Różyczka u dzieci i dorosłych jest spowodowana wniknięciem wirusa różyczki do organizmu. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową z osoby chorej na zdrową. Choroba objawia się gorączką oraz plamisto-grudkową wysypką. W większości przypadków przebieg jest łagodny, jednak zdarzają się powikłania. Sprawdź, co robić w przypadku wystąpienia objawów różyczki.
Różyczka jest zakaźną chorobą wirusową. Uważa się jednak, że nie jest wysoce zaraźliwa. Od momentu kontaktu z patogenem objawy rozwijają się w ciągu 2–3 tygodni. Osoba chora może zarażać już na 7 dni przed pojawieniem się wysypki i tyle samo po jej ustąpieniu.
Jak wygląda różyczka – poznaj specyficzne objawy
Różyczka jest chorobą, która może wystąpić zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Najczęściej pojawia się w wieku przedszkolnym. W Polsce każdego roku choruje do 100 tysięcy osób. Co kilka lat odnotowuje się znaczny wzrost zachorowań – szczególnie w okresie jesienno-zimowym.
Chorobę powoduje wirus różyczki. Jest on rozpowszechniony na całym świecie. Warto jednak pamiętać, że różyczka występuje wyłącznie u ludzi i to człowiek jest źródłem zakażenia. Wirus jest obecny w wydzielinie z nosa, ale również w moczu i kale.
Choroba zakaźna, jaką jest różyczka, objawy rozwija kilka tygodni po kontakcie z wirusem. W większości przypadków są one łagodne. Zdarza się też, że infekcja przebiega całkowicie bezobjawowo.
Pierwsze objawy różyczki to:
- pogorszenie samopoczucia,
- bóle mięśni,
- ból gardła,
- bóle głowy,
- zapalenie spojówek,
- podwyższona temperatura ciała.
Po kilku dniach następuje powiększenie węzłów chłonnych (głównie szyjnych i zausznych). Stają się one tkliwe. Jest to zwiastun kolejnego objawu różyczki, czyli wysypki.
Wysypka przy różyczce ma charakter plamisto-grudkowy Wykwity są drobne i mają różowy kolor. Są one obecne na tułowiu i kończynach. Może im towarzyszyć świąd. Objaw ten ustępuje samoistnie po około trzech dniach. Nie pozostawia po sobie żadnych blizn i przebarwień. Często się zdarza, że różyczka u dzieci nie daje wcześniej żadnych dolegliwości, a pierwszym symptomem jest właśnie wysypka.
Różyczka u dorosłych daje takie same objawy jak w przypadku dzieci. Wysypka jest obecna raczej na tułowiu i twarzy niż na kończynach. Dużo częściej pojawiają się też dolegliwości ogólne. Ponadto może występować zapalenie stawów, które w przypadku dzieci jest traktowane jako powikłanie różyczki.
Różyczka u dziecka a u osoby dorosłej – przebieg choroby
W większości przypadków u dzieci różyczka przebiega bardzo łagodnie. Choroba ustępuje samoistnie i bardzo rzadko powoduje powikłania. Przechorowanie pozostawia odporność na całe życie. Tym samym infekcja nie pojawia się ponownie w późniejszych latach. U dorosłych różyczka ma nieco cięższy przebieg.
Możliwe powikłania różyczki to:
- zapalenie mózgu,
- zapalenie stawów,
- małopłytkowość,
- zapalenie mięśnia sercowego.
Szczególnie groźna jest różyczka dla kobiet ciężarnych – zwłaszcza infekcja w pierwszym trymestrze ciąży. W takich przypadkach nawet w 80% przypadków stwierdza się wady u płodu. Obejmują one wady serca, upośledzenie umysłowe, upośledzenie słuchu, zaćmę. Może dojść też do ograniczenia wzrostu wewnątrzmacicznego dziecka lub poronienia.
Różyczka wrodzona
Gdy dojdzie do zakażenia płodu, rozwija się zespół różyczki wrodzonej (nazywamy także różyczką wrodzoną). Do przeniesienia zakażenia dochodzi drogą przezłożyskową. W takich przypadkach całkowite wyleczenie choroby nie jest możliwe. Różne są natomiast rodzaje powikłań i ich następstwa. Często występują wady wzroku i słuchu, ale też zaburzenia neurologiczne, schorzenia wątroby, nerek, płuc i nieprawidłowości ze strony kości. Takie dzieci muszą być objęte stałą opieką lekarza. Ryzyko zakażenia płodu jest największe do 16. tygodnia ciąży.
Jak poradzić sobie z różyczką?
Przy różyczce u dzieci i dorosłych stosuje się leczenie objawowe. Choremu należy podawać leki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe i przeciwzapalne (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne). Ważny jest również odpoczynek oraz odpowiednie nawodnienie organizmu. Choroba ustępuje samoistnie.
Zakażenie wirusem różyczki a hospitalizacja
Różyczkę można leczyć w domu. Pobyt w szpitalu jest konieczny, jeżeli choroba ma ciężki przebieg lub doszło do rozwoju powikłań. Dlatego konieczna jest konsultacja z lekarzem, gdy doszło do zaostrzenia objawów lub pojawiły się nowe dolegliwości.
Profilaktyka
Przede wszystkim konieczne jest izolowanie osób chorych od zdrowych. Jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania różyczce są szczepienia ochronne. Są one obowiązkowe w przypadku dzieci. Ich wykonanie zaleca się dorosłym kobietom przed zajściem w ciążę.
Podsumowanie
Różyczka jest chorobą zakaźną. W jej przebiegu stwierdza się charakterystyczne zmiany skórne. W większości przypadków ma ona łagodny przebieg. Zdarzają się jednak powikłania w postaci zapalenia stawów, zapalenia mózgu. Szczególnie niebezpieczna jest różyczka w pierwszych trzech miesiącach ciąży, ponieważ może dojść do zakażenia płodu. Wówczas rozwija się różyczka wrodzona.
Źródła:
- J.E. Drutz, Różyczka, Pediatria po Dyplomie, 2011, nr 3, s. 69-70.
- J. Pasternak i in., Ocena częstości występowania przeciwciał przeciw wirusowi cytomegalii i różyczki u kobiet w wieku rozrodczym, “Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 2017, t. 23, nr 3, s. 185–188.
Autorka
Angelika Janowicz – absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku pielęgniarstwo. Pisze o zdrowiu, ponieważ wie, jak ważna jest edukacja pacjenta. Wielbicielka podróży i kuchni greckiej.
