Jak chronić zdrowie i urodę przed smogiem?
Problem smogu pojawia się przez większą część roku. Pyły zawieszone PM10, PM2.5, benzoapiren, tlenki azotu i siarki… Słyszymy lub czytamy o nich niemal codziennie w praktycznie każdych wiadomościach. Jak ich połączenie, a więc smog, wpływa na zdrowie i urodę każdego z nas? Dowiedz się, jak skutecznie się przed nim chronić.
Czym jest smog?
Smog to słowo, które mocno zadomowiło się w naszym słowniku. Pochodzi ono z języka angielskiego, a utworzone zostało przez połączenie dwóch wyrazów: smoke [dym] i fog [mgła]. Smog jest, według definicji, nienaturalnym zjawiskiem atmosferycznym, powstającym na skutek współwystępowania zanieczyszczenia powietrza spowodowanego działalnością człowieka oraz zjawisk atmosferycznych – mgły i bezwietrznej pogody.
Rodzaje smogu
Smog, ze względu na miejsce jego sklasyfikowania i skład chemiczny, dzieli się na dwa rodzaje:
1) smog londyński, nazywany również klasycznym lub kwaśnym, występuje głównie w okresie jesienno-zimowym na skutek występowania specyficznej aury połączonej ze szkodliwą działalnością ludzi, jak np.: spalaniem złej jakości paliw w domowych piecach. W skład smogu londyńskiego wchodzą: pył zawieszone PM2.5 i PM10, tlenki siarki, azotu i tlenków węgla i benzo[a]piren.
2) smog typu Los Angeles, nawyzywany również fotochemicznym lub utleniającym towarzyszy najwyższym temperaturom od czerwca do sierpnia. Możemy mieć z nim do czynienia w dużych miastach, gdzie ciągle występuje duży ruch samochodów. Powstaje wówczas, gdy temperatura powietrza przekracza 25 stopni Celsjusza. Ten rodzaj smogu składa się z tlenków węgla i azotu oraz węglowodorów, które na skutek reakcji fotochemicznych są przyczyniają się do powstawania aldehyd i niebezpiecznego ozonu.
Wpływ smogu na zdrowie – co powoduje smog?
Długotrwałe narażenie na smog jest powodem występowania wielu uciążliwych dolegliwości, które nie zawsze łączymy bezpośrednio z zanieczyszczonym powietrzem. Dlaczego? Ponieważ ich objawy często są podobne do przeziębienia, które w okresie jesienno-zimowy jest bardzo powszechną przypadłością.
Najczęściej występującymi objawami długotrwałej ekspozycji na smog są:
- ataki kaszlu,
- duszności,
- zaczerwienienie oczu,
- katar.
Często te objawy nie są bezpośrednio powiązane z wystąpieniem infekcji, ale na skutek upośledzenia funkcji obronnych organizmu przez smog bakterie i wirusy mogą go o wiele skuteczniej atakować. Lista chorób spowodowanych długotrwałą ekspozycją na smog niestety jest bardzo długa. Badania przeprowadzone przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) dowodzą, że zanieczyszczenie powietrza podnosi ryzyko wystąpienia wielu bardzo groźnych chorób nawet o 30%. Do najniebezpieczniejszych należą nowotwory, takie jak: rak płuc, krtani, gardła, zatok oraz jamy ustnej, a także przewlekła obturacyjna choroba płuc (POCHP). Szczególnie groźnym składnikiem smogu są pyły zawieszone, zwłaszcza PM2,5. Jego mikroskopijne cząsteczki łatwo przenikają z płuc bezpośrednio do układu krwionośnego. Na skutek swojej obecności mogą być przyczyną: chorób układu krążenia, nadciśnienia tętniczego, zaburzeń rytmu serca czy niedokrwienia serca. To niestety ciągle nie koniec chorób wywoływanych przez smog. Badania dowodzą, że toksyczne substancje zawarte w smogu wywołują problemy z płodnością oraz są przyczyną licznie występujących alergii. Dodatkowo, osoby zamieszkujące regiony, gdzie jakość powietrza jest bardzo zła, narażone są także na częstsze występowanie choroby Parkinsona, Alzheimera oraz demencji.
Wpływ smogu na urodę – skutki smogu
Jak wspominaliśmy, smog bez trudu przenika do naszych płuc, a stamtąd do krwiobiegu. Z łatwością wnika także w skórę. Dostaje się do niej poprzez gruczoły łojowe i potowe oraz mieszki włosowe, co w konsekwencji powoduje nieodwracalne szkody. Ich działanie prowadzi przede wszystkim do osłabienia naturalnej bariery ochronnej skóry, a więc warstwy hydrolipidowej. Dodając do tego warunki atmosferyczne, takie jak mróz, wiatr i suche powietrze, które w okresie jesienno-zimowy często nam towarzyszą – łatwo o doprowadzenie do kapitulacji warstwy ochronnej skóry. Efektem tego jest szereg objawów, wśród których najczęstsze to:
- matowienie skóry,
- pojawianie się wysypek,
- częste podrażnienia,
- powstawanie przebarwień,
- szybsze starzenie się skóry,
- utrata jędrności,
- nadmierne rogowacenie,
Należy pamiętać, że procesy te zachodzą stopniowo, a ich efekty często są nie zauważalne po krótkim kontakcie skóry z zanieczyszczonym powietrzem. Niestety w perspektywie długoterminowej znacznie przyczyniają się do pogorszenia stanu naszej cery, dlatego konieczna jest ciągła ochrona.
Jak chronić się przed smogiem?
Zanieczyszczenie powietrza to bardzo poważny problem, w walce z którym na szczęście nie pozostajemy bez szans. Jak na razie nie możemy pozbyć się go całkowicie z naszego życia, ale możemy znacznie ograniczyć negatywne skutki jego działania. Do osiągnięcia tego celu wystarczą: odpowiednia dieta, rośliny pochłaniające smog i maska antysmogowa.
Dieta antysmogowa
Skutki oddziaływania zanieczyszczonego powietrza na organizm można ograniczać dzięki odpowiednio zbilansowanej diecie, opartej na zdrowych produktach spożywczych. „Dieta antysmogowa” powinna być bogata w kwasy omega-3 (znajdziemy je np. w: oleju rybnym, migdałach, oleju rzepakowym, nasionach lnu czy pestkach dyni). Nie może w niej zabraknąć także witaminy B6 (znajdującej się np. w: kaszy gryczanej, mięsie drobiowym i ziemniakach) i B12 (której źródłami są: ryby, mleko, jajka, wędliny, nabiał). Nie wolno zapominać także o produktach bogatych w witaminę C (znajdziemy ją w: dzikiej róży, porzeczce, natce pietruszki czy w brukselce) i witaminę E (obecnej w nasionach słonecznika, pestkach dyni, migdałach). Dieta chroniąca przed smogiem powinna w jak największym stopniu opierać się na produktach naturalnych i nie przetworzonych, gdzie absolutnie nie może zabraknąć dużej ilości warzyw i owoców.
Rośliny pochłaniające smog
W procesie fotosyntezy rośliny pobierają z powietrza dwutlenek węgla, a oddają tlen. Neutralizują także niebezpieczny dwutlenek siarki oraz metale ciężkie, takie jak miedź, ołów kadm czy cynk. Domowa „dżungla” to gwarancja czystego powietrza we własnych czterech ścianach. Kwiaty, które najlepiej sprawdzają się jako naturalne oczyszczacze powietrza do domu to:
- skrzydłokwiat Rapis wyniosły,
- Figowiec Benjamina,
- Epipremnum złociste,
- Anturium Andrego,
- Daktylowiec niski,
- Gerbera Jamesona,
- Dracena wonna,
- Liriope szafirkowata,
- Nephrolepis Obliterata,
- Zielistka Sternberga,
- Dypsis Lutescens.
Maski antysmogowe
Liczne badania potwierdzają, że maska antysmogowa jest najskuteczniejszą formą bezpośredniej ochrony przed zanieczyszczonym powietrzem. Wybór jej rodzaju pozostaje kwestią indywidualną i należy wziąć pod uwagę swoje potrzeby. Przed zakupem maski antysmogowej należy pamiętać jednak o jednej, bardzo ważnej rzeczy – maska ma chronić nasze zdrowie przed niekorzystnym działaniem zanieczyszczonego powietrza. By mieć pewność, że faktycznie będzie spełniać swoją funkcję powinna posiadać specjalny certyfikat potwierdzający jej jakość.