. Wadzie tej często towarzyszy także krótkowzroczność lub nadwzroczność.
Astygmatyzm może być:
- niezłożony – polega na nadwzroczności lub krótkowzroczności oka w obrębie tylko jednej płaszczyzny,
- złożony – zarówno nadwzroczność, jak i krótkowzroczność występują w obydwu płaszczyznach,
- mieszany – astygmatyzm mieszany określa wadę, przy której oko w obrębie jednej płaszczyzny jest nadwzroczne, a drugiej – krótkowzroczne.
Jeśli specjalista od ochrony wzroku zdiagnozuje u pacjenta tę wadę, przepisuje odpowiednie szkła lub soczewki kontaktowe. Może tym samym zaproponować leczenie astygmatyzmu. Astygmatyzm może skutecznie zwalczyć laserowa korekcja wzroku.
Astygmatyzm – przyczyny choroby
Astygmatyzm najczęściej jest kwestią genetyki. Wada wzroku może być odziedziczona po przodkach. Jeśli u rodziców lub dziadków pojawiły się objawy i leczenie astygmatyzmu okazało się konieczne, u dzieci i wnuków również może wystąpić to zaburzenie.
Wady wzroku jako efekt urazów
Zdarza się, że przyczyną nierównej powierzchni rogówki są urazy mechaniczne oka. Blizny powstałe po urazie, mogą spowodować zmianę jej kształtu. Co ciekawe, za astygmatyzm bywa czasem odpowiedzialny tzw. stożek rogówki. To charakterystyczne schorzenie sprawia, że rogówka przybiera kształt stożka, co zwykle powoduje znacznie silniejszy astygmatyzm, niż w przypadku dziedziczenia. Wówczas noszenie soczewek kontaktowych bywa niezbędne, by skorygować wadę wzroku.
Jak widzi astygmatyk? Zrób test!
Jeśli zaobserwujesz u siebie zaburzenia widzenia, nie znaczy jeszcze, że masz astygmatyzm. Żeby zdiagnozować tę wadę wzroku, niezbędna jest wizyta u okulisty lub optometrysty i specjalistyczna diagnostyka. Możesz jednak samodzielnie przeprowadzić krótki test wzrokowy.
Objawy astygmatyzmu – domowy test
Na monitorze ustaw obrazek, złożony z czarnych, prostych, rozchodzących się promieniście od środka, linii. Następnie oddal się o około 40 cm od ekranu, zasłoń lewe oko i oceń, czy widzisz wyraźne, proste linie w tym samym kolorze. Teraz powtórz to samo, względem prawego oka – jeśli zauważysz nieprawidłowości, zanotuj swoje obserwacje i umów się na wizytę u specjalisty.
Leczenie astygmatyzmu
Żeby skorygować widzenie, niezbędne są specjalne okulary korekcyjne lub soczewki toryczne. Mają pogrubioną dolną sferę, co zapobiega rotacji soczewki w obrębie oka i umożliwia przewidywalną orientację soczewki. W ten sposób poprawia się ostrość widzenia.
Warto wiedzieć, że samo noszenie okularów, czy soczewek kontaktowych nie wyeliminuje wady, związanej z budową rogówki lub soczewki oka. Żeby wyleczyć astygmatyzm, należy poddać się laserowej korekcji wzroku. Za pomocą lasera PRK lub LASIK można dokonać zmiany krzywizny rogówki, by odpowiednio reagowała na światło.
Pomóc może również interwencja chirurgiczna (refrakcyjna) – specjalista wykonuje w rogówce kilka bardzo głębokich nacięć, by zmienić siłę ogniskowania światła.
Podsumowanie
Diagnostyka wad wzroku jest niezwykle ważna, by zachować prawidłową zdolność widzenia lub skorygować występujące zaburzenia. Pamiętaj, że nieleczony astygmatyzm prowadzi do pogłębienia wady i może znacząco obniżyć komfort życia. Jeśli zauważysz u siebie problemy z ostrością wzroku, koniecznie zgłoś się do okulisty.
Źródła:
- A. Kubatko-Zielińska, Astygmatyzm (niezborność), https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/wadywzroku/83545,astygmatyzm-niezbornosc (dostęp 13.04.2023).
- M. Mielczarek, Laserowa korekcja wzroku – same plusy?, „Medycyna rodzinna”, 2004, nr 4, s. 181-183.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [21.11.2024]