W przewodzie pokarmowym człowieka (w mikroflorze jelitowej) naturalnie bytują nie tylko bakterie, ale także grzyby z rodzaju Candida – w największej ilości Candida albicans. Dodatkowo, wiele osób jest nosicielami Candida spp w jamie ustnej. Zazwyczaj organizmy te nie wywołują żadnych objawów, jednak mogą się rozrosnąć przy obniżonej odporności organizmu. Wówczas pojawiają się charakterystyczne dolegliwości, wskazujące na grzybicę układu pokarmowego.
O kandydozie układu pokarmowego można mówić w przypadku, gdy doszło do nadmiernego rozrostu grzybów, naturalnie zasiedlających błonę śluzową narządów. Na nadmierny rozwój grzybów z rodzaju Candida narażone są głównie osoby z niedoborami odporności oraz po antybiotykoterapii. Sprawdź, czym objawia się choroba, jak rozpoznać grzybicę układu pokarmowego i jakie metody leczenia są w takich przypadkach najskuteczniejsze.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest kandydoza przewodu pokarmowego i co ją wywołuje?
- Jakie są najczęstsze objawy grzybicy układu pokarmowego?
- Na czym polega leczenie grzybicy układu pokarmowego?
Czym jest grzybica układu pokarmowego i jakie są jej przyczyny?
Kandydoza układu pokarmowego, czyli stan, w którym doszło do nadmiernego namnożenia się grzybów rodzaju Candida może rozwijać się w całym przewodzie pokarmowym lub obejmować wyłącznie wybrane odcinki. Grzyby kolonizują się na powierzchni nabłonka, wywołując stan zapalny i przyczyniając się do występowania uciążliwych dolegliwości.
Schorzenie może objawiać się zarówno jako kandydoza jamy ustnej i gardła, grzybica przełyku, żołądka, jelit lub okolic odbytu. Do najczęściej występujących należą jednak kandydozy błony śluzowej jamy ustnej oraz gardła, grzybica jelit i żołądka zdarza się znacznie rzadziej.
Najczęściej atakuje osoby z osłabionym układem immunologicznym, czyli dzieci oraz seniorów, chorych na HIV i AIDS, pacjentów po antybiotykoterapii, chemioterapii, przeszczepach narządów (szpiku kostnego także) i splenektomii (usunięciu śledziony), a także diabetyków.
Mimo iż w większości przypadków, grzybica przewodu pokarmowego wywoływana jest nadmierną aktywnością grzybów naturalnie zasiedlających błony śluzowe ludzkiego ciała, to jednak zdarzają się sytuacje zakażeń poprzez kontakt z chorym oraz w warunkach szpitalnych.
Warto wiedzieć, że grzybicę przewodu pokarmowego mogą wywoływać także grzyby spoza ludzkiego organizmu – drobnoustroje z rzędu Mucorales przyczyniają się do rozwoju mukormykozy, a Basidiobolus ranarum, bytujący w glebie, prowadzi do basidiobolomykozy.
Na jakie niepokojące sygnały zwrócić uwagę – objawy kandydozy
Objawy, jakie wywołuje kandydoza, zależne są od odcinka przewodu pokarmowego, w którym schorzenie jest zlokalizowane. W przypadku grzybicy jamy ustnej i gardła zauważalne są białe płytki oraz charakterystyczny nalot na powierzchni błon śluzowych gardła, dziąseł i języka. Tego rodzaju zmiany występują najczęściej u niemowląt i małych dzieci i potocznie nazywa się je pleśniawkami. Rodzic powinien skontaktować się z lekarzem, jeśli zauważy u swojego dziecka takie objawy – grzybica jamy ustnej może być przyczyną problemów z karmieniem maluszka.
Grzybica przełyku często bywa następstwem zakażenia w obrębie jamy ustnej i gardła, chociaż zdarza się, że patogeny od razu atakują przełyk – wówczas nie pojawia się biały nalot ani zaczerwienienie wnętrza jamy ustnej. Chory może odczuwać ból przy przełykaniu – w zaawansowanych postaciach kandydoza mocno utrudnia spożywanie posiłków. Pojawiają się także bóle zamostkowe i bóle kręgosłupa w okolicach łopatek. Może zdarzyć się także krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Z kolei grzybica żołądka pojawia się znacznie rzadziej, dolegliwości najczęściej wynikają z owrzodzeń, czy nadżerek na powierzchni błony śluzowej. W badaniu widoczne bywają również płytki i błony rzekome, podobnie jak w przypadku grzybicy jamy ustnej. Objawy, jakie wywołuje kandydoza żołądka przypominają te, które towarzyszą chorobie wrzodowej.
Jeśli u pacjenta rozwinie się grzybica jelit, wystąpią bóle brzucha, wzdęcia i problemy z wypróżnianiem (zaparcia oraz biegunki). Choremu mogą dokuczać bóle mięśni, odbijanie oraz przewlekłe zmęczenie, które utrudniają codzienne funkcjonowanie.
Kandydoza może rozwinąć się także na końcowym odcinku przewodu pokarmowego – w okolicach odbytu. Wówczas chory odczuwa silny świąd w tym miejscu, pojawia się także zaczerwienienie i uszkodzenie naskórka. Jeśli nie zostanie podjęte leczenie przeciwgrzybicze, kandydoza może się rozwinąć w kanale odbytu lub rozszerzyć na okolice krocza.
Inwazyjna kandydoza przewodu pokarmowego
W sytuacji, gdy drobnoustroje przedostaną się do krwi, np. przez uszkodzone śluzówki przewodu pokarmowego, mówi się o inwazyjnej grzybicy. W grupie wysokiego ryzyka zachorowania znajdują się głównie osoby po przebytych operacjach jamy brzusznej, pacjenci cierpiący na choroby nowotworowe, czy ostre zapalenie trzustki.
