Przyczyny tachykardii – jakie czynniki przyspieszają rytm serca?
Oprócz bodźców, które fizjologicznie wpływają na szybkie tętno, tachykardia może mieć również podłoże chorobowe. Jakie schorzenia przyczyniają się do zaburzeń pracy serca? Najczęściej są to:
- choroba niedokrwienna serca,
- niewydolność serca,
- nadciśnienie tętnicze,
- nadczynność tarczycy – nadmierna produkcja hormonów tarczycy, które działają na serce inotropowo i chronotropowo dodatnio, powoduje przyspieszone bicie serca,
- cukrzyca,
- przebyty zawał serca,
- zatrucie pokarmowe,
- grypa (zazwyczaj, gdy w przebiegu wystąpiła wysoka gorączka).
Zdarza się również, że po przeprowadzeniu szeregu badań, lekarz nie stwierdzi żadnych patologii w budowie, ani funkcjonowaniu mięśnia sercowego. Wówczas tachykardia u pacjenta może mieć podłoże psychiczne (tzw. nerwica serca) i konieczna jest wizyta u psychiatry lub psychologa, który skieruje chorego na psychoterapię.
Tachykardia – jakie są sposoby leczenia tachykardii?
Leczeniem tachykardii zajmuje się wyłącznie specjalista kardiolog. Zanim lekarz zdiagnozuje zaburzenia rytmu serca, przeprowadza szereg badań diagnostycznych, których celem jest nie tylko stwierdzenie, ale również wskazanie rodzaju i głównej przyczyny tachykardii. Szczególnie ważne są wyniki standardowego EKG oraz EKG Holtera, które monitoruje pracę serca przez całą dobę.
EKG, czyli elektrokardiogram, rejestruje elektryczną aktywność serca. EKG wykorzystuje elektrody przymocowane do skóry pacjenta w różnych miejscach (zwykle na klatce piersiowej, nadgarstkach i kostkach), aby mierzyć różnice potencjałów elektrycznych pomiędzy poszczególnymi punktami na ciele. Aparat EKG przetwarza zmierzone sygnały elektryczne i przedstawia je w formie graficznej jako krzywą.
Z kolei EKG Holtera to małe, przenośne urządzenie rejestrujące, połączone z kilkoma elektrodami przymocowanymi do klatki piersiowej pacjenta, które można przypiąć do pasa lub nosić na szyi. Osoba przez całą dobę wykonuje swoje codzienne czynności, podczas gdy tzw. "Holter" rejestruje aktywność serca. Po zakończeniu okresu monitorowania pacjent wraca do lekarza, który zdejmuje urządzenie i przesyła zarejestrowane dane do analizy. Zarówno klasyczne badanie EKG, jak i EKG Holtera to nieinwazyjne, bezbolesne procedury, dlatego nie należy się ich obawiać, czy odkładać w czasie ich wykonania.
Jeżeli lekarz stwierdzi u pacjenta tachykardię, będzie starał się odnaleźć jej przyczynę. Cukrzyca, nadczynność tarczycy, czy inne schorzenia, wymagają odpowiedniego leczenia. Zazwyczaj dobrze dobrane leki pozwalają złagodzić dolegliwości, również te, związane z nieprawidłowym rytmem serca.
Podstawową formą leczenia tachykardii oraz jej objawów jest stosowanie leków spowalniających pracę serca, tzw. beta-blokerów lub blokerów kanału wapniowego oraz preparatów arytmicznych.
Jeśli wybrana przez lekarza terapia farmakologiczna nie przynosi spodziewanych efektów, pacjent może otrzymać skierowanie na kardiowersję elektryczną. To zabieg wykonywany w znieczuleniu ogólnym, który ma na celu przywrócenie prawidłowego rytmu pracy serca. Podczas kardiowersji wykorzystuje się urządzenie stosowane do defibrylacji, jednak lekarz odpowiednio wcześniej zmienia ustawienia sprzętu. Na ciele pacjenta umieszczane są elektrody, a specjalista monitoruje na ekranie pracę serca chorego i we właściwym momencie aktywuje wyładowanie elektryczne. W niektórych przypadkach potrzebnych jest kilka wyładowań, żeby kardiowersja była skuteczna. Po zabiegu pacjent jest wybudzany i po kilkugodzinnej obserwacji na oddziale może wrócić do domu.
Specjalista może rozważyć także wykonanie u chorego ablacji serca. Polega ona na zniszczeniu tkanek serca, odpowiadających za wysyłanie impulsów przyspieszających tętno. Wykorzystuje się do tego fale radiowe, emitujące energię cieplną. Tę operację wykonuje się znieczuleniu miejscowym – lekarz przez żyłę udową pacjenta wprowadza tzw. koszulki, by następnie poprowadzić przez nie elektrody. Za ich pomocą można zlokalizować źródła arytmii, a następnie zniszczyć tkanki, które przyczyniają się do przyspieszenia rytmu serca.
Innym rozwiązaniem, stosowanym w leczeniu tachykardii jest wszczepienie pacjentowi kardiowertera-defibrylatora (ICD). Urządzenie, poprzez wyładowania elektryczne, ma wyrównywać pracę serca, co pozwala skutecznie ochronić organizm przed wystąpieniem tachykardii. Jego bateria działa zazwyczaj przez kilka lat, a stan sprzętu należy co kilka miesięcy kontrolować w placówce, w której wykonana została operacja.
Warto również pamiętać, że w przypadku nawracających zaburzeń rytmu serca najważniejszy jest zdrowy styl życia. Lekarze zalecają swoim pacjentom unikanie stresowych sytuacji, ograniczenie używek i podejmowanie wysiłku fizycznego o ograniczonej intensywności.
Podsumowanie
Tachykardia to stan, kiedy akcja serca jest szybsza, niż 100 uderzeń na minutę, jednak należy wiedzieć, że nie zawsze wiąże się to z chorobą. Przyspieszony rytm serca może być zjawiskiem fizjologicznym, jeśli pojawia się w efekcie intensywnego wysiłku fizycznego, stresu, spożycia kofeiny, palenia papierosów lub stosowania innych substancji pobudzających. Jeśli tachykardia zdarza się dość często, jest uciążliwa dla pacjenta i towarzyszą jej różnego rodzaju nieprzyjemne dolegliwości, należy skonsultować się z lekarzem.
Źródła:
- E. Horak, Częstoskurcz nadkomorowy, Medycyna Praktyczna, www.mp.pl.
- K. Zapiór, Tachyarytmie wieku dziecięcego – rodzaje zaburzeń oraz postępowanie ratownika medycznego, Praca dyplomowa, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Zaktualizowano: 12.06.2024. Autor aktualizacji: Aleksandra Chojnowska
