Na wiadomość o konieczności pozostawania w łóżku z powodu choroby, podeszłego wieku czy urazu nikt raczej nie jest gotowy. To trudna sytuacja dla samego pacjenta, ale też dla jego najbliższych, którzy muszą zapewnić mu właściwą opiekę. Szczególnie wrażliwą kwestią jest zachowanie higieny.
Osoba leżąca, tracąc swoją niezależność, może doświadczać skrajnych emocji – od rozczulania się nad sobą przez histeryzowanie aż po złość i agresję. Wiedza i związana z nią umiejętność profesjonalnego dbania o higienę osoby leżącej może pomóc ulżyć pacjentowi zarówno fizycznie, jak i psychicznie.
W naszym artykule dowiesz się, jak przygotować się do mycia osoby leżącej, żeby zadbać zarówno o jej, jak i o swój komfort. Podpowiadamy, jak prawidłowo przeprowadzić cały proces, w jakie akcesoria się zaopatrzyć i o czym pamiętać, by zapewnić choremu poczucie bezpieczeństwa i godności.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Dlaczego regularne mycie chorego jest tak istotne?
- Jak przygotować się do mycia osoby leżącej?
- Jak myć poszczególne części ciała chorego?
- O czym jeszcze warto pamiętać?
Dlaczego regularne mycie chorego jest tak istotne?
Mycie chorego ma na celu:
- zapewnienie czystości i estetycznego wyglądu;
- wspieranie dobrego samopoczucia chorego;
- poprawienie funkcji skóry, w tym krążenia i oddychania, oraz usunięcie złuszczającego się naskórka i bakterii;
- usunięcie brudu oraz wydzieliny gruczołów łojowych i potowych;
- zapobieganie powikłaniom: odleżynom, odparzeniom, zakażeniom;
- kształtowanie nawyków higienicznych.
Jak przygotować się do mycia osoby leżącej?
Przygotowanie środków do pielęgnacji seniora lub pacjenta obłożnie chorego jeszcze przed rozpoczęciem zabiegów ma kluczowe znaczenie. Mając wszystko pod ręką, znacznie skrócimy czas zabiegu naruszającego prywatność pacjenta. Obok łóżka chorego warto postawić stolik, na którym znajdą się:
- miska i dzbanuszek z ciepłą wodą,
- kosmetyki, myjki i ręczniki,
- szczoteczka i pasta do zębów,
- miska pneumatyczna do mycia włosów.
Pod ręką warto mieć też wyroby chłonne, czyli podkłady higieniczne i pieluchomajtki dla dorosłych. Każdy pacjent ma swoje indywidualne potrzeby – z każdym kolejnym zabiegiem opiekun przekona się, co jest jeszcze potrzebne, a czego nie używa.
Równie ważne jak przygotowanie akcesoriów do higieny jest stworzenie ciepłej i dyskretnej przestrzeni. Należy pozamykać okna i drzwi, aby pacjent nie przebywał w przeciągu. Jeśli chory nie leży w osobnym pokoju, warto zadbać o parawan, dzięki któremu będzie się mniej krępował. Podczas mycia opiekun powinien starać się odkrywać wyłącznie tę część ciała pacjenta, którą pielęgnuje. Tak realizowana opieka nad osobą starszą czy opieka nad osobą niepełnosprawną w domu zwiększy poczucie prywatności, ale też zapewni komfort cieplny.
Opiekun przed rozpoczęciem zabiegów powinien umyć i zdezynfekować dłonie. Pielęgnację warto zresztą przeprowadzić w rękawiczkach ochronnych.
Jak myć osobę leżącą?
Poniżej przedstawiamy wskazówki dotyczące mycia chorego, z wyszczególnieniem poszczególnych części ciała, o które należy zadbać.
Mycie zębów
Zarówno poranną, jak i wieczorną toaletę osoby leżącej rozpoczyna się od mycia zębów. Jeśli pacjent jest w stanie sam szczotkować zęby, wystarczy nałożyć mu pastę na szczoteczkę i podać miskę (lub specjalną „nerkę”), do której będzie mógł splunąć pianę i wodę po płukaniu ust. Czasami jednak zęby pacjenta musi szczotkować opiekun. Powinien robić to delikatnie, najpierw układając mu pod brodą ręcznik (lub specjalny śliniak). Jeśli pacjent nosi protezę, tę również dwa razy dziennie należy dokładnie umyć, pamiętając jednocześnie, że dostępne są różnego rodzaju kremy do protez.
Mycie twarzy
Do mycia twarzy pacjenta warto ułożyć go w pozycji półleżącej. Pod głowę należy podłożyć ręcznik. Do mycia twarzy powinno się używać delikatnych gąbek lub myjek i z wyczuciem przecierać nimi twarz od środka do zewnątrz. Myjąc twarz, należy pamiętać również o uszach i miejscu za nimi. Twarz delikatnie osuszamy miękkim ręcznikiem – nie wolno jej szorować! Po myciu twarzy warto przejść do mycia włosów (tu przydaje się wanienka pneumatyczna).
Mycie klatki piersiowej
Przed rozpoczęciem mycia osoby leżącej należy umieścić pod nią podkład nieprzemakalny lub podłożyć ręczniki. Opiekun powinien myć pacjenta miękką myjką w kierunku od szyi ku brzuchowi. Należy dobrze przyjrzeć się skórze pod pachami, a u kobiet – również pod biustem. To miejsca wrażliwe, w których mogą pojawić się odparzenia.
Mycie rąk i dłoni
Pod mytą rękę należy położyć podkład lub ręcznik. Dłoń pacjenta warto zanurzyć w misce z ciepłą wodą i tam ją umyć. Następnie należy myć rękę stopniowo, kierując się ku ramieniu. Przy okazji pielęgnacji dłoni warto wyszorować paznokcie specjalną szczoteczką, a w razie potrzeby je skrócić. Cały proces należy powtórzyć z drugą ręką.
Mycie pleców
Pacjenta należy położyć na lewym boku i podłożyć ręczniki lub podkłady. Plecy myje się podobnie jak klatkę piersiową – od szyi w kierunku pośladków. Jeśli miały one kontakt z moczem lub fekaliami, należy zrobić to bardzo dokładnie przy użyciu specjalnych środków zawierających substancje antybakteryjne.
Mycie nóg i stóp
Ręczniki należy podłożyć wzdłuż całej nogi. Najpierw myje się stopę pacjenta, stopniowo poruszając się ku udu. Warto raz na jakiś czas zetrzeć osobie leżącej stary naskórek z pięt (za pomocą pumeksu) i skrócić paznokcie u nóg. Piętom należy się dobrze przyjrzeć – są one bardzo podatne na powstawanie odleżyn. W razie potrzeby należy zastosować krem na odleżyny, maść na odleżyny bez recepty albo płyn na odleżyny.
Mycie krocza
To najbardziej krępujący dla większości pacjentów element zabiegu. Jeśli osoba leżąca jest w stanie chociaż częściowo podmyć się sama, należy ułożyć ją w przygotowanym basenie i podać myjkę – będzie to dla niej bardziej komfortowe. W przeciwnym wypadku wszystkie czynności trzeba wykonać za nią – na tyle, na ile to możliwe, zapewniając intymność. Podmywając kobietę, należy to robić od przodu do tyłu, tak by bakterie z odbytu nie dostały się do pochwy. Do pielęgnacji okolic intymnych osób leżących warto używać specjalnych płynów pielęgnujących skórę.
Po umyciu krocza należy założyć pacjentowi pieluchomajtki dla dorosłych. Najlepiej sprawdzają się tu produkty typu slip, zapinane na rzepy, których nie trzeba wciągać przez nogi.
