Dna moczanowa – na czym polega?
Dna moczanowa to choroba prowadząca do zapalenia stawów, w przebiegu której występuje nadmierne wytrącanie się kryształków moczanu sodu. Jest on obecny w płynie, który znajduje się w torebkach stawowych. W wyniku ich obecności następuje ścieranie się struktury i powierzchni stawów, wywołując przy tym objawy bólowe. Leczenie dny moczanowej polega głównie na przestrzeganiu określonych zasad dietetycznych, ograniczaniu poszczególnych produktów oraz zastosowaniu leczenia objawowego. Czym jest dna moczanowa, jakie są jej przyczyny oraz jak wygląda proces leczenia?
Z artykułu dowiesz się:
Dna moczanowa – co to jest?
Dna moczanowa to choroba wynikająca ze zbyt dużego stężenia kwasu moczowego we krwi. Powoduje to odkładanie się kryształków kwasu moczowego w obrębie małych stawów. Zjawisko wywołuje objawy bólowe w tym obszarze. Nieleczona choroba może prowadzić do niepełnosprawności z uwagi na trwałe uszkodzenie struktur stawowych. Dna moczanowa może także zaburzać funkcjonowanie narządów wewnętrznych. W jej przebiegu może dojść np. do uszkodzenia nerek.
Rozwojowi dny moczanowej sprzyja spożywanie nadmiernej ilości żywności bogatej we fruktozę, nukleotydy oraz puryny. Są to związki, które promują zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi. Kwas ten dalej krążąc po organizmie, trafia do struktur stawowych, gdzie najczęściej dochodzi do wytrącania kryształków, tworząc złogi moczanowe.
Stanem sprzyjającym rozwojowi dny moczanowej jest podwyższone stężenie kwasu moczowego, określanego mianem hiperurykemii.
Jakie są objawy dny moczanowej?
Przy występowaniu czynników predysponujących do rozwoju dny moczanowej dochodzi do eskalacji objawów choroby. Wśród nich wyróżnia się:
- zapalenie stawu podstawy palucha,
- nocne bóle stawów,
- ograniczoną ruchomość stawów,
- gorączkę,
- złe samopoczucie,
- dreszcze,
- zaczerwienienie skóry,
- obrzęki stawów.
Nieleczona dna moczanowa daje objawy zwykle przez okres od 10 do nawet 21 dni. Po tym okresie mogą one ustępować samoistnie. Pierwsze objawy dny moczanowej to zapalenie stawów. Przeważnie na początku atakowane są mniejsze stawy, ale objawy mogą również pojawić się w większych, jak staw kolanowy, ramienny, biodrowy itp. Nieleczona skaza moczanowa przyczynia się do zniekształcenia stawów, tworzenia guzków dnawych. Może wywoływać także choroby nerek i przyczyniać się do powstawania kamieni nerkowych.
Przyczyny dny moczanowej
Dna moczanowa występuje u osób w różnym przedziale wiekowym, natomiast najczęściej dotyczy osób starszych. Dzieje się tak z uwagi na słabsze tempo przemian metabolicznych związanych z metabolizmem puryn. Stawy osób starszych podlegają również degradacji, stąd też są bardziej narażone na podwyższony poziom kwasu moczowego.
Podstawową przyczyną występowania dny moczanowej jest niepoprawnie prowadzony styl życia.
Najczęstsze przyczyny dny moczanowej:
- jedzenie zbyt dużej ilości mięsa bogatego w puryny (również owoce morza),
- nadużywanie alkoholu,
- nadciśnienie tętnicze,
- odwodnienie,
- częste infekcje,
- nadmierne stosowanie kwasu acetylosalicylowego,
- leki przeciwzapalne i leki moczopędne stosowane w nadmiarze,
- niedokrwistość,
- zaburzenia pracy przytarczyc,
- niewydolność serca i oddechowa.
Stany te sprzyjają powstawaniu zjawiska, jakim jest dna przewlekła. Należy tej chorobie przeciwdziałać poprzez odpowiednią dietę i leczenie farmakologiczne.
Leczenie dny moczanowej
Dnę moczanową można skutecznie łagodzić i leczyć dzięki terapii farmakologicznej oraz stosowaniu określonej diety, która przyczynia się do obniżenia kwasu moczowego.
Rozpoznanie dny moczanowej
Zanim przystąpi się do leczenia dny moczanowej, należy najpierw ją zdiagnozować. Wykonuje się w tym celu badanie płynu stawowego, stężenia kwasu moczowego w surowicy krwi i miana przeciwciał przeciwjądrowych, aby wykluczyć ewentualne reumatoidalne zapalenie stawów.
Leczenie farmakologiczne oraz dobór diety
W leczeniu dny moczanowej stosuje się glikokortykosteroidy, leki przeciwzapalne (w określonych ilościach) z wyjątkiem aspiryny. Jeśli kwas moczowy znajduje się w zbyt wysokich wartościach, należy przystąpić do stosowania określonej terapii, polegającej na zażywaniu allopurynolu. Można także stosować kolchicynę.
Kiedy niesteroidowe leki przeciwzapalne nie wystarczą do złagodzenia objawów, należy ustalić odpowiednią dietę obniżającą ilość złogów kwasu moczowego. Dieta taka powinna ograniczać produkty zawierające puryny i uwzględniać takie, które działają przeciwzapalnie. Są to m.in.: nabiał chudy, produkty z witaminą C, warzywa, kakao, herbaty ziołowe. Powyższą dietę należy także wspierać odpowiednim nawodnieniem organizmu.
Podsumowanie
Dna moczanowa to stan zapalny, w którym występuje nadmiar kwasu moczowego. Prowadzi to do stanów zapalnych stawów oraz w konsekwencji zapalenia narządów wewnętrznych. W diagnostyce dny moczanowej stosuje się badania różnicujące, a w leczeniu przewlekłym odpowiednią dietę i leczenie objawowe.
Źródła:
- K. Grabańska-Martyńska, Dna moczanowa – postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne według aktualnych rekomendacji EULAR/ACR, "Forum Zaburzeń Metabolicznych" 2019, Vol. 10, No. 3, s. 135.
- D. Mats, L. Jacobsson, E. Roddy, Global epidemiology of gout: prevalence, incidence, treatment patterns and risk factors, "Nature Reviews Rheumatology" 2020, s. 380-390.
Autor
Mateusz Jagielski-Szczypik – dyplomowany dietetyk, absolwent Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu na kierunku Żywienie Człowieka i Dietetyka. Również trener personalny piszący o zdrowiu, suplementacji i znaczeniu stylu życia w kontekście prawidłowej profilaktyki zdrowotnej. Edukator i copywriter w zakresie tematów związanych ze zdrowiem.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [25.11.2024]