Biegunka podczas okresu – dlaczego występuje i jak sobie z nią radzić?
Za problemy trawienne winą najczęściej obarcza się dietę, stres lub zatrucie. Warto jednak wiedzieć, że wahania hormonalne również mogą wpływać na pracę jelit i całego układu pokarmowego. Do zaburzeń w tej kwestii prowadzą szczególnie zmiany w gospodarce hormonalnej, do których dochodzi w trakcie miesiączki, ciąży czy przy nieprawidłowej pracy tarczycy. Wystąpienie biegunki w takich sytuacjach jest zupełnie naturalną reakcją organizmu.
Ból brzucha i biegunka podczas okresu to przypadłości, które pojawiają się u bardzo wielu kobiet. Choć mało się o tym mówi, to na początku cyklu mnóstwo pań mierzy się z dolegliwościami, takimi jak biegunki, zaparcia czy wzdęcia. Nie da się więc ukryć, że zmiany hormonalne, szczególnie wzrost stężenia prostaglandyn (substancji prozapalnych), mają wpływ na pracę układu pokarmowego. Sprawdź, dlaczego biegunka może pojawić się jako element zespołu napięcia przedmiesiączkowego lub w czasie okresu. Podpowiadamy także, jak można skutecznie łagodzić dolegliwości z nią związane.
Z artykułu dowiesz się:
- Czy biegunka w czasie miesiączki to powszechny problem kobiet?
- Dlaczego biegunka pojawia się przed lub w trakcie krwawienia miesiączkowego?
- Czy biegunka może zaburzyć cykl miesiączkowy?
- Jak łagodzić objawy biegunki i dyskomfort brzucha w czasie okresu?
Biegunka przed okresem – to zupełnie normalne!
Większa częstotliwość wypróżnień oraz zmiana konsystencji masy kałowej to dość powszechne problemy, z którymi mierzy się niemal połowa pań przed miesiączką oraz w trakcie jej trwania. Nie należy się tym jednak martwić – to zupełnie normalne zjawisko w fazie lutealnej (ostatniej) każdego cyklu menstruacyjnego. Dzieje się tak, ponieważ gwałtownie zmieniają się poziomy różnych hormonów, w tym progesteronu i prostaglandyn.
Progesteron działa rozkurczająco na mięśnie gładkie, dlatego we wcześniejszej fazie cyklu może spowalniać perystaltykę jelit (w układzie trawiennym zlokalizowane są także receptory progesteronu). To właśnie dlatego część osób skarży się na zaparcia na początku cyklu. Przed miesiączką poziom progesteronu spada, a jelita zaczynają pracować intensywniej. Taka nagła zmiana często wywołuje skurcze jelit, bóle brzucha oraz wpływa na częstotliwość wypróżnień przed miesiączką.
Zespół napięcia przedmiesiączkowego, któremu towarzyszy biegunka może powodować także inne dolegliwości niż obniżenie nastroju (zmniejszony wychwyt serotoniny przez płytki krwi). Pojawiają się także: ogólne osłabienie organizmu, nudności czy lekko podwyższona temperatura ciała. Większość z tych przypadłości u osób zdrowych ulega złagodzeniu już w pierwszych dniach kolejnego cyklu.
Biegunka w czasie okresu – dlaczego występuje?
Biegunka w trakcie miesiączki bywa bardzo uciążliwa. Dolegliwości jelitowe, które idą w parze z bolesnymi skurczami macicy, a do tego uczucie parcia i konieczność częstego korzystania z toalety to dodatkowe nieprzyjemności związane z okresem.
Warto wiedzieć, że odpowiedzialne za to są prostaglandyny – hormony, które stymulują czynność skurczową macicy, aby ułatwić usunięcie złuszczonej błony śluzowej i oczyszczenie jamy macicy. Zbyt wysokie stężenie prostaglandyn może oddziaływać również na inne części organizmu, szczególnie na jelita. Ściany jelit także składają się z mięśni gładkich, dlatego podniesiony poziom prostaglandyn w organizmie pobudza ich pracę, co prowadzi do częstszych wypróżnień.
Dodatkowo prostaglandyny mogą wpływać na zwiększenie przepuszczalności błony śluzowej jelit i stymulować ich perystaltykę. Wzmożony ruch jelit przyspiesza proces trawienia i sprawia, że treść jelitowa nie jest odpowiednio zagęszczana, czego wynikiem są luźniejsze stolce. Im wyższy poziom prostaglandyn w organizmie, tym większe ryzyko biegunki w czasie okresu.
Nie bez znaczenia są również czynniki psychologiczne. Podczas okresu kobieta jest narażona na silniejszy stres z powodu bólu, zmęczenia i wahań nastroju, co także niekorzystnie wpływa na pracę układu trawiennego. Układ nerwowy jelit jest silnie połączony z układem hormonalnym i reaguje na wszelkie zmiany stanu emocjonalnego, dlatego stres może przyczyniać się do nasilenia objawów biegunki podczas menstruacji.
Należy jednak pamiętać, że zaburzenia wypróżnień w czasie okresu mogą pojawić się niezależnie od gospodarki hormonalnej. Jeśli biegunce towarzyszy gorączka i bardzo silny ból podbrzusza z uczuciem rozpierania, jak najszybciej skonsultuj się z lekarzem. Tego rodzaju objawy mogą zwiastować stan zapalny jajników.
Biegunka a cykl miesiączkowy i antykoncepcja
Biegunka sama w sobie może wpływać na cykl menstruacyjny i przyczyniać się do opóźnienia miesiączki. Warto również wiedzieć, że hormonalne środki antykoncepcyjne, takie jak tabletki, plastry czy wkładka domaciczna, wpływają na poziomy estrogenów i progesteronu w organizmie. U niektórych kobiet antykoncepcja stabilizuje wahania hormonalne i łagodzi objawy przedmiesiączkowe, w tym też biegunkę. Dzieje się tak, ponieważ nie ma silnych skoków stężenia prostaglandyn odpowiedzialnych za skurcze macicy i jelit.
Pamiętaj, że biegunka może osłabiać działanie tabletek antykoncepcyjnych. Jeśli wystąpi w niedługim czasie (kilka godzin) po przyjęciu preparatu, istnieje obawa, że część hormonów się nie wchłonęła. W takiej sytuacji warto przez kolejne 7 dni stosować dodatkowo antykoncepcję mechaniczną, aby zmniejszyć ryzyko zajścia w ciążę.
Jak sobie radzić z biegunką przed i w trakcie miesiączki?
Biegunka to objaw, który bardzo często towarzyszy rozpoczęciu każdego cyklu. Jeśli monitorujesz swoje cykle i wiesz, kiedy spodziewać się miesiączki, możesz zacząć działać odpowiednio wcześniej, aby złagodzić objawy biegunki. Przed i w trakcie okresu, szczególnie jeśli Twoje jelita pracują intensywniej, dbaj o odpowiednie nawodnienie. Woda pomoże Ci w walce z wzdęciami i pozwoli pozbyć się uczucia rozpierania brzucha. Pomocne mogą być także ziołowe napary, np. z rdestu ptasiego, które spowalniają perystaltykę jelit. Zanim jednak sięgniesz po zioła, skonsultuj się z lekarzem, aby mieć pewność, że nie wchodzą w interakcje z przyjmowanymi lekami.
Jeżeli dolegliwości związane z biegunką są uciążliwe, można rozważyć zażywanie węgla leczniczego lub leków przeciwbiegunkowych dostępnych w aptece bez recepty.
W tym czasie warto też ograniczyć spożycie kofeiny. Substancja zawarta w kawie i herbacie ma naturalne działanie przeczyszczające i może dodatkowo nasilać objawy. Przez kilka dni najlepiej zastąpić napoje z kofeiną ziołowymi i owocowymi naparami, np. herbatą rooibos, która nie zawiera tego pobudzającego składnika.
Twoim sprzymierzeńcem jest także aktywność fizyczna, dlatego nie unikaj jej w trakcie miesiączki. Łagodna joga, ćwiczenia rozluźniające i rozciągające lub spacer pozwolą zminimalizować dolegliwości towarzyszące nadchodzącemu lub trwającemu krwawieniu menstruacyjnemu.
Podsumowanie
Biegunka podczas okresu nie powinna być tematem tabu, ponieważ pojawia się u prawie połowy osób menstruujących. Najczęściej wynika ze zmian w gospodarce hormonalnej, jakie zachodzą pod koniec jednego i na początku kolejnego cyklu. Regularna aktywność fizyczna, zbilansowana dieta oraz dbanie o właściwe nawodnienie organizmu to najlepsze sposoby na złagodzenie objawów typowych dla zespołu napięcia przedmiesiączkowego i samej miesiączki.
Źródła:
- G. Mrugacz, C. Grygoruk, P. Sieczyński i in., Etiopatogeneza zespołu bolesnego miesiączkowania, „Developmental Period Medicine” 2013, t. XVII, nr 1, s. 85-89.
- M.M. Heitkemper, M. Jarrett, Pattern of gastrointestinal and somatic symptoms across the menstrual cycle, „Gastroenterology” 1992, vol. 102, nr 2, s. 505-513.
- M.T. Bernstein, L.A. Graff, L. Avery i in., Gastrointestinal symptoms before and during menses in healthy women, „BMC Women's Health” 2014, vol. 14.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [07.03.2025]