Odstawienie dziecka od piersi jest ważnym wydarzeniem zarówno dla mamy, jak i maluszka. Decyzja o zaprzestaniu karmienie piersią może być podyktowana różnymi czynnikami. Należy pamiętać, że proces ten powinien przebiegać stopniowo. Nie zawsze jest on łatwy. Zobacz, jak zakończyć karmienie piersią i kiedy jest na to odpowiedni moment.
Mleko matki zawiera wszystkie niezbędne substancje do prawidłowego wzrostu i rozwoju dziecka. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, aby wyłącznie karmienie piersią miało miejsce do ukończenia 6. miesiąca życia niemowlęcia. Następnie należy zacząć stopniowo wprowadzać pokarmy stałe – przy jednoczesnej kontynuacji karmienia piersią do ukończenia 1. roku życia. A nawet dłużej, jeżeli mama i dziecko wyrażają taką chęć.
Kiedy odstawić dziecko od karmienia piersią?
Zakończenie karmienia piersią zwykle ma swoje powody. Najczęściej kobiety decydują się na ten krok, ponieważ:
- chcą wrócić do pracy,
- maluszek zaczyna uczęszczać do żłobka,
- zaczynają przyjmować leki uniemożliwiające karmienie lub są hospitalizowane,
- zachodzą w kolejną ciążę,
- są zmęczone karmieniem piersią,
- pojawiają się problemy przy karmieniu piersią.
Decyzja o zakończeniu karmienia może zostać podjęta bez żadnej konkretnej przyczyny. Kobieta po prostu czuje, że nadszedł już odpowiedni moment. Ważne jest, aby szanować taką chęć. Warto pamiętać, że nie ma żadnych wytycznych dotyczących tego, kiedy jest odpowiedni moment na przerwanie karmienia.
Do odstawienia dziecka od piersi trzeba przystąpić w odpowiednim momencie, ponieważ może być to trudna sytuacja dla maluszka (a często też dla jego mamy). Dlatego zaleca się, aby nie zaczynać tego procesu w momencie, gdy:
- dziecko jest chore,
- dziecko ząbkuje,
- dziecko jest w innym trudnym momencie życia (np. zaczęło chodzić do żłobka, było w ostatnim czasie hospitalizowane).
Zdarza się, że koniec karmienia piersią nastąpi z inicjatywy dziecka. Maluch zaczyna bardziej interesować się pokarmem stałym, coraz rzadziej sięga w kierunku piersi, zasypia samo. Może to nastąpić w każdym momencie – każde dziecko jest inne. Mama powinna jednak zachować czujność i skonsultować się z pediatrą, jeżeli dziecko nie chce być karmione piersią przed ukończeniem 12. miesiąca życia.
Jak odstawić dziecko od karmienia piersią?
Przed zakończeniem karmienia mlekiem naturalnym, warto przemyśleć, w jaki sposób powinien przebiegać proces odstawiania. Należy pamiętać, że powinien on przebiegać stopniowo. Jest to nowa sytuacja – zwykle emocjonalnie trudna nie tylko dla dziecka, ale również mamy. Ponadto mleko cały czas jest produkowane. Bez odpowiednich działań, może dochodzić do zastoju pokarmu, co jest nieprzyjemne dla kobiety.
Odstawianie dziecka od karmienia piersią może być:
- nagłe,
- planowane,
- częściowe.
Nagłe odstawienie dziecka najczęściej ma miejsce w sytuacjach, w których kobieta zaczyna przyjmować leki lub trafia do szpitala. Wówczas maluch przestaje być całkowicie karmiony piersią. Zamiast tego otrzymuje mleko modyfikowane i/lub pokarmy stałe. Przez pewien czas mama musi odciągać pokarm lub przyjmować środki na zahamowanie laktacji, aby nie pojawiły się problemy z piersiami.
Odstawienie planowane wymaga ustalenia konkretnego terminu, w którym zostanie zakończone naturalne karmienie. Następnie zalecane jest opuszczanie jednego z karmień co kilka dni, aby odzwyczaić dziecko.
Odstawienie częściowe to sytuacja, w której kobieta eliminuje tylko niektóre karmienia. Zaleca się, aby pozostawić te, które są najważniejsze dla maluszka. Zwykle są to nocne karmienia (zwłaszcza w sytuacji, w której mama pracuje i pozostaje nieobecna w dzień).
Odstawienie dziecka od piersi – co dalej?
Przede wszystkim konieczne jest zapewnienie maluszkowi innych form bliskości i uspokojenia. Zamiast podawania piersi, należy dziecko tulić, kołysać – zwłaszcza przed snem i gdy budzi się w nocy. Można też podawać mu do picia butelkę z niesłodzoną wodą.
Mama powinna pamiętać, aby na początku nie rozbudzać w dziecku skojarzeń z karmieniem piersią. Nie powinna nosić ubrań, które zapewniają dobry dostęp do piersi. Nie powinna też np. trzymać dziecka w ramionach w pozycji, w której miało miejsce karmienie. Ważne jest, aby rozmawiać z maluchem o nowej sytuacji – nawet jeśli on sam nie mówi.
Ważna jest też odpowiednia dieta. Dziecku należy podawać mleko modyfikowane, jeżeli nie ukończyło jeszcze 12. miesięcy. Jeżeli maluszek jest starszy, należy podawać mu posiłki odpowiednio kaloryczne, które zawierają wszystkie niezbędne witaminy i minerały – a często są też atrakcyjnie podane, aby zachęcić dziecko do ich spożywania.
Podsumowanie
To, jak długo karmić piersią, jest indywidualną sprawą każdej kobiety. WHO zaleca, aby robić to do ukończenia przez dziecko 2. roku życia. Jednak mama może zdecydować się na ten krok wcześniej. Warto jednak pamiętać, aby proces odstawienia przebiegał stopniowo, a maluszek miał zapewnione w tym czasie inne formy bliskości. Należy również zadbać o prawidłową dietę, dostosowaną do potrzeb i wieku dziecka.
Źródła:
- M. Gibas-Dorna, A. Adamczak-Ratajczak, J. Kupsz, Korzyści karmienia piersią dla matki, “Pediatria i Medycyna Rodzinna” 2012, nr 8, s. 370-374.
- Ministerstwo Zdrowia, Karmienie piersią https://www.gov.pl/web/zdrowie/karmienie-piersia (dostęp 20.02.2022).
Autorka
Angelika Janowicz – absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku pielęgniarstwo. Pisze o zdrowiu, ponieważ wie, jak ważna jest edukacja pacjenta. Wielbicielka podróży i kuchni greckiej.
