Czystek – 5 powodów, dlaczego warto go stosować
Czystek jest jednym z najpopularniejszych ziół. Wiele mówi się o jego właściwościach leczniczych, a duża część z nich została potwierdzona badaniami na modelach zwierzęcych i komórkowych. Regularne picie herbaty z suszu tej rośliny wspiera funkcjonowanie różnych układów w ciele człowieka. Zobacz, dlaczego warto stosować czystek.
Z prozdrowotnych właściwości ziół – w tym również czystka – ludzkość korzysta od lat. Wiele z nich było powszechnie stosowanymi lekami już w starożytności. Używano ich nie tylko w celu łagodzenia nieprzyjemnych objawów, ale też wzmocnienia organizmu i zapobiegania rozwojowi groźnych schorzeń. Wiadomo, że natura daje nam to, co najlepsze, dlatego również dziś w pierwszej kolejności powinno się wspierać organizm naturalnymi metodami.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest czystek?
- Jakie są właściwości lecznicze czystka?
- Kiedy i jak stosować czystek?
Czym jest czystek?
Czystek (Cistus L.) jest rośliną, której wyodrębniono aż 20 gatunków. Należy do rodziny czystkowatych. Naturalnie występuje głównie w basenie Morza Śródziemnego, ale spotkać ją można również na Wyspach Kanaryjskich i Iranie. Natomiast w Polsce ziele czystka pojawia się wyłącznie w ramach upraw kontrolowanych.
Czystek tworzy zimozielone krzewy. Są one niskie – osiągają maksymalnie do 100 centymetrów wysokości. Jego liście mają jajowaty kształt, a pokrywają je drobne włoski. Kwiaty czystka są skupione na końcach pędów. Mają po 5 płatków i mogą występować w kolorach białym, różowym lub purpurowym. Ich płatki są bardzo cienkie i papierowe. Otwierają się w dzień, natomiast zamykają w nocy.
Surowcem wykorzystywanym w lecznictwie są łodygi i liście czystka. Nie uznaje się ich za oficjalne surowce farmaceutyczne, jednak są przedmiotem wielu badań naukowych, ponieważ wykazują właściwości lecznicze.
Czystek jest cennym źródłem wielu substancji – m.in. flawonoidów, kwasów tłuszczowych, garbników, witamin i polifenoli (szacuje się, że ma ich nieco więcej od zielonej herbaty). Dzięki nim regularne picie czystka wspiera organizm wielokierunkowo.
Czystek – właściwości lecznicze
Nie ma jednej odpowiedzi na pytanie "na co działa czystek". Pomaga on na wiele różnych sposobów. Jego właściwości pozwalają wspierać:
Ponadto czystek wzmacnia cały organizm i wspomaga jego funkcjonowanie. 5 powodów, dla których warto regularnie pić napary ziołowe z zielem czystka to:
Wykazuje działanie przeciwwirusowe
Czystek wykazuje działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Tym samym wspiera organizm w walce z patogenami – czyli wspomaga układ odpornościowy. Może być stosowany pomocniczo np. przy infekcji górnych dróg oddechowych. Wykazano także, że czystek ma działanie przeciwzapalne. Dzięki temu może wspierać leczenie chorób przewlekłych, które charakteryzują się obecnością stanów zapalnych.
Ma właściwości antyoksydacyjne
Substancje obecne w czystku działają antyoksydacyjnie, czyli skutecznie eliminują wolne rodniki tlenowe. Nadmiar tych cząsteczek w organizmie przyczynia się do uszkadzania zdrowych komórek, a tym samym – przedwczesnego starzenia się. Wolne rodniki mogą również prowadzić do nowotworzenia, dlatego warto włączyć do diety przeciwutleniacze, które chronią organizm przed stresem oksydacyjnym.
Działa ochronnie na błonę śluzową żołądka
Już kilkaset lat temu zaobserwowano, że picie naparu z czystka pomaga w leczeniu różnych schorzeń układu pokarmowego. W medycynie ludowej stosowanie czystka zalecane było głównie przy wrzodach żołądka i biegunce. Dziś również wykorzystuje się te właściwości czystka. Regularne picie naparu może łagodzić stany zapalne i chronić błonę śluzową żołądka przed drobnoustrojami oraz uszkodzeniami.
Poprawia stan i kondycję skóry
Dzięki właściwościom antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym czystek może poprawiać kondycję skóry oraz wspierać leczenie chorób dermatologicznych. Wiadomo też, że po wypiciu naparu zmienia się nieco zapach ciała. Właściwość ta może być wykorzystana przez osoby, które mają problem z nieprzyjemnych zapachem potu.
Wspiera proces odchudzania
Wiele osób mylnie twierdzi, że czystek powoduje utratę zbędnych kilogramów. Nie ma żadnych dowodów naukowych na takie działanie tej rośliny. Wiadomo jednak, że regularne picie naparów istotnie wspiera proces odchudzania. W jaki sposób? Otóż czystek przyspiesza przemianę materii. Dzięki działaniu detoksykacyjnemu ułatwia usuwanie toksyn z organizmu, a tym samym zmniejsza wodny obrzęk. Dietetycy polecają wykorzystywać najważniejsze właściwości czystka, łącząc jego picie ze zbilansowaną dietą i codziennym ruchem.
Czystek – zastosowanie w kosmetyce
Czystek cieszy się sporą popularnością nie tylko w ziołolecznictwie, ale również w kosmetyce. Jest ceniony głównie za swoje wszechstronne właściwości pielęgnacyjne. Bogaty w polifenole, czyli naturalne przeciwutleniacze, czystek pomaga neutralizować wolne rodniki, które przyspieszają procesy starzenia się skóry. Dzięki temu ekstrakty z czystka są często stosowane w produktach przeciwstarzeniowych. Wspierają elastyczność skóry, spowalniają powstawanie zmarszczek oraz wspomagają regenerację komórek.
Czystek ma również właściwości przeciwzapalne i antybakteryjne, co sprawia, że jest składnikiem wielu preparatów przeznaczonych do skóry problematycznej, skłonnej do wyprysków i trądziku. Regularne stosowanie kosmetyków z czystkiem pomaga oczyszczać skórę, zmniejszać widoczność porów oraz redukować przebarwienia, przez co cera staje się gładsza i bardziej promienna.
Czystek działa też wzmacniająco na cebulki, dzięki czemu włosy są mniej podatne na wypadanie. Jego właściwości oczyszczające i regulujące są szczególnie cenne dla osób skarżących się na szybkie przetłuszczanie skóry głowy. Czystek może być również wsparciem w walce z łupieżem, ponieważ pomaga łagodzić swędzenie i podrażnienia skóry głowy. Najchętniej stosowany jest jako naturalny tonik w formie naparu lub hydrolatu – nanoś go na oczyszczoną cerę lub skalp.
Kiedy stosować i jak długo można pić czystek?
Najpopularniejszą formą stosowania czystka jest jego picie. Aby przygotować napar z czystka, wystarczy zalać wrzątkiem jedną łyżeczkę suszu i pozostawić na 10 minut pod przykryciem do zaparzenia. Przed wypiciem dobrze jest odcedzić go przez sitko. Nie ma przeciwwskazań, aby do naparu dodać sok z cytryny, miód lub inne naturalne słodziwo (np. stewię). Herbatę w torebkach lub susz z czystka można kupić bez recepty w każdej aptece lub sklepach zielarskich.
Dziennie zaleca się picie naparu 2–3 razy. Przy takiej ilości nie zaobserwowano skutków ubocznych. Warto pamiętać, że czystek można parzyć kilka razy z tej samej porcji ziół. Nie każdy jednak może pić napar ze względu na przeciwwskazania. Czystek nie powinien być spożywany w ciąży i okresie karmienia piersią, ponieważ nie wiadomo jak wpływa na płód oraz niemowlę.
Osoby, które cierpią z powodu chorób przewlekłych lub na stałe zażywają leki, powinny skonsultować się z lekarzem prowadzącym, zanim zaczną regularnie parzyć czystek. Na ten moment nie wiadomo czy wchodzi on w interakcje z różnego rodzaju lekami.
W aptekach dostępne są również suplementy diety z czystka w formie tabletek lub kapsułek. To alternatywa dla osób, które chciałyby włączyć czystek do codziennego jadłospisu, jednak nie odpowiada im charakterystyczny gorzkawy posmak naparu. Przyjmując suplementy, należy przestrzegać zalecanej dawki określonej przez producenta w ulotce lub na opakowaniu wybranego preparatu.
Podsumowanie
Dobrej jakości herbatka z czystka pita regularnie może przynieść wiele dobrego dla organizmu. Roślina ta ma silne działanie antyoksydacyjne, hamuje rozwój stanów zapalnych, poprawia kondycję skóry, wspiera funkcjonowanie układu pokarmowego i przemianę materii. Czystek spożywany w odpowiedniej ilości (2–3 filiżanki dziennie) uważa się za bezpieczny.
Źródła:
- P. Kubica i in., Gatunki rodzaju Cistus sp. – taksonomia, występowanie, skład chemiczny, aplikacje terapeutyczne i badania biotechnologiczne, „Postępy Fitoterapii” 2016, nr 17, s. 179-188.
- J. Newerli-Guz, M. Erdman, Ocena wybranych wyróżników jakościowych czystka (róży skalnej) Cistus incanus L., „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2015, nr 96, s. 693-696.
- K. Gaweł-Bęben, W. Kukula-Koch, U. Hoian i in., Characterization of Cistus × incanus L. and Cistus ladanifer L. Extracts as Potential Multifunctional Antioxidant Ingredients for Skin Protecting Cosmetics, „Antioxidants” 2020, vol. 9, nr 3, s. 202.
- A. Starzec, M. Włodarczyk, D. Kunachowicz i in., Polyphenol Profile of Cistus × incanus L. and Its Relevance to Antioxidant Effect and α-Glucosidase Inhibition,
„Antioxidants” 2023, vol. 12, nr 3, s. 553.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [25.11.2024]