Haluksy – objawy
Haluksy rozwijają się stopniowo. Początkowo zmienia się biomechanika chodu. Tym samym ciężar ciała jest rozłożony nierównomiernie. Struktury stopy ulegają nadmiernemu przeciążeniu. To prowadzi do osłabienia aparatu stawowo-więzadłowego i mięśni, a także ich przykurczów. Następnie paluch rotuje w kierunku przyśrodkowym, następuje nadmierne wychylenie kości śródstopia. Z czasem deformacja obejmuje całe przodostopie.
Objawem haluksów jest wybrzuszenie u podstawy palucha, a także jego wykrzywienie. Niekiedy na tyle duże, że zaczyna nachodzić on na pozostałe palce. Obecny jest też stan zapalny torebki stawowej, któremu towarzyszą obrzęk, zaczerwienienie skóry i ból. Zdarza się, że dolegliwości bólowe utrudniają chodzenie. U osób, które mają haluksy, wzrasta podatność na pojawianie się modzeli i bolesnych odcisków na stopach.
Warto pamiętać, że koślawość palucha nie jest jedynie problemem natury estetycznej. Deformacja jest przyczyną poważnych zaburzeń w obrębie stóp. Jeżeli nie jest leczona, ulega progresji.
Jak leczyć haluksy?
Leczenie haluksów zależy od stopnia zaawansowania deformacji. W początkowych stadiach wystarcza leczenie zachowawcze. Oczekiwane efekty może przynieść stosowanie specjalnych ortez oraz zabiegów fizjoterapeutycznych. Pomocne są również wkładki ortopedyczne, które zapewniają odpowiednie obciążenie stopy. Ważna jest eliminacja czynników ryzyka – normalizacja masy ciała, aktywność fizyczna, noszenie dopasowanego obuwia (o odpowiednim rozmiarze, z szerokimi noskami, wygodnego, z naturalnych i elastycznych materiałów).
Niekiedy konieczne jest leczenie operacyjne haluksów. Lekarze korzystają z różnych metod - mniej i bardziej inwazyjnych. Można zastosować nacięcie kości śródstopia wraz z jej przesunięciem w kierunku bocznym, wycięcie fragmentu kości lub skośne przecięcie kości i zespolenie jej śrubami. Sposób operacji jest dopasowywany indywidualnie do każdej osoby. Po zabiegu również należy wdrożyć rehabilitację oraz stosować się do zasad profilaktyki (m.in. dobór odpowiedniego obuwia i wkładek ortopedycznych).
Podsumowanie
Haluksy, czyli paluch koślawy to deformacja, pierwszego palca stopy i kości śródstopia. Objawia się ona charakterystycznym wybrzuszeniem na wewnętrznej krawędzi stopy, a także stanem zapalnym i bólem. Często jest ona skutkiem noszenia butów na wysokim obcasie, ale przyczyną są też nieprawidłowości w budowie anatomicznej stóp, otyłość i choroby przewlekłe. Możliwe jest leczenie palucha koślawego. W terapii stosuje się metody chirurgiczne i niechirurgiczne.
Źródła:
- L. Piejko i in., Zastosowanie fizjoterapii w leczeniu paluchów koślawych, „Rehabilitacja” 2016, nr 2, s. 44–50.
- M. Bajerska, A. Ambroż, M. Wiecheć, Paluch koślawy – postępowania fizjoterapeutyczne, „Praktyczna Fizjoterapia & Rehabilitacja” 2015, nr 9, s. 32–39.
Autorka
Angelika Janowicz – absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku pielęgniarstwo. Pisze o zdrowiu, ponieważ wie, jak ważna jest edukacja pacjenta. Wielbicielka podróży i kuchni greckiej.
