Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus L.) jest rośliną, która była tradycyjnie używana w lecznictwie ludowym. Znano go już w starożytności. Ziele glistnika miało przypisywaną moc leczenia różnych dolegliwości, np. zwalczania robaków przewodu pokarmowego.
Choć dziś popularność jaskółczego ziela nie jest tak duża, wciąż używamy go m.in. do leczenia kurzajek. Niewiele dziś wiemy jednak o zastosowaniu glistnika w innych problemach zdrowotnych, np. na ból brzucha czy grzybicę.
W naszym artykule dowiesz się, jak wygląda jaskółcze ziele oraz kiedy i gdzie można je zbierać. Poznasz także jego najważniejsze zastosowania oraz sprawdzisz, jak należy je stosować, by odniosło to najlepszy efekt. Przeczytasz również, czy każdy z nas może stosować ziele glistnika. Zapraszamy do zapoznania się z tekstem!
Z tego artykułu dowiesz się:
- Czym jest glistnik jaskółcze ziele?
- Jakie są główne zastosowania rośliny?
- Jak stosować glistnik na popularne dolegliwości?
- Czy są przeciwwskazania do stosowania jaskółczego ziela?
Czym jest jaskółcze ziele?
Glistnik jaskółcze ziele jest byliną należącą do rodziny makowatych. Jego nazwa pochodzi od greckiego słowa oznaczającego jaskółkę, co ma związek z okresem jego kwitnienia przypadającym na czas przylotu i odlotu jaskółek – od maja do września. Oprócz tego w Polsce roślina ma wiele nazw zwyczajowych i ludowych, np. celidonia, złotnik, żółtnik, glistewnik, glistnik pospolity, glistnik większy, jaskółcze gniazdo. Alchemicy ceniący korzeń glistnika nazywali go zaś „kamieniem mądrości”.
Bylina ta osiąga od 50 do 100 cm wysokości. Jej liście mają po swojej wierzchniej stronie jasnozieloną barwę, są też słabo owłosione. Kwiaty mają natomiast żółtopomarańczowy kolor. Choć jaskółcze ziele jest uważane za chwast, to odmiany ozdobne o kwiatach pełnych lub silnie wcinanych liściach i płatkach bywają uprawniane.
Naturalny zasięg występowania jaskółczego ziela obejmuje Europę, zachodnią i środkową Azję oraz północną Afrykę, wprowadzono je także na teren Ameryki Północnej i Południowej. Introdukowano je na różnych obszarach w strefie klimatu umiarkowanego.
W Polsce jaskółcze ziele jest gatunkiem pospolitym, rozpowszechnionym na całym obszarze naszego kraju. Można je spotkać w szczególności w miejscach wilgotnych i zacienionych, w przydrożnych rowach, na obrzeżach lasów i na nieużytkach.
Wszystkie organy rośliny po nacięciu wydzielają pomarańczowożółty sok mleczny. Surowcem zielarskim są korzenie oraz ziele glistnika.
5 głównych zastosowań glistnika – nie tylko w leczeniu brodawek i kurzajek!
Jaskółcze ziele było stosowane w charakterze leczniczym już w starożytnej Grecji i Rzymie ze względu na swój bogaty skład chemiczny, pozwalający na wielokierunkowe działanie lecznicze. Do najważniejszych związków jaskółczego ziela należą:
- alkaloidy izochinolinowe,
- związki polifenolowe (kwasy fenolowe i flawonoidy),
- kwasy organiczne,
- karotenoidy,
- białka.
Liczne artykuły potwierdzają, że roślina ta wykazuje właściwości lecznicze, m.in. spazmolityczne (rozkurczowe), przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Niektóre źródła przypisują jej nawet działanie przeciwnowotworowe.
Poniżej przedstawiono 5 głównych zastosowań, w jakich można wykorzystać glistnik jaskółcze ziele.
1. Wsparcie w walce z kurzajkami i brodawkami
Prawdopodobnie najbardziej znanym zastosowaniem rośliny jest wykorzystywanie jej w walce z kurzajkami (brodawkami) na skórze. Glistnik stosowany w tym celu na skórę uważany jest za jeden z najbardziej skutecznych naturalnych sposobów przeciwko tego typu zmianom. Mechanizm jego działania polega na blokowaniu podziałów mitotycznych w obrębie kurzajki oraz ograniczaniu replikacji wirusa brodawczaka ludzkiego. Pozbywanie się kurzajek przy pomocy glistnika odbywa się przez stosowanie okładów z jego mlecznego soku na zmiany skórne.
2. Działanie rozkurczowe i regulujące pracę przewodu pokarmowego
W medycynie ludowej glistnik jaskółcze ziele stosowany był pomocniczo w walce z różnorakimi problemami brzusznymi. Wykorzystywano go m.in. w ostrych nieżytach przewodu pokarmowego, do łagodzenia stanu zapalnego pęcherzyka żółciowego i wątroby, w leczeniu kamicy żółciowej. Napar z młodych pędów stosowano jako środek żółciopędny i regulujący pracę przewodu pokarmowego.
Praktyki te nie były bezzasadne. Z biegiem lat udowodniono, że zawarte w jaskółczym zielu związki działają rozkurczowo (spazmolitycznie) na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego i dróg żółciowych, a także moczowych, narządów rodnych, a nawet oskrzeli. Może też ono łagodzić bóle brzucha różnego pochodzenia. Bywa polecane w zapobieganiu bolesnej miesiączce, właśnie ze względu na działanie rozkurczowe.
3. Wspomaganie leczenia zakażeń bakteryjnych i grzybiczych
Działanie przeciwbakteryjne glistnika jaskółczego ziela przypisywane jest obecności w nim alkaloidów izochinolinowych (chelerytryny, sangwineryny, berberyny) oraz białek. Roślina działa szczególnie na bakterie Gram-dodatnie, np. gronkowce.
Ziele glistnika wykazuje również działanie przeciwgrzybicze wobec szczepów Candida albicans, Trichophyton, Microsporum canis, Epidermophyton floccosum i Aspergillus fumigatus. Okłady z sokiem mlecznym rośliny mogą zatem wspomagać leczenie grzybic skóry i paznokci.
4. Wsparcie w problemach dermatologicznych
Poza powszechną wiedzą na temat stosowania jaskółczego ziela na kurzajki niewiele osób zdaje sobie sprawę, że roślinę można wykorzystywać również w walce z innymi dolegliwościami skórnymi. Jest ona pomocna m.in. w leczeniu takich problemów jak:
5. Działanie uspokajające
Wyciągi z rośliny, szczególnie chelidonina, mogą wpływać na ośrodkowy układ nerwowy i wykazywać działanie łagodnie uspokajające, rozluźniające, przeciwlękowe i nasenne. Z tego względu coraz częściej mówi się o roli glistnika w leczeniu napięciowych bóli głowy, a nawet we wspomaganiu terapii depresji i nerwicy.
