Nietolerancja pokarmowa i alergia często są mylone, jednak ich mechanizmy i objawy znacząco się różnią. Przede wszystkim nietolerancja pokarmowa dotyczy trudności z trawieniem i przyswajaniem pewnych składników, podczas gdy alergia to reakcja układu odpornościowego na substancję rozpoznaną jako alergen. Żeby dowiedzieć się, jakich składników organizm nie toleruje, niezbędne jest wykonanie testów na nietolerancje pokarmowe.
Nietolerancje pokarmowe mogą bardzo negatywnie wpływać nie tylko na zdrowie, ale również samopoczucie, utrudniając codzienne funkcjonowanie. Z tego względu coraz więcej osób decyduje się na badania, które pozwalają je zidentyfikować, a dzięki temu również unikać określonych produktów. Sprawdź, jakie są najczęstsze objawy nietolerancji pokarmowej, na czym polega badanie i dlaczego tego rodzaju testy są przydatnym narzędziem diagnostycznym.
Z artykułu dowiesz się:
- Jakie są objawy nietolerancji pokarmowej?
- Jak wygląda badanie nietolerancji pokarmowej?
- Czego dowiesz się z testów nietolerancji pokarmowych?
Nietolerancja pokarmowa – objawy
Nietolerancja pokarmowa, nadwrażliwość pokarmowa IgG-zależna to stosowane zamiennie określenia zespołu objawów, które pojawiają się po spożyciu pokarmu z określonej grupy lub składnika pokarmowego. Ilość, jaka u zdrowej osoby nie wywołałaby żadnych nieprzyjemnych dolegliwości, u pacjenta z nietolerancją przyczynia się wystąpienia szeregu symptomów, głównie ze strony przewodu pokarmowego.
Nadwrażliwość pokarmowa zależna od przeciwciał IgG to wynik stanu zapalnego w jelitach, który ma charakter przewlekły. Przyczynia się on do zwiększenia ich przepuszczalności, czego efektem jest tzw. zespół nieszczelnego jelita. W efekcie dochodzi do przenikania nierozłożonych w pełni cząsteczek pożywienia do krwi – to z kolei aktywuje działanie układu odpornościowego, który zaczyna produkować przeciwciała IgG. Łączą się one z antygenami, tworząc kompleksy immunologiczne – u zdrowych osób organizm radzi sobie z ich usunięciem. U pacjentów z predyspozycją odkładają się w tkankach różnych narządów, co prowadzi do zaburzenia ich funkcjonowania.
Warto wiedzieć, że objawy nadwrażliwości pokarmowej IgG-zależnej nie zawsze obejmują jedynie układ pokarmowy, choć oczywiście właśnie tak jest w większości przypadków. Dolegliwości towarzyszące nietolerancji pokarmowej to najczęściej:
Dzieje się tak z uwagi na kompleksy immunologiczne nagromadzone w jelitach. Narządy te są jednak ściśle powiązane z funkcjonowaniem mózgu, dlatego u niektórych pacjentów mogą wystąpić także objawy neurologiczne:
- bóle głowy o niewyjaśnionym pochodzeniu,
- migreny,
- przewlekłe zmęczenie.
U ok. 15% pacjentów (głównie najmłodszych) pojawiają się również dolegliwości skórne:
W bardzo rzadkich przypadkach nietolerancje pokarmowe wywołują objawy ze strony układu ruchu, szczególnie bóle stawów.
Warto jednak wiedzieć, że symptomy nietolerancji pokarmowych są nieswoiste, dlatego u wielu pacjentów trudno dociec ich przyczyny i powiązać z faktem spożycia pokarmu. Organizm zaczyna stopniowo produkować przeciwciała IgG, dlatego też objawy pojawiają się po czasie (nawet po kilku dniach). Mogą utrzymywać się nawet przez wiele tygodni i dotyczyć różnych narządów – to również stwarza trudności w powiązaniu ich występowania ze zjedzeniem określonego produktu.
Test na nietolerancję pokarmową
Jeśli jesteś pod opieką lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub konkretnego specjalisty i wyniki dotychczas przeprowadzonych badań nie wskazały konkretnej przyczyny dolegliwości, warto wykonać testy na nietolerancje pokarmowe. Testy te pozwalają określić, których produktów spożywczych organizm nie toleruje. Dzięki temu można wyłączyć je z diety, co powinno przyczynić się do szybkiej poprawy samopoczucia.
Na badanie nietolerancji pokarmowej można zgłosić się do laboratorium lub sięgnąć po domowe testy dostępne w aptece bez recepty. Warto jednak wiedzieć, że analiza laboratoryjna ma znacznie szerszy zakres niż zestawy do użytku domowego. W pobranej próbce krwi da się oznaczyć swoiste przeciwciała klasy IgG przeciwko nawet 200 najpopularniejszym składnikom diety. Z kolei domowe testy najczęściej służą diagnostyce pojedynczych nietolerancji, np. glutenu lub celiakii.
Badanie w kierunku nietolerancji nie wymaga specjalnego przygotowania. Pacjent może zgłosić się do punktu pobrań w dowolnym momencie – nie trzeba być na czczo ani stosować wcześniej specjalnej diety. Na wynik czeka się zazwyczaj kilka dni – niektóre laboratoria i kliniki umożliwiają pacjentom skorzystanie z bezpłatnej konsultacji dietetycznej po ich otrzymaniu.
Wykonanie testu wskazane jest nie tylko dla pacjentów, którzy najprawdopodobniej zmagają się z nietolerancją pokarmową. Innymi wskazaniami do badania są m.in.:
Testy laboratoryjne wykonuje się u pacjentów powyżej 2. roku życia, po upływie min. 6 miesięcy od ostatniego szczepienia. Warto wiedzieć, że przyjmowanie leków steroidowych lub immunosupresyjnych może wpływać na wynik badania, podobnie jak niektóre schorzenia. Jeśli u pacjenta występuje hipogammaglobulinemia (zaburzenia w wytwarzaniu przeciwciał lub ich zupełny brak), gammapatia monoklonalna czy choroba nowotworowa należy wcześniej skonsultować się z lekarzem.
