Defibrylator AED a pierwsza pomoc
Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK), nazywane również zatrzymaniem akcji serca, to stan, w którym mięsień sercowy nagle przestaje odpowiadać na bodźce elektryczne i pompować krew. Jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia, dlatego pacjent z NZK wymaga natychmiastowej interwencji i pomocy medycznej. Standardowe postępowanie obejmuje rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO). Równocześnie należy wezwać pogotowie ratunkowe, a jeśli jest taka możliwość – zastosować automatyczny defibrylator zewnętrzny (AED).
Defibrylator AED to przenośne urządzenie, stosowane w celu przywrócenia rytmu serca za pomocą kontrolowanych impulsów elektrycznych. Defibrylatora najczęściej używa się w nagłych sytuacjach zatrzymania krążenia, aby przywrócić regularny rytm serca i umożliwić pompowanie krwi. Sprawdź, jak działa defibrylator AED, jak używać takiego sprzętu i gdzie można znaleźć go w nagłych wypadkach.
Z artykułu dowiesz się:
Czym jest defibrylator AED?
AED to skrót od Automated External Defibrillator, co w języku polskim oznacza automatyczny defibrylator zewnętrzny. To urządzenie, którego używa się w przypadkach nagłego zatrzymania krążenia. Sprzęt analizuje pracę serca, a następnie na podstawie uzyskanych danych, ocenia, czy defibrylacja w ogóle jest konieczna. Szybkość użycia defibrylatora AED znacznie zwiększa szanse pacjenta z NZK na przeżycie.
Urządzenie AED posiada dwie samoprzylepne elektrody, które przykleja się na klatkę piersiową poszkodowanego. Znajdujące się na nich proste rysunki, ułatwiają umieszczenie elektrod w odpowiednich miejscach. Jeśli defibrylacja okaże się niezbędna do ratowania życia, system defibrylatora zdecyduje o sile natężenia impulsów, wysyłanych w celu przywrócenia prawidłowej akcji serca.
Co to jest defibrylacja?
Jeśli doszło do nagłego zatrzymania krążenia, należy rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową. Jej celem jest przywrócenie prawidłowego rytmu serca poprzez uciskanie klatki piersiowej w odpowiedni sposób. Nowoczesną alternatywę stanowi defibrylacja wykonana za pomocą urządzenia AED. Defibrylacja polega na przepuszczeniu przez serce impulsu elektrycznego o właściwej sile natężenia, co wywołuje skurcz mięśnia sercowego. To swego rodzaju reset – po krótkiej przerwie, spowodowanej wyładowaniem, naturalny rozrusznik serca może na nowo „złapać” odpowiedni rytm, dzięki czemu pacjent szybko wraca do zdrowia.
Defibrylatory – rodzaje
Na rynku dostępne są różne rodzaje defibrylatorów i choć celem używania każdego z nich jest przywrócenie prawidłowej akcji serca, mają nieco inne sposób zastosowania. Wyróżnia się:
- defibrylatory manualne (stacjonarne) – tego rodzaju sprzęt znajduje się w szpitalach oraz na wyposażeniu karetek pogotowia ratunkowego. Defibrylator manualny posiada specjalne metalowe „łyżki”, które przykłada się do klatki piersiowej oraz monitor – dzięki niemu, personel medyczny może wyłapać rodzaj zaburzeń pracy serca i ustawić odpowiednie parametry do defibrylacji pacjenta,
- automatyczne defibrylatory zewnętrzne (AED) – urządzenia te posiadają elektrody, które należy umieścić na ciele pacjenta, zgodnie z rysunkami. Tego rodzaju sprzęt sam monitoruje pracę serca, ocenia, jak silny impuls należy wysłać i w razie konieczności, automatycznie go wysyła. Defibrylator AED jest stosunkowo niewielkich rozmiarów i w zależności od modelu waży ok. 1-3 kg,
- defibrylatory półautomatyczne – od swoich automatycznych odpowiedników różnią się tym, że to ratownik musi wcisnąć przycisk, by dostarczyć energię elektryczną. Defibrylator półautomatyczny informuje głosowo kiedy należy wysłać impuls, jednak zadanie to należy do osoby ratującej życie poszkodowanemu,
- wszczepiane pod skórę kardiowertery-defibrylatory – popularnie nazywane rozrusznikami serca. Lekarze implantują je pacjentom, u których występują zaburzenia pracy naturalnego rozrusznika, co negatywnie wpływa na rytm serca i stwarza wysokie ryzyko zatrzymania krążenia.
Czy każdy może używać defibrylatora AED?
Obsługa AED nie jest regulowana przez polskie prawo, dlatego sprzętu tego rodzaju może używać każdy, nawet osoby bez odpowiedniego przeszkolenia medycznego. Defibrylator AED jest urządzeniem bardzo intuicyjnym i prostym w obsłudze – dzięki komendom głosowym, prowadzi ratownika przez cały proces ratowania życia poszkodowanemu. Defibrylatory AED znajdują się w wielu miejscach publicznych – na dworcach, w tunelach metra, szkołach, przedszkolach, czy urzędach.
Jak działa defibrylator AED?
Żeby przywrócić prawidłowy rytm serca pacjenta, u którego doszło do NZK i zwiększyć jego szanse na przeżycie, należy jak najszybciej wezwać pomoc oraz rozpocząć podstawowe zabiegi resuscytacyjne. Użycie i działanie defibrylatora są proste – elektrody AED należy umieścić tak, by jedna z nich znajdowała się na prawo od mostka, tuż pod obojczykiem, a druga po lewej stronie klatki piersiowej pacjenta. Urządzenie AED po wykonaniu EKG, rozpocznie wysyłanie impulsów o odpowiednim natężeniu do mięśnia sercowego – to właśnie, wspomniana wcześniej, defibrylacja.
Defibrylator jednofazowy zapewnia wyładowania o stałym poziomie energii - 360 J, natomiast dwufazowy wysyła pierwsze wyładowanie w zakresie 160 a 200 J, a każde kolejne od 150 do 360 J. Dzięki takiej dawce energii, naturalny rozrusznik serca może odzyskać swój rytm i zacząć na nowo prawidłowo wysyłać impulsy elektryczne.
Defibrylator AED a pierwsza pomoc
Jeśli w Twoim otoczeniu znajduje się nieprzytomna osoba, u której mogło dojść do nagłego zatrzymania krążenia, a masz dostęp do defibrylatora AED, koniecznie skorzystaj z tej możliwości. Jednocześnie, wezwij pomoc medyczną, dzwoniąc na numer alarmowy 999 lub 112. Podłącz urządzenie i postępuj według poleceń głosowych, które wydaje. Pamiętaj – gdyby defibrylacja okazała się konieczna, należy odsunąć się od poszkodowanego. Kiedy urządzenie wyda odpowiednią komendę, należy powrócić do czynności resuscytacyjnych (30 uciśnięć i 2 oddechy ratownicze), cały czas postępując zgodnie z poleceniami AED.
RKO (resuscytację krążeniowo-oddechową) prowadzi się aż do przyjazdu medyków lub odzyskania przytomności przez pacjenta. To bardzo wyczerpujące, dlatego ratownicy powinni się zmieniać co ok. 2 minuty.
Warto wiedzieć, że defibrylatora nie wolno używać w wodzie. Najpierw należy przenieść pacjenta na brzeg, osuszyć klatkę piersiową i dopiero wtedy można podłączyć elektrody. Powinno się także unikać bliskiego kontaktu AED z urządzeniami emitującymi silne pole magnetyczne, ponieważ mogą one zaburzać zapis EKG i wprowadzać w błąd komputer defibrylatora.
Do zestawu AED dołączona jest zwykle jednorazowa maszynka do golenia – należy z niej skorzystać, jeśli poszkodowany ma bardzo owłosioną klatkę piersiową. To pozwoli odpowiednio przymocować elektrody na ciele pacjenta.
Czy automatyczny defibrylator zewnętrzny można stosować u dzieci?
Defibrylator AED można stosować u dzieci powyżej 1. roku życia. Warto pamiętać, że każdą akcję ratunkową u najmłodszych należy rozpocząć od wykonania 5 oddechów ratowniczych, ponieważ u dzieci nagłe zatrzymanie krążenia zwykle jest skutkiem niewydolności oddechowej. U maluchów powinno się używać elektrod pediatrycznych (trzeba je umieścić na klatce piersiowej oraz plecach) i przełączyć AED na tryb dziecięcy.
Podsumowanie
Defibrylator AED to niezwykle nowoczesne i proste w obsłudze urządzenie, które w wielu przypadkach może uratować życie pacjentom z nagłym zatrzymaniem krążenia. Ze sprzętu mogą korzystać nie tylko doświadczeni ratownicy, ale także osoby bez przeszkolenia w oczekiwaniu na przybycie pomocy medycznej. Najważniejsze jest postępowanie zgodnie z poleceniami wydawanymi przez urządzenie – to ono prowadzi ratownika przez cały proces.
Źródła:
- Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Opolu, Zautomatyzowany defibrylator zewnętrzny, https://www.gov.pl/web/kwpsp-opole/prewencja-spoleczna-aed (dostęp: 21.06.2023 r.).
- K. Ludwikowska, Defibrylator AED – czym jest defibrylator i na czym polega defibrylacja, „Medycyna Praktyczna”, www.mp.pl, 2022.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [23.10.2024]