Elektrolity na lato – przygotuj organizm na upały
Latem jesteśmy szczególnie narażeni na nadmierną utratę wody i elektrolitów. A bez nich organizm człowieka nie może poprawnie funkcjonować. Ich niedobór jest bardzo niebezpieczny dla zdrowia i życia. Dlatego w letnich miesiącach trzeba szczególnie dbać o ich odpowiednią podaż. Sprawdź dlaczego i kiedy stosować elektrolity dla dorosłych i dzieci.
Elektrolity są wodnymi roztworami jonów, które posiadają dodatni lub ujemny ładunek elektryczny. Stosunek jednych do drugich jest równy, dzięki czemu płyny ustrojowe są elektrycznie obojętne. Wszystkie mają też takie samo ciśnienie osmotyczne. Do najważniejszych elektrolitów w organizmie człowieka należą: sód, potas, wapń, magnez i chlor.
Z artykułu dowiesz się:
Czym grozi niedobór elektrolitów?
Elektrolity są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Dzięki nim możliwe jest utrzymanie homeostazy, czyli stabilnego środowiska wewnętrznego. Ich nieprawidłowe stężenie prowadzi do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i równowagi kwasowo-zasadowej. Elektrolity są obecne są m.in. w płynach tkankowych, osoczu oraz krwi.
W organizmie człowieka elektrolity odpowiadają za:
- prawidłowe przewodzenie impulsów nerwowych i funkcjonowanie układu nerwowego,
- utrzymanie prawidłowego napięcia w błonach komórkowych,
- prawidłowe funkcjonowanie komórek, tkanek, mięśni i narządów wewnętrznych,
- właściwy przebieg procesów metabolicznych,
- utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi.
Na nieprawidłowy poziom elektrolitów jesteśmy narażeni szczególnie w miesiącach letnich. Szczególnym zagrożeniem są fale upałów. W wysokich temperaturach więcej się pocimy, a wraz z potem tracimy jony soli mineralnych.
Stężenie elektrolitów może obniżyć się również podczas wysiłku fizycznego. Mowa nie tylko o celowym uprawianiu sportów, ale także o ciężkiej pracy. W takiej sytuacji do utraty wody i jonów następuje nie tylko wraz z potem, ale również przez płuca.
Do odwodnienia organizmu i utraty elektrolitów często dochodzi na skutek infekcji wirusowych, na które również jesteśmy narażeni w miesiącach letnich. Mowa szczególnie o tych zakażeniach, które przebiegają z wysoką gorączką, biegunką lub wymiotami. Zagrożenie stanowi również nadmierne spożycie alkoholu.
Objawami niedoboru elektrolitów są:
- zawroty głowy,
- bóle mięśni,
- ogólne osłabienie i rozdrażnienie,
- pogorszenie samopoczucia,
- bóle głowy,
- nudności,
- skurcze mięśni (np. drżenie rąk),
- obrzęki,
- biegunki i zaparcia.
Im większa utrata elektrolitów, tym poważniejsze objawy. Niedobór może skutkować omdleniami, zaburzeniami pracy serca, nieprawidłowym ciśnieniem tętniczym. W skrajnych przypadkach pojawiają się zaburzenia świadomości oraz dochodzi do zgonu.
Jak zapobiegać utracie elektrolitów w lato?
Latem każdy z nas powinien dbać o prawidłowy poziom elektrolitów. W gorące dni do ich utraty może dochodzić bardzo szybko – dotyczy to szczególnie dzieci, seniorów, osób pracujących fizycznie (zwłaszcza na zewnątrz) oraz sportowców. Konieczne jest obserwowanie swojego organizmu. Pojawienie się niepokojących objawów wymaga konsultacji z lekarzem.
Ważne jest regularne uzupełnianie elektrolitów. Jest to bardzo proste. Należy:
- pić wodę mineralną (ilość odpowiednia do aktywności i temperatury powietrza),
- spożywać świeże warzywa i owoce,
- pić domowe soki owocowe i warzywne,
- w czasie wysiłku fizycznego sięgać po napoje izotoniczne,
- stosować preparaty elektrolitowe.
W czasie upałów należy unikać przebywania na zewnątrz. Należy zakładać lekkie i przewiewne ubrania. Dobrze jest schłodzić pomieszczenie i zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza. Można także ratować się chłodną kąpielą. Niewskazany jest intensywny wysiłek fizyczny. Warto powstrzymać się też od spożywania alkoholu.
Produkty o wysokiej zawartości elektrolitów
Dużą ilość elektrolitów znajdziemy w produktach spożywczych. W czasie upałów szczególnie dobrze jest jeść: pomidory, banany, kiwi, cytrusy, szpinak, natkę pietruszki, pestki dyni, orzechy, jogurty, nasiona roślin strączkowych. Wszystkie z nich są cennym źródłem minerałów.
Poziom elektrolitów można uzupełnić także przy pomocy preparatów aptecznych. Dostępne są one w formie:
- tabletek musujących – np. Olimp Hydratonic Fast zawiera glukozę, witaminę C, potas, sód, wapń i magnez; ma przyjemny pomarańczowy smak i może być podawany również dzieciom od 3. roku życia;
- saszetek – np. Orsalit, który nawadnia, uzupełnia minerały (chlorki, sód i potas) oraz zapobiega odwodnieniu;
- płynów elektrolitowych – np. drinki Orsalit dla dorosłych i dzieci, które są gotowe do spożycia; zawierają glukozę i minerały.
Elektrolity dla dorosłych i dzieci są dostępne w aptece bez recepty.
Podsumowanie
Latem należy szczególnie zadbać o uzupełnienie elektrolitów, ponieważ bardzo łatwo dochodzi do ich utraty. Pamiętać trzeba o odpowiednim nawodnieniu organizmu, spożywaniu świeżych warzyw i owoców oraz unikaniu intensywnego treningu w czasie upałów. Sięgnąć można także po gotowe preparaty w postaci tabletek musujących, płynów lub granulatu do rozpuszczenia w wodzie, które zawierają elektrolity dla dorosłych i dzieci.
Źródła:
- I. Idasiak-Piechocka, Odwodnienie - patofizjologia i klinika, “Forum Nefrologiczne” 2012, t. 5, nr 1, s. 73-78.
Autorka
Angelika Janowicz – absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku pielęgniarstwo. Pisze o zdrowiu, ponieważ wie, jak ważna jest edukacja pacjenta. Wielbicielka podróży i kuchni greckiej.