Stosowanie inuliny staje się coraz popularniejsze. Wszystko za sprawą jej właściwości, z których może skorzystać cały organizm człowieka. Szczególnie znane jest jej działanie prebiotyczne. Jest to substancja pochodzenia roślinnego, którą możemy znaleźć w wielu produktach spożywczych. Sprawdź, jakie jest działanie i zastosowanie inuliny.
Z każdym rokiem wzrasta świadomość społeczeństwa na temat diety i jej wpływu na organizm. Coraz więcej osób interesuje się zdrową żywnością oraz poszczególnymi składnikami, które są obecne w produktach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Okazuje się, że wiele z nich wspiera funkcjonowanie poszczególnych układów, a nawet ma zastosowanie w leczeniu i profilaktyce niektórych schorzeń. Jedną z takich substancji jest właśnie inulina. Przyjrzyjmy się jej bliżej.
Inulina – co to jest?
Inulina jest naturalnym polisacharydem należącym do fruktanów. To niskocząsteczkowy polimer, który jest zbudowany z 30–35 cząsteczek monocukrów – sacharozy i β-D-fruktozy. Są one ze sobą połączone wiązaniami glikozydowymi. To powoduje, że inulina słabo rozpuszcza się w wodzie oraz jest odporna na działanie enzymów trawiennych. Człowiek nie trawi tej substancji. W przewodzie pokarmowym rozkładają ją bakterie jelitowe. Ma to miejsce w okrężnicy – najdłuższym odcinku jelita grubego.
Inulina została wyodrębniona po raz pierwszy w 1804 roku z korzenia omanu wielkiego – rośliny należącej do rodziny astrowatych. W roślinach pełni rolę materiału zapasowego, z którego korzystają one na poszczególnych etapach życia. Magazynowana jest głównie w kłączach i bulwach, a także łodygach i liściach.
Inulina jest białym proszkiem, który w konsystencji nieco przypomina skrobię. Ma lekko słodki smak i neutralny zapach. Pozyskuje się ją z roślin przy pomocy ekstrakcji. Otrzymany materiał jest następnie oczyszczany i suszony.
Inulina – właściwości lecznicze
Na przestrzeni lat nad inuliną przeprowadzono wiele badań, dzięki którym poznano jej wpływ na zdrowie człowieka. Szczególnie szeroko omawiane są jej właściwości prebiotyczne. Prebiotyki to substancje występujące w pożywieniu, które nie są trawione przez ludzi. Wpływają jednak korzystnie na mikroflorę jelit. Stymulują rozwój i aktywność dobrych bakterii w okrężnicy. Tym samym inulina korzystnie wpływa na funkcjonowanie nie tylko układu pokarmowego, ale także odporności.
Inulina nie rozpuszcza się w układzie pokarmowym człowieka, dlatego działa podobnie jak błonnik pokarmowy. Tym samym reguluje pracę układu pokarmowego – rytm wypróżnień, trawienie, a także zapobiega dolegliwościom z jego strony (głównie zaparciom). Ponadto wydłuża uczucie sytości.
Wiele mówi się także o tym, że regularne spożywanie inuliny ma pozytywny wpływ na gospodarkę lipidową. Substancja ta obniża stężenie cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL oraz trójglicerydów. Przeprowadzone badania wskazują, że dzieje się to zarówno u osób zdrowych, jak i tych ze stwierdzonymi nieprawidłowościami w lipidogramie. Wiele wskazuje na to, że ze względu na swoje właściwości inulina może odegrać ważną rolę w profilaktyce miażdżycy.
Nie można także pominąć wpływu inuliny na wzrost przyswajalności minerałów. Dzieje się tak, ponieważ obniża ona pH w jelicie grubym. Tym samym rośnie rozpuszczalność i biodostępność wapnia. Podobnie dzieje się w przypadku cynku, magnezu i żelaza.
Inulina może mieć również znaczenie dla osób chorujących na cukrzycę. Wykazano, że wpływa ona na metabolizm węglowodanów i lipidów, a także poziom insuliny i glukozy we krwi. Te właściwości inuliny mogą okazać się ważne również przy nadwadze i otyłości. Już teraz jest ona stosowana jako zamiennik tłuszczu i cukru w wielu produktach spożywczych.
Produkty bogate w inulinę
Inulina naturalnie występuje w roślinach. Szczególnie bogate są w nią cykoria i topinambur (karczoch jerozolimski). Zawierają ją także mniszek lekarski, karczoch zwyczajny, szparagi, cebula, pomidory, banany, a nawet owies.
Ze względu na właściwości żelujące, zagęszczające i stabilizujące inulina jest chętnie wykorzystywana przy produkcji żywności. Dodaje się ją do niskotłuszczowych wyrobów cukierniczych, jogurtów, lodów, past kanapkowych i majonezów. Można również kupić inulinę w formie proszku i dodawać ją do potraw zamiast cukru.
Inulina – skutki uboczne
Chociaż inulina jest substancją naturalną, należy zachować umiar w jej spożyciu. W badaniach potwierdzono, że nadmiar może powodować bóle brzucha, wzdęcia, a nawet biegunkę. Za duże ilości inuliny uznaje się 20–30 g na dobę.
Podsumowanie
Inulina jest substancją pochodzenia roślinnego, która wspiera wzrost prawidłowej flory bakteryjnej. Ponadto może regulować poziom cholesterolu oraz glukozy we krwi. Poprawia także biodostępność składników mineralnych. Najwięcej inuliny zawierają cykoria i karczoch. Jest jednak ona dodawana do wielu produktów spożywczych.
Źródła:
- M. Horochowska i in., Topinambur – właściwości odżywcze i lecznicze słonecznika bulwiastego (Helianthus tuberosus L.), “Pediatr Endocrinol Diabetes Metab “ 2017, t.23, nr 1, s. 30-36.
- A. Kiełtyka-Dadasiewicz i in, Inulina - źródła, metabolizm i znaczenie użytkowe, “Towaroznawcze Problemy Jakości” 2014.
Autorka
Angelika Janowicz – absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku pielęgniarstwo. Pisze o zdrowiu, ponieważ wie, jak ważna jest edukacja pacjenta. Wielbicielka podróży i kuchni greckiej.
