Kwercetyna to naturalny przeciwutleniacz o wielu właściwościach prozdrowotnych. Należy do grupy flawonoidów – związków roślinnych, które wspierają organizm w walce ze stresem oksydacyjnym, stanami zapalnymi i alergiami. Działa jak naturalny tarcza ochronna, wzmacniając układ odpornościowy, poprawiając kondycję naczyń krwionośnych i wspierając zdrowie serca. Znajdziesz ją w cebuli, jabłkach, winogronach czy zielonej herbacie.
Kwercetyna bierze udział w regulacji wielu procesach komórkowych, w zależności od stężenia. Wiele mówi się o tym, że wzbogacenie codziennej diety w produkty bogate we flawonoidy, w tym kwercetynę, zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej. Sprawdź, dlaczego ten składnik zasługuje na uwagę i jak włączyć go do swojego jadłospisu. Z pewnością zaskoczy Cię, jak szerokie zastosowanie ma kwercetyna.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest kwercetyna?
- Jakie właściwości wykazuje kwercetyna i jak wpływa na organizm człowieka?
- Jakie zastosowanie znajduje kwercetyna?
- Jakie są przeciwwskazania do stosowania kwercetyny i jakie skutki uboczne mogą wystąpić u pacjenta?
Co to jest kwercetyna?
Kwercetyna to naturalny związek organiczny należący do flawonoidów – grupy bioaktywnych związków roślinnych, a dokładniej – flawonoli. Występuje w dwóch postaciach – wolnej oraz jako glikozyd kwercetyny (złożony z kwercetyny oraz cukru). Pozyskuje się ją w wyniku krystalizacji z wyciągów roślinnych. Ze względu na swoje właściwości lipofilne, słabo rozpuszcza się w wodzie, ale dobrze wiąże się z tłuszczami.
Warto jednak wiedzieć, że glikozydowa forma ma lepszą rozpuszczalność w wodzie, co może wpływać na jej biodostępność oraz wchłanianie. Przyswajanie kwercetyny zachodzi głównie w przewodzie pokarmowym, dlatego warto zadbać o to, by dostarczać ten składnik w codziennej diecie.
Duże ilości kwercetyny znajdują się w zielonej herbacie, owocach (winogrona, owoce jagodowe, jabłka, czarny bez), warzywach (czerwona cebula, brokuły, korzeń selera, papryka, szpinak, pomidory), przyprawach (koper, oregano, kolendra, liść laurowy, pietruszka, estragon), orzechach włoskich, miodzie oraz czerwonym winie. Co ciekawe, zawartość kwercetyny w tych produktach nie jest stała – zmienia się w zależności od dojrzałości czy intensywności barwy. Najwięcej kwercetyny zawiera skórka oraz miąższ, który bezpośrednio się z nią styka, dlatego w miarę możliwości warto sięgać po umyte, ale nieobrane produkty.
W aptekach dostępne są także suplementy diety z dodatkiem tego cennego związku. Jeśli jest taka potrzeba, lekarz może zalecić pacjentowi przyjmowanie preparatów z kwercetyną.
Właściwości kwercetyny i jej wpływ na organizm
Jak działa kwercetyna? Właściwości prozdrowotne tej substancji znane są na całym świecie. Przede wszystkim jest ona ceniona za swoje działanie antyoksydacyjne. Ten silny przeciwutleniacz neutralizuje wolne rodniki – cząsteczki odpowiedzialne za nowotworzenie oraz szybsze starzenie się komórek organizmu.
Jednak właściwości antyoksydacyjne to nie wszystko. Kwercetyna zmniejsza ryzyko rozwoju chorób układu krążenia. Flawonoidy wspierają gospodarkę lipidową i wzmacniają naczynia krwionośne. Sprawiają, że stają się one bardziej sprężyste, a tendencja do uszkodzeń znacznie mniejsza. Obniżają one ciśnienie krwi i wpływają na hamowanie proliferacji komórek nowotworowych.
Kwercetyna wykazuje nie tylko silne właściwości przeciwnowotworowe, ale także przeciwzapalne. Wspomaga leczenie objawów uczulenia, takich jak pokrzywka czy katar sienny. Hamuje wydzielanie mediatorów reakcji zapalnej (histaminy i leukotrienów), zmniejszając dolegliwości alergiczne.
Niektóre badania wskazują, że kwercetyna może również skracać czas trwania infekcji w przypadku chorób wirusowych, takich jak opryszczka czy grypa. Blokuje namnażanie drobnoustrojów i osłabia ich aktywność.
Coraz częściej mówi się także o korzystnym działaniu kwercetyny w walce z nadwagą i otyłością. Spowalnia ona rozwój komórek tłuszczowych i wspomaga ich rozkład. Warto jednak pamiętać, że samo przyjmowanie kwercetyny w takim przypadku to za mało, żeby zredukować masę ciała. Ważna jest zdrowa zbilansowana dieta oraz regularna aktywność fizyczna, aby doprowadzić do deficytu kalorycznego.
Kwercetyna – zastosowanie
Ze względu na cenne właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne oraz przeciwwirusowe kwercetyny wykorzystuje się ją do produkcji leków i suplementów diety. Najczęściej można ją znaleźć w składzie preparatów antyalergicznych oraz na żylaki. W pierwszym przypadku hamują one powstawanie cytokin prozapalnych, a w drugim wzmacniają naczynia krwionośne i zapobiegają powstawaniu żylaków.
Kwercetyna wykazuje również korzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy – pomaga regulować poziom cholesterolu, poprawia elastyczność naczyń krwionośnych i może obniżać ciśnienie krwi. Z tego powodu jest stosowana jako wsparcie w profilaktyce miażdżycy i nadciśnienia.
Kwercetyna – przeciwwskazania i możliwe skutki uboczne
Kwercetyna znajduje się w wielu naturalnych produktach spożywczych, dlatego dostarczanie jej do organizmu w codziennej diecie nie wiąże się z żadnymi przeciwwskazaniami. Mogą się one jednak pojawić w przypadku nadmiernego stosowania kwercetyny w postaci suplementów diety. Obejmują wówczas:
- arytmię (zaburzenia rytmu serca),
- nieprawidłowe ciśnienie krwi,
- obniżoną krzepliwość krwi,
- przyjmowanie preparatów leczniczych, które mogą wchodzić w interakcję z kwercetyną.
Lekarze zalecają ostrożność w przyjmowaniu kwercetyny przez kobiety w ciąży oraz karmiące piersią. Na chwilę obecną nie ma odpowiednich badań, na podstawie których można by sformułować wytyczne w tej kwestii. Z tego względu decyzję pozostawia się lekarzowi prowadzącemu ciążę po indywidualnej ocenie konkretnego przypadku.
Nie powinno się przyjmować kwercetyny poza pożywieniem na własną rękę. Specjaliści wskazują, że u zdrowej osoby wystarczy ilość, która znajduje się w produktach wchodzących w skład codziennej diety.
Kwercetyna może wchodzić w interakcje z niektórymi substancjami – zmniejszać ich wchłanianie i osłabiać działanie lecznicze. Nie powinno się więc jej przyjmować wraz z lekami zawierającymi estrogeny, antybiotyki z grupy chinolonów, cyklosporynę, felodypinę oraz digoksynę.
