Narodziny dziecka po dziewięciu miesiącach to moment, na który czeka większość rodziców. Choć towarzyszy mu mnóstwo pozytywnych emocji, to jednak dla większości kobiet poród i początek macierzyństwa bywają bardzo trudne. Zmiany w gospodarce hormonalnej, proces regeneracji organizmu oraz zmęczenie i adaptacja do nowej roli często przyczyniają się do obniżenia nastroju. Jeśli kobieta nie otrzyma odpowiedniego wsparcia, może się u niej rozwinąć depresja poporodowa.
Problem depresji poporodowej dotyka nawet 10–22% młodych matek, odbierając radość z macierzyństwa i wpływając negatywnie na ich zdrowie psychiczne. Depresji towarzyszą charakterystyczne objawy, takie jak uczucie przygnębienia, drażliwość, brak energii, a także trudności z nawiązywaniem więzi z dzieckiem. Mogą być mylone z naturalnym zmęczeniem, dlatego warto wiedzieć jak odróżnić depresję od chwilowego spadku nastroju. Sprawdź, czym dokładnie jest depresja poporodowa i dlaczego nie należy jej bagatelizować.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest depresja poporodowa?
- Jak rozpoznać objawy depresji poporodowej?
- Co przyczynia się do rozwoju depresji poporodowej?
- Jak długo może trwać depresja poporodowa?
- Jak leczy się depresję poporodową?
- Czym grozi nieleczona depresja poporodowa i jak ukoić smutek poporodowy?
Depresja poporodowa – co to jest?
Depresja poporodowa to poważne zaburzenie psychiczne, które może dotknąć kobietę w pierwszych tygodniach lub miesiącach po porodzie. Rzadko rozwija się od razu po urodzeniu dziecka, choć wg Klasyfikacji Zaburzeń Psychicznych DSM-V u niektórych pań zaburzenia depresyjne mogą występować już w okresie ciąży. Zwykle jednak objawy depresji zauważalne są dopiero w ciągu 4-6 tygodni po rozwiązaniu, choć wielu lekarzy podkreśla, że część kobiet może zacząć je odczuwać nawet po wielu miesiącach. Często choroba ta mylona jest z „baby bluesem”, okresem wahań nastroju, który trwa przez pierwsze 14-21 dni po porodzie.
O ile jednak „baby blues” ustępuje samoistnie, depresja to stan, który nie ogranicza się do chwilowego obniżenia nastroju czy zmęczenia. To choroba znajdująca się w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-11, mająca głęboki wpływ na funkcjonowanie emocjonalne, społeczne i psychiczne młodej matki.
W przypadku depresji poporodowej niezbędna jest profesjonalna pomoc psychologiczna, ponieważ choroba ta, jak każda inna, powinna być leczona. Jeśli kobieta jej nie otrzyma, efektem będzie nasilenie objawów depresji. Konsekwencje nieleczonej choroby mogą być bardzo poważne, szczególnie jeśli u matki pojawiają się myśli samobójcze.
Objawy depresji poporodowej
Po czym poznać, że u młodej mamy rozwija się depresja poporodowa? Objawy, które mogą zwiastować chorobę to najczęściej:
- obniżenie nastroju,
- przewlekłe przygnębienie,
- utrata dotychczasowych zainteresowań,
- brak siły i energii do działania,
- niskie poczucie własnej wartości,
- brak wiary w siebie jako matkę,
- problemy z koncentracją uwagi,
- płaczliwość,
- ciągłe poczucie winy,
- izolacja i poczucie wycofania społecznego,
- trudności w odczuwaniu radości z macierzyństwa,
- stany lękowe,
- ciągła obawa o zdrowie dziecka oraz swoje,
- myśli samobójcze.
Warto wiedzieć, że nie u każdej z chorych na depresję występują te same objawy z taką samą intensywnością. U kobiety może pojawić się jedynie część symptomów wskazujących na depresję – zazwyczaj różnią się one nasileniem.
Diagnozowaniem depresji poporodowej zajmują się psychologowie oraz lekarze psychiatrzy, a pomaga w tym Edynburska Skala Depresji Poporodowej (EPDS). W przypadku problemów emocjonalnych oraz poczucia smutku warto wykonać prosty test (dostępny w Internecie) i odpowiedzieć na kilka pytań. Uznaje się, że kobiety, które uzyskały 12-13 punktów mogą zmagać się z depresją poporodową.
Co ciekawe, depresja poporodowa może dotknąć również mężczyzn, choć zdarza się to znacznie rzadziej. Objawia się zazwyczaj w ten sam sposób, co u kobiet.
Przyczyny depresji poporodowej
Nie udało się jeszcze rozpoznać i określić dokładnej przyczyny depresji poporodowej ze względu na złożoność tej choroby. Lekarze i psychologowie wskazują jednak, że można wyróżnić kilka czynników, które zwiększają ryzyko depresji poporodowej. Wśród nich wymienia się:
- chorowanie na depresję (nie tylko poporodową) w przeszłości,
- niechciana lub nieplanowana ciąża,
- brak dobrej relacji z partnerem,
- przemoc fizyczna, psychiczna lub ekonomiczna,
- intensywny i przedłużający się „baby blues”,
- brak wsparcia ze strony najbliższych,
- przypadki depresji poporodowej wśród najbliższych krewnych,
- niski status społeczny i problemy finansowe,
- przemęczenie,
- trauma związana z porodem lub zachowaniem personelu w jego trakcie (przedmiotowe traktowanie kobiety, brak komunikacji),
- poronienia lub martwe urodzenia w przeszłości,
- choroba dziecka,
- presja społeczna.
