Pod tajemniczą nazwą „tapioka” kryje się bezglutenowa kasza lub mąka, otrzymywana z bulw manioku, rośliny pochodzącej z Ameryki Południowej oraz Środkowej. Na tych obszarach maniok cieszy się ogromną popularnością, podobnie jak u nas ziemniaki. Kulki tapioki są składnikiem bubble tea, napoju, który w ostatnich latach podbił serca nie tylko dzieci i młodzieży, ale również wielu dorosłych.
Tapioka jest źródłem wielu cennych składników odżywczych: węglowodanów, minerałów i witamin z grupy B. Wspomaga pracę jelit, a ponadto może być bez przeszkód spożywana przez osoby na diecie bezglutenowej
oraz alergików. Sprawdź, jakie są właściwości tapioki, jak wykorzystuje się ją w przemyśle gastronomicznym i kosmetycznym oraz gdzie można ją kupić.
Czym jest tapioka i w jakiej formie występuje?
Tapioka to produkt skrobiowy, otrzymywany w procesie mielenia bulwy manioku jadalnego – rośliny naturalnie rosnącej w Ameryce Południowej. Na tych terenach pozyskiwane z manioku – tapioka i kassawa – są jednymi z podstawowych pokarmów, dostarczających ludziom niezbędnych, lekkostrawnych węglowodanów. Tapioka jest również ważnym składnikiem diety mieszkańców Afryki Zachodniej, podobnie jak mąka pszenna, czy ziemniaki dla Europejczyków.
Co ciekawe, surowe bulwy manioku są silnie trujące , ze względu na wysoką zawartość glikozydów cyjanogennych, które po hydrolizie przechodzą w toksyczny cyjanowodór. Warto jednak wiedzieć, że aby się ich pozbyć, wystarczy kilka prostych czynności – najpierw przez całą dobę należy moczyć maniok w wodzie, a następnie wypłukać i poddać obróbce termicznej, czyli ugotować lub upiec (maniok można także wysuszyć). Mieszkańcy Ameryki Południowej oraz Afryki znają jednak znacznie więcej metod na usunięcie trujących substancji i uzdatnienie manioku do spożycia.
W Polsce również dostępna jest tapioka wytwarzana z manioku – najczęściej w postaci mąki lub drobnych kuleczek przypominających kaszę. To właśnie one są głównym składnikiem popularnego napoju o nazwie bubble tea . Tapiokę kupisz w sklepach spożywczych, sklepikach ze zdrową żywnością, a także aptekach. Tapioka ma neutralny smak i zapach, dlatego jako produkt bezglutenowy, wykorzystywana jest nie tylko w kuchni, ale także do produkcji suplementów diety.
Skrobia maniokowa ma podobne właściwości do skrobi pszennej, dlatego stosuje się ją jako naturalny zagęstnik do różnego rodzaju potraw – sosów, zup, czy deserów, np. budyniów, kisieli, musów i wielu innych. Kulkami tapioki można też zastąpić makaron lub kaszę w daniach głównych przy diecie bezglutenowej.
Właściwości prozdrowotne tapioki – dlaczego warto ją mieć w kuchni?
Zarówno mąka, jak i perełki tapioki, zawierają dużą ilość skrobi opornej. Skrobia oporna to jeden z węglowodanów, który oprócz tego, że dostarcza organizmowi energii, zapewnia również substancje odżywcze dla bakterii, naturalnie zasiedlających przewód pokarmowy. Drobnoustroje, wchodzące w skład mikrobioty jelitowej, przetwarzają ją na krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (KKT), niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania komórek jelita grubego.
Mąka i kulki tapioki to produkty lekkostrawne, dlatego dietetycy polecają je głównie osobom, borykającym się z różnego rodzaju dolegliwościami ze strony układu pokarmowego. Tapioka może być elementem diety pacjentów z zespołem jelita drażliwego , wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego czy refluksem żołądkowo-przełykowym . W takich przypadkach bywa doskonałą alternatywą dla ryżu (ma zbliżony poziom strawności), ponieważ pozwala nieco urozmaicić jadłospis.
Tapioka często bywa również składnikiem diety osób z nietolerancją glutenu, alergią na gluten lub celiakią . Jest naturalnie bezglutenowa, co klasyfikuje ją jako bezpieczną do spożywania, jednak należy zawsze zwracać uwagę na oznaczenia na opakowaniach. Jedynie symbol przekreślonego kłosa daje pełną gwarancję, że produkt nie zawiera nawet śladowych ilości glutenu, co jest cenną informacją dla tych, którzy nie mogą przyjmować go nawet w najmniejszych dawkach.
To jednak nie koniec zalet tapioki. Składniki ważne dla zdrowia, jakie znajdują się w mące i perełkach to także minerały (żelazo, wapń, miedź, magnez i fosfor) oraz witaminy B1, B2, B6 i C. Choć ich zawartość nie jest wysoka, to jednak wspierają organizm, w niewielkim stopniu zapobiegając niedoborom.
Jak przygotować bubble tea?
Jeśli masz w domu kulki tapioki, możesz samodzielnie przygotować domowy napój bubble tea. Zacznij od zalania perełek tapioki mlekiem lub wodą (pół szklanki kuleczek zalej dwiema szklankami płynu) i pozostaw na noc, aby się namoczyły. Następnego dnia zagotuj wodę lub mleko, a następnie dodaj namoczone perełki. Zmniejsz nieco moc palnika i gotuj całość przez 15-20 minut, od czasu do czasu mieszając.
Wyjmij kulki tapioki z garnka, a kiedy się wystudzą, włóż do szklanki i zalej je przygotowaną wcześniej herbatą (najlepiej czarną, zieloną, owocową lub rooibosem). Teraz dodaj to, co lubisz – mleko, syrop smakowy lub cukier trzcinowy, czy sok. Dokładnie wymieszaj napój, wrzuć kilka kostek lodu i pij przez szeroką słomkę, która umożliwi swobodne wysysanie kuleczek. Możesz też ozdobić brzeg szklanki owocami sezonowymi.
Kolorowa bubble tea z pewnością ucieszy zwłaszcza najmłodszych, jednak przygotowując napój dla dzieci, należy unikać mocnej herbaty czarnej i zielonej, ze względu na wysoką zawartość kofeiny.
Tapioka w kosmetyce – zastosowanie
Tapioka często bywa stosowana nie tylko w kuchni, ale również w przemyśle kosmetycznym. Za sprawą swoich właściwości absorpcyjnych, jest cennym składnikiem pudrów oraz innych kosmetyków o działaniu matującym. Pochłania nadmiar sebum, przez co minimalizuje błyszczenie skóry i zapewnia jej świeży, matowy wygląd oraz jedwabiste wykończenie makijażu.
Z tego względu po tapiokę sięgają również producenci kosmetyków do pielęgnacji włosów, w tym także suchych szamponów. Podobnie jak skrobia z manioku absorbuje nadmiar sebum z powierzchni twarzy, działa również na skórze głowy, przedłużając świeżość włosów.
Tapioka również zagęszcza formułę kosmetyków, a jednocześnie zmniejsza ich tłustość, ułatwiając w ten sposób stosowanie. To naturalny składnik, dlatego jest chętnie wybierany przez marki, które chcą stawiać na pielęgnację w zgodzie z naturą. W niektórych produktach jest alternatywą dla talku, ponieważ działa łagodząco i chroni przed podrażnieniami, spowodowanymi przez otarcia skóry.
Podsumowanie
Tapioka pozyskiwana ze zmielonych bulw manioku to składnik, który pojawia się nie tylko w egzotycznych kuchniach. Kuleczki oraz mąkę można kupić w sklepach spożywczych, ze zdrową żywnością, czy aptekach. Mogą być sycącym elementem diety lekkostrawnej, bezglutenowej, a także jadłospisu pacjentów z chorobami układu pokarmowego oraz alergików, ponieważ tapioka jest hipoalergiczna. Wypróbuj nasz przepis na domową bubble tea oraz wiele innych ciekawych receptur na smaczne desery z efektownymi i smacznymi perełkami z tapioki.
Źródła:
S. Li, Y. Cui, Y. Zhou i in. , The industrial applications of cassava: current status, opportunities and prospects . „Journal of the Science of Food and Agriculture” 2017, vol. 97, nr 8, s. 2282-2290. E.U. Nwose, B.C Onodu, A.E. Anyasodor, Ethnopharmacological values of cassava and its potential for diabetes and dyslipidemia management: Knowledge survey and critical review of report., "Journal of Intercultural Ethnopharmacology" 2017, vol. 6, nr 3, s. 260-266. F. Zhu, Composition, structure, physicochemical properties, and modifications of cassava starch . „Carbohydrate Polymers” 2015 , vol. 122, s. 456-480.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
