Inkontynencja, czyli nietrzymanie moczu. Ten problem można opanować
Łatwo sobie wyobrazić bezpośrednie skutki nietrzymania moczu i stolca. Dużo trudniej wczuć się w sytuację osoby dotkniętej tym problemem i wyobrazić sobie społeczne i długofalowe efekty inkontynencji. Nietrzymanie moczu może zrujnować życie, i to dosłownie. Jest problemem natury fizjologicznej oraz psychologicznej; chory czuje się niepewnie, może mieć opory przed nawiązywaniem relacji międzyludzkich i wycofuje się z życia społecznego. Poznaj przyczyny dolegliwości oraz sposoby leczenia nietrzymania moczu.
Z artykułu dowiesz się:
Inkontynencja – nietrzymanie moczu. Kogo dotyczy?
Szacuje się, że w Polsce na różnego rodzaju problemy z nietrzymaniem moczu, stolca i gazów cierpią nawet 4 miliony osób, a z samym niekontrolowaniem funkcji pęcherza boryka się aż 2-2,5 miliona osób, w większości są to kobiety. Niektóre dane wskazują na jeszcze większe liczby, bo według różnych szacunków z dolegliwością nietrzymania moczu zmaga się nawet 30% kobiet przed menopauzą i aż do 60% po tym okresie. Natomiast nietrzymanie moczu u mężczyzn po radykalnej prostatektomii pojawia się w od 2% do nawet 57% przypadków.
Wyróżniamy kilka typów inkontynencji:
- Inkontynencja moczowa – wysiłkowe nietrzymanie moczu, inkontynencja stresowa, parcia, mieszana, nocna, neurogenna, z przepełnienia, przetokowa, niezdefiniowana.
- Inkontynencja kałowa – inkontynencja parcia oraz pasywna.
Nietrzymanie moczu – przyczyny
Utratę kontroli nad czynnościami pęcherza moczowego mogą powodować czynniki przejściowe lub stałe, a nieświadome oddanie moczu może być jedynie niewielkie (drobne moczenie) albo całkowite, obejmujące pełne opróżnienie pęcherza.
Przejściowe przyczyny nietrzymania moczu to m.in.: czynniki związane ze stylem życia np. nadużywanie alkoholu, nadmierne nawodnienie, występowanie infekcji dróg moczowych, niektóre urazy oraz zażywanie leków moczopędnych, obniżających ciśnienie krwi, zwiotczających mięśnie, uspokajających.
Trwałe przyczyny nietrzymania moczu to m.in.: nowotwory pęcherza moczowego oraz prostaty, powiększenie prostaty, uszkodzenie mięśni dna macicy, starzenie się, uraz kręgosłupa i ucisk na struktury kręgosłupa, choroba Parkinsona, choroba Alzheimera, udar mózgu, inne urazy oraz schorzenia.
Skutki nietrzymania moczu
Choć z pozoru nie jest to groźne zaburzenie, bo to „tylko” nietrzymanie moczu, nie wolno go bagatelizować. Inkontynencja może być objawem choroby lub toczącego się procesu chorobowego, dlatego należy przeprowadzić badania diagnostyczne i wdrożyć odpowiednie leczenie. Nietrzymanie moczu pociąga za sobą wiele negatywnych skutków
- infekcje dróg moczowych,
- odwodnienie i zaburzenia elektrolitowe spowodowane niechęcią chorej osoby do przyjmowania płynów w obawie o to, że znowu nie wytrzyma do toalety,
- problemy natury psychologicznej, zwłaszcza wykluczenie z życia społecznego i depresja.
Nietrzymanie moczu u mężczyzn, chociaż występuje rzadziej niż u kobiet, jest równie poważnym problemem, który mocno zaznacza się w psychice mężczyzny ze względu na poczucie wstydu i upokorzenia. Dlatego niezwykle ważne jest podjęcie skutecznych działań prewencyjnych oraz wspomagających.
Nietrzymanie moczu – leczenie i zapobieganie
Leczenie nietrzymania moczu jest w dużej mierze zależne od przyczyn. Dolegliwość o słabym lub umiarkowanym nasileniu można leczyć metodami zapobiegawczymi, do których należą:
- wyrobienie nawyku oddawania moczu w określonych godzinach,
- ćwiczenia mające na celu wyćwiczenie pęcherza oraz mięśni zwieraczy,
- unikanie jednorazowego picia dużej ilości płynów.
Należy zadbać o stałe, rozłożone równomiernie przez cały dzień nawadnianie organizmu. Skuteczną pomocą są pieluchomajtki dla mężczyzn i dla kobiet lub wkładki higieniczne. Pieluchomajtki są wygodne w użytkowaniu, a dobrze dopasowane są niemal niewidoczne pod ubraniem, dzięki czemu chora osoba może bez skrępowania wykonywać codzienne czynności.
W przypadku nietrzymania moczu spowodowanego schorzeniem, urazem, zakażeniami itd. konieczne jest leczenie głównej przyczyny dolegliwości.
Zachowawcze leczenie nietrzymania moczu:
- Farmakoterapia (hormonalna terapia zastępcza, leki antycholinergiczne, blokery kanału wapniowego, leki odkażające drogi moczowe, zmiana przyjmowanych leków o działaniu moczopędnym).
- Kinezyterapia i fizykoterapia.
- Ćwiczenia mięśni Kegla.
- Zmiana stylu życia.
- Psychoterapia.
- Zmiana przyzwyczajeń żywieniowych.
- Stosowanie wkładek, pampersów i pieluchomajtek dla mężczyzn i dla kobiet.
Nietrzymanie moczu u mężczyzn oraz kobiet jest wstydliwą dolegliwością, ale nie musi oznaczać rezygnacji z dotychczasowego życia. W większości przypadków metody zachowawcze przynoszą bardzo dobre efekty.
Źródła:
- Krystyna Klimaszewska, Mariola Bartusek, Urinary incontinence as the socioeconomic problem, „Pielegniarstwo XXI wieku” 16.3 (2017), s. 62-66.
- Polska Agencja Prasowa, Nietrzymanie moczu potrafi zrujnować życie
- Iwona Sudoł-Szopińska, Małgorzata Kołodziejczak, Nietrzymanie stolca i gazów – problem wstydliwy, nieznany, niedoceniany. Znaczenie endosonografii, Borgis – „Postępy Nauk Medycznych” 8/2013, s. 557-564.
- Janusz Zajda, Marek Połujański, Maciej Zbrzeźniak, Leczenie nietrzymania moczu u kobiet – problem społeczny, ekonomiczny i leczniczy, Borgis – „Nowa Medycyna” 5/2000 s. 76-81.
- Maciej Zbrzeźniak, Nietrzymanie moczu u kobiet, Borgis - „Postępy Nauk Medycznych” s1/2014, s. 22-26.
Autor
Jerzy A. Kozłowski – lic. ratownik medyczny, absolwent Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu. Ratownik medyczny z wieloletnią praktyką, copywriter, autor artykułów na tematy związane z medycyną, zdrowiem i zdrowym stylem życia. Prywatnie amator biegania, miło-śnik gór, astronomii i literatury SF.