Nie wszystkie osoby czerpią przyjemność ze zbliżenia z partnerem. Niektórzy cierpią na różnego rodzaju dysfunkcje seksualne, które są przyczyną dyskomfortu i uniemożliwiają osiągnięcie satysfakcji. Jedną z nich jest ból podczas stosunku, czyli dyspareunia. Zobacz, jakie są jej przyczyny i leczenie.
Bólu podczas stosunku doświadczają nie tylko kobiety. Zaburzenie to występuje także u mężczyzn. Ma to miejsce jednak zdecydowanie rzadziej. Szacuje się, że dolegliwości bólowe w czasie zbliżenia odczuwa nawet 13% kobiet w Polsce. Częstotliwość zwiększa się wraz z wiekiem. Nawet 39% pań, które jest w okresie okołomenopauzalnym, odczuwa ból w trakcie stosunku.
Ból podczas stosunku (dyspareunia) – definicja
Dyspareunia to dysfunkcja seksualna, która objawia się bólem w trakcie zbliżenia seksualnego. Uniemożliwia ona osiągnięcie satysfakcji seksualnej, a niekiedy także penetrację. Dolegliwości mogą być odczuwane na różnej głębokości – głęboko we wnętrzu pochwy lub blisko wejścia do pochwy.
Przyczyny bólu podczas stosunku
Przyczyny bólu podczas stosunku mogą być różne. Często dyspareunia jest efektem nałożenia się na siebie kilku czynników – zarówno biologicznych, jak i psychicznych. Dużą rolę odgrywają także same zachowania seksualne podejmowane przez partnerów.
Kobieta może odczuwać ból w czasie stosunku ze względu na suchość pochwy. Wówczas penetracja prowadzi do podrażnienia błony śluzowej, co skutkuje pojawieniem się dyskomfortu i dolegliwości bólowych. Przyczyn tego stanu jest kilka. Niekiedy jest to zbyt krótka gra wstępna lub jej brak. Zdarza się jednak, że odpowiadają za nią zaburzenia hormonalne, menopauza, nadmierny wysiłek fizyczny lub przyjmowanie niektórych leków. Suchość pochwy poza bólem powoduje też nieprzyjemne swędzenie i pieczenie.
Przyczyną bólu może być też zbyt głęboka penetracja. Dolegliwości mogą pojawiać się tylko w niektórych pozycjach. Niekiedy za dyskomfort odpowiada niedopasowanie partnerów pod względem anatomicznym – partner może mieć zbyt dużego członka.
Ból w trakcie stosunku może pojawić się po urazie w obrębie miednicy i miednicy mniejszej. Często odczuwają go kobiety po porodzie naturalnym. Zdarza się, że jest on skutkiem wad anatomicznych. Jednym z nich jest szablowate spojenie łonowe. Przykre dolegliwości może powodować także infekcja grzybicza pochwy lub stany zapalne układu moczowego.
Ból w czasie współżycia odczuwają też kobiety, które chorują na endometriozę. Jest to choroba przewlekła związana z obecnością komórek endometrium poza jamą macicy. Cierpią na nią kobiety w wieku rozrodczym. Wskazywać mogą na nią również zaburzenia cyklu menstruacyjnego, częste bóle brzucha i bardzo obfite krwawienia miesiączkowe.
Ważną rolę odgrywają także czynniki psychiczne. Ból w czasie współżycia może pojawiać się na skutek złych doświadczeń w przeszłości. Zgłaszają go kobiety, które były ofiarami nadużyć seksualnych. Czasami lęk przed ciążą, nieprawidłowe przekonania na temat seksu oraz zła relacja z partnerem również skutkują dyskomfortem i bólem.
Natomiast przyczyny bólu w czasie stosunku u mężczyzn to:
- stany zapalne obejmujące narządy płciowe,
- wady anatomiczne narządów płciowych.
Na dyspareunię cierpią przede wszystkim panowie, którzy mają stulejkę. Jest to zwężenie ujścia napletka. W efekcie niemożliwe jest jego ściągnięcie.
Diagnostyka i leczenie dyspareunii
Osoby, które odczuwają ból podczas stosunku, powinny zasięgnąć porady lekarskiej. Niekiedy jest on skutkiem zaburzeń, które wymagają podjęcia odpowiedniego leczenia. Kobieta powinna zgłosić się do ginekologa, zaś mężczyzna do urologa. Wsparcia może udzielić także seksuolog. Wskazana jest też wizyta u psychiatry.
Diagnostyka dyspareunii obejmuje konsultacje z lekarzem, w czasie których zbierany jest dokładny wywiad chorobowy oraz wykonywane podstawowe badania przedmiotowe. Często konieczne jest przeprowadzenie dodatkowych testów. Są to m.in. badania laboratoryjne krwi (np. poziom hormonów) i USG narządów rodnych.
Leczenie dyspareunii zależy od tego, co jest jej przyczyną. Infekcje wymagają stosowania odpowiednich leków (np. antybiotyków lub środków przeciwgrzybiczych). Farmakoterapia i zabiegi chirurgiczne są stosowane przy endometriozie oraz niektórych wadach anatomicznych (np. przy stulejce).
Ważną rolę w leczeniu dyspareunii odgrywa psychoterapia i trening partnerski. Kobieta i mężczyzna powinni nauczyć się otwarcie rozmawiać o swoich potrzebach seksualnych (np. konieczność przeprowadzenia dłuższej gry wstępnej) oraz wypróbować różne pozycje seksualne w celu znalezienia takiej, która nie powoduje dolegliwości bólowych.
Podsumowanie
Ból podczas stosunku nigdy nie jest prawidłowym zjawiskiem. Potrafi on znacznie obniżyć jakość życia seksualnego, a także być powodem rezygnacji z seksu. Jego pojawienie się warto skonsultować z lekarzem. Ważna jest także szczera rozmowa z partnerem i podjęcie działań, dzięki którym możliwe jest złagodzenie dyskomfortu.
Źródła:
- A. Drosdzol-Cop i in., Zaburzenia seksualne kobiet związane z bólem, “Forum Położnictwa i Ginekologii” 2020 https://www.forumginekologii.pl/artykul/zaburzenia-seksualne-kobiet-zwiazane-z-bolem (dostęp 04.08.2021).
- G. Jarząbek-Bielecka i in., Dyspareunia i bolesne miesiączki u kobiet z endometriozą – obserwacje kliniczne dotyczące zastosowania dienogestu, “Current Gynecologic Oncology” 2014, t. 12, nr 4, s. 271-277.
Autorka
Angelika Janowicz – absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku pielęgniarstwo. Pisze o zdrowiu, ponieważ wie, jak ważna jest edukacja pacjenta. Wielbicielka podróży i kuchni greckiej.
