Współcześnie telefon komórkowy jest narzędziem, bez którego większość ludzi nie może się obyć. To sprzęt, umożliwiający szybki kontakt ze światem, ale z powodzeniem zastępuje także zegarek, kalendarz, aparat fotograficzny, odtwarzacz muzyki, a nawet komputer. Warto jednak wiedzieć, że łatwy i nieograniczony dostęp do takiego urządzenia może prowadzić do jego nadużywania, a w konsekwencji uzależnienia od telefonu komórkowego, czyli fonoholizmu.
Fonoholizm, nomofobia, FOMO – to stosunkowo nowe terminy, które określają poszczególne problemy związane z nadużywaniem telefonów komórkowych i nieustannym korzystaniem z mediów społecznościowych. Sprawdź, jak objawia się uzależnienie od telefonu, na jakie sygnały warto zwrócić uwagę i gdzie szukać pomocy w walce z nałogiem. Dowiedz się także, jakie są skutki fonoholizmu i jak uzależnienie od telefonu wpływa na zdrowie psychiczne oraz kondycję organizmu.
Fonoholizm – kiedy mówimy o uzależnieniu od telefonu komórkowego?
Większość osób każdego dnia używa swojego telefonu komórkowego. Urządzenie służy jednak nie tylko do wykonywania połączeń, czy pisania wiadomości tekstowych, ale także do korzystania z internetu, w tym również z mediów społecznościowych, czy grania w różne gry. Jeśli jednak robisz to przez większość dnia (czy nawet nocy), a ponadto, używanie smartfona wpływa na Twoją produktywność w pracy i prowadzi do zaniedbywania codziennych obowiązków domowych, może się okazać, że masz problem z uzależnieniem od telefonu.
Uzależnienie tego rodzaju nazywa się fonoholizmem i należy do grupy uzależnień behawioralnych, podobnie jak seksoholizm, czy nałogowe granie w gry komputerowe lub hazardowe. Problem fonoholizmu stanowi poważne zagrożenie, ponieważ dotyka nie tylko dorosłych, ale głównie młodzież oraz coraz młodsze dzieci. Sprzyja temu codzienny kontakt z ekranem telefonu już od pierwszych miesięcy życia.
O uzależnieniu od smartfona można mówić wtedy, gdy niemożność skorzystania w danej chwili z telefonu wywołuje frustrację, złość i silny stres. Osoba uzależniona odczuwa ciągłą potrzebę sprawdzania nowych powiadomień, a każdą wolną chwilę spędza przed ekranem telefonu. Wraz ze stopniowo postępującym fonoholizmem, traci kontakt z rzeczywistością – social media zastępują relacje z bliskimi, a sposób korzystania z urządzenia często jest przedmiotem kłótni w rodzinie.
Z kolei nomofobia to strach przed brakiem dostępu do telefonu komórkowego – „no mobile phone phobia”. Może być związana z syndromem FOMO (fear of missing out), czy panicznym strachem przed wykluczeniem, wypadnięciem z obiegu podczas bycia off-line.
Skutki fonoholizmu
Ciągłe „scrollowanie” ekranu w poszukiwaniu nowych powiadomień, informacji i innych bodźców może być bardzo niebezpieczne, szczególnie przy przechodzeniu przez jezdnię, czy w trakcie prowadzenia pojazdu. Korzystanie z telefonu skupia większość uwagi, dlatego dana osoba często nie jest w stanie zarejestrować tego, co dzieje się wokół niej, narażając przez to swoje zdrowie i życie.
Odświeżanie mediów społecznościowych u osób uzależnionych, często odbywa się kosztem snu. Leżąc w łóżku, przeglądają różne aplikacje, co zabiera czas przeznaczony na spanie i utrudnia zasypianie. Takie postępowanie prowadzi do przewlekłego zmęczenia, pogorszenia wzroku i samopoczucia, a także bólów głowy lub pleców.
Fonoholizm niesie jednak znacznie więcej konsekwencji. Powoduje problemy z pamięcią, koncentracją, zaburzenia gospodarki hormonalnej oraz jest przyczyną osłabienia relacji z bliskimi. Media społecznościowe bombardują też nierealnymi obrazami, co sprzyja obniżeniu poczucia własnej wartości i nastroju, a tym samym, rozwojowi depresji.
Objawy uzależnienia od telefonu komórkowego
Czy wiesz, jak rozpoznać uzależnienie od telefonu komórkowego? Osoba uzależniona prezentuje szereg zachowań, które jasno wskazują na to, że korzysta ze smartfona nałogowo. Jeśli u siebie, swojego dziecka lub innej bliskiej osoby, zauważysz poniższe symptomy, warto skonsultować się ze specjalistą – psychoterapeutą uzależnień lub psychologiem. Do najczęstszych objawów uzależnienia od telefonu komórkowego należą:
- poczucie ciągłego przymusu korzystania ze smartfona,
- nieustanne zerkanie na ekran,
- nierozstawanie się z telefonem,
- odczuwanie silnego stresu i złości, gdy w danej chwili nie można skorzystać z telefonu,
- obawa przed rozładowaniem baterii telefonu,
- zaniedbywanie obowiązków domowych i zawodowych,
- niechęć do spotkań z bliskimi i kontaktów z ludźmi (preferowanie wirtualnych kontaktów),
- niewyspanie spowodowane korzystaniem z telefonu w godzinach nocnych,
- korzystanie z telefonu podczas spotkań towarzyskich,
- oszukiwanie bliskich w kwestii ilości czasu spędzanego ze smartfonem,
- dolegliwości fizyczne – bóle głowy, pogorszenie wzroku.
Warto jednak pamiętać, że objawy fonoholizmu mogą się różnić, w zależności od stopnia uzależnienia i indywidualnych cech danej osoby.
