Babka płesznik – na co pomaga i jak ją stosować?
Życie w ciągłym pośpiechu, przewlekły stres, brak odpowiedniej ilości odpoczynku i niezdrowa dieta – wszystkie te czynniki mogą przyczyniać się do występowania nieprzyjemnych dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Na szczęście matka natura daje wiele możliwości, żeby sobie z nimi radzić domowymi sposobami z pomocą ziół i roślin leczniczych.
Naturalnym remedium na zaparcia i wsparcie mikroflory jelitowej są nasiona babki płesznik. Te niewielkie ziarenka mają skuteczne działanie w przypadku okresowych oraz nawracających dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Sprawdź, jakie są właściwości lecznicze nasion babki płesznik, jak je stosować oraz kto może włączyć babkę płesznik do swojego jadłospisu, a komu lekarze tego nie zalecają.
Z artykułu dowiesz się:
- Jakie są właściwości lecznicze babki płesznik?
- Jak stosować nasiona babki płesznik?
- Czy istnieją przeciwwskazania do spożywania babki płesznik?
Babka płesznik – poznaj jej właściwości
Babka płesznik, nazywana również babką afrykańską, to roślina o łacińskiej nazwie Plantago psyllium (syn. Plantago afra L.) należąca do rodziny babkowatych (Plantaginaceae Juss.). Określa się ją także jako „pchle nasienie”, „pchlicę” czy „płesznic”. Naturalnie pochodzi z rejonów Morza Śródziemnego – zachodniej części Azji oraz północnego obszaru Afryki. Uprawiana jest jednak na znacznie szerszą skalę – również w Polsce, ponieważ nie rośnie dziko w naszym klimacie.
Jak rozpoznać babkę płesznik?
Łodyga babki płesznik jest prosta, w górnej części rozgałęziona i osiąga ok. 40 cm wysokości. Pokrywają ją gruczołkowate włoski, obecne również na powierzchni niewielkich, naprzeciwległych liści o podłużnym, ostro zakończonym kształcie. Z ich kątów w okresie kwitnienia (babka płesznik może kwitnąć przez cały rok) wyrastają jasne kwiaty, zebrane w kłosy.
Jednak to nie one są głównym surowcem zielarskim – najbardziej cenione, ze względu na swoje właściwości, są nasiona babki płesznik. Znajdują się one w torebkach o eliptycznym kształcie, zakończonych otworem, przypominającym wieczko. Wewnątrz każdej z nich są dwa połyskujące, ciemnobrązowe nasiona. Są często stosowane w medycynie naturalnej oraz dietetyce, ponieważ zawierają sporą ilość błonnika, który przeciwdziała zaparciom.
Jak babka płesznik wpływa na organizm?
Nasiona babki płesznik to naturalne źródło białek, tłuszczów, błonnika i substancji śluzowych, które wspierają pracę układu pokarmowego i dbają o zdrowie jelit. Co ciekawe, podobne działanie wykazuje babka jajowata – pamiętaj jednak, że jest to zupełnie inna roślina niż babka płesznik.
Warto wiedzieć, że babka płesznik zawartością błonnika znacznie przewyższa siemię lniane, bardzo popularne w Polsce. Z tego względu może być z powodzeniem stosowana przez pacjentów, którym lekarz zalecił wprowadzenie tego składnika do codziennego jadłospisu, w celu usprawnienia pracy jelit, czy wsparcia procesu odchudzania.
Babka płesznik pomaga także uporać się z zaburzeniami wypróżnień. Substancje zawarte w jej nasionach pokrywają wyściółkę jelit śluzem, co przyczynia się do poprawy konsystencji mas kałowych i ułatwia ich przemieszczanie w kierunku odbytu. Błonnik wspomaga perystaltykę jelit, co również pozytywnie wpływa na trawienie oraz prawidłowy rytm wypróżnień.
Jak działa babka płesznik na odchudzanie?
Składnikiem, szczególnie cennym w okresie odchudzania, bez wątpienia jest błonnik pokarmowy. Nie tylko wspiera pracę jelit, ale również hamuje apetyt. Błonnik pęcznieje w żołądku, co pozwala utrzymać uczucie sytości przez dłuższy czas. W ten sposób osoba na diecie rzadziej czuje się głodna i nie sięga tak często po kaloryczne przekąski.
Warto jednak pamiętać, że w okresie przyjmowania błonnika (również zawartego w nasionach babki płesznik) należy dbać o odpowiednie nawodnienie organizmu. Substancja ta ma zdolność pochłaniania wilgoci, dlatego nadmierne spożycie błonnika bez przyjmowania właściwej ilości płynów może nasilić problemy z zaparciami, a nawet prowadzić do odwodnienia.
Pamiętaj, że samo regularne spożywanie nasion babki płesznik do diety to za mało, żeby schudnąć. Podstawą jest zdrowa zbilansowana dieta, systematyczna aktywność fizyczna i co najważniejsze – dobrze obliczony deficyt kaloryczny.
Babka płesznik – pogromca „złego cholesterolu”
Ponadto babka płesznik posiada właściwości wyrównujące poziom cholesterolu we krwi. Związki chemiczne zawarte w nasionach stopniowo pomagają obniżyć stężenie złego cholesterolu (LDL), jednocześnie zwiększając poziom HDL, czyli „dobrego cholesterolu". Z tego względu włączyć ją do jadłospisu powinny szczególnie osoby, które znajdują się w grupie ryzyka rozwoju miażdżycy.
Babka płesznik – właściwości przeciwwirusowe
Babka płesznik ceniona jest również ze względu na właściwości przeciwwirusowe, antybakteryjne oraz przeciwzapalne. Za to wszystko odpowiada zawarta w niej aukubina, która korzystnie wpływa na zdrowie i pracę wątroby, a także przynosi ukojenie w przypadku wrzodów żołądka.
Ponadto śluz roślinny działa jak naturalna bariera ochronna, redukując podrażnienia błon śluzowych i wspomagając ich regenerację. Może to być szczególnie pomocne przy infekcjach rotawirusowych, w przebiegu których występują biegunki i stany zapalne jelit.
Babka płesznik – remedium na problemy skórne
Babka płesznik może również pomóc łagodzić dolegliwości przy atopowym zapaleniu skóry czy łuszczycy. Okłady z babki płesznik przyspieszają gojenie, wyciszają stany zapalne oraz przynoszą ulgę w przypadku świądu i pieczenia skóry, które często towarzyszą wspomnianym dermatozom.
Dodatkowo właściwości antybakteryjne babki płesznik mogą wspierać leczenie trądziku oraz zapobiegać powstawaniu nowych zmian skórnych. Stosowanie kleiku z nasion babki płesznik na obszary dotknięte trądzikiem pozwala skutecznie oczyszczać pory, regulować wydzielanie sebum i łagodzić bolesne stany zapalne.
Babka płesznik – jak ją stosować?
Nasiona babki płesznika są łatwo dostępne – znajdziesz je w aptekach w formie naturalnej. Możesz także sięgnąć po sam błonnik pokarmowy z jej łusek. Jak wygląda dawkowanie? Nasiona babki płesznik (wystarczy kilka łyżeczek) należy zalać gorącą wodą, przemieszać i odstawić na ok. 15 minut. Powstały kleik można spożyć samodzielnie lub dodać do owsianki, jogurtu, koktajlu, czy sałatki owocowej. Jeśli smak nasion babki płesznik Ci nie odpowiada, wypróbuj kapsułki i tabletki, które zawierają je w sproszkowanej formie.
Babka płesznik może być również stosowana jako składnik wypieków i potraw. Jej nasiona działają podobnie jak siemię lniane, dlatego papki używa się także jako zagęstnika do sosów, zup czy deserów. Warto wiedzieć, że wypieki z dodatkiem nasion babki płesznik są bardziej wilgotne, a dzięki dużej ilości błonnika ułatwiają trawienie. Ponadto roślina ta jest naturalnie bezglutenowa, więc może być elementem jadłospisu osób cierpiących na celiakię.
Ta wartościowa roślina lecznicza znajduje zastosowanie nie tylko w dietetyce czy medycynie naturalnej, ale również pielęgnacji skóry. Warto zatem wiedzieć, że kleik z nasion babki można również stosować zewnętrznie. Nasącz nim wacik lub ściereczkę, a następnie delikatnie przemywaj skórę dotkniętą zmianami, takimi jak AZS, trądzik czy łuszczyca. Co ciekawe, niektórzy nakładają papkę także na skalp, aby złagodzić dolegliwości skóry głowy. Wystarczy przygotować kleik z 2-3 łyżeczek nasion babki płesznik, a po ostygnięciu rozprowadzić go na powierzchni naskórka oraz włosów. Babka płesznik działa odżywczo i wzmacniająco, a do tego nadaje pasmom zdrowy, naturalny połysk.
Ile kosztuje paczka nasion lub tabletek? Cena babki płesznik waha się w zależności od formy, w jakiej chcesz ją przyjmować – najtańsze jednak są nasiona w czystej postaci. Koszt paczki to ok. 5-10 zł za 100g nasion.
Babka płesznik – przeciwwskazania
Niestety nie każdy może czerpać korzyści zdrowotne z cennego daru matki natury, jakim jest babka płesznik. Stosowanie nasion babki nie jest zalecane alergikom, a także osobom, u których zdiagnozowano niedrożność jelit, niektóre choroby przełyku czy innych części układu pokarmowego. Nie powinni jej spożywać również pacjenci ze stomią lub niedokrwistością – błonnik pokarmowy zawarty w nasionach babki płesznik może zaburzać wchłanianie żelaza z pokarmów.
Jeśli masz zaplanowane badanie kolonoskopii, warto czasowo odstawić babkę płesznik, ponieważ w niektórych przypadkach utrudnia wizualizację i może wpływać na wyniki. Najlepiej porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem i chwilowo zrezygnuj z jej spożywania lub po prostu zmniejsz dawkowanie. Babka płesznik doskonale działa nawet po dłuższej przerwie w stosowaniu.
Czy nadmierne spożycie nasion niesie jakieś skutki uboczne?
Babka płesznik nie powinna być spożywana w nadmiarze, ponieważ może wywołać dolegliwości ze strony układu pokarmowego – najczęściej są to nudności i wymioty. Z tego względu najlepiej stosować się do zaleceń producenta i nie przekraczać dziennej maksymalnej porcji nasion lub dawki suplementów diety z babką płesznik.
Czy nasiona babki płesznik można stosować w czasie ciąży i karmienia piersią?
Babka płesznik to roślina w pełni bezpieczna dla kobiet w okresie ciąży. Może rozwiązać problem zaparć, które najczęściej pojawiają się w II i III trymestrze. Ułatwia wypróżnianie i łagodzi różnego rodzaju dolegliwości pokarmowe, dlatego warto stosować babkę płesznik także w czasie karmienia piersią. Bywa bardzo pomocna w okresie połogu, kiedy ból zszytego krocza lub blizny na brzuchu powoduje blokadę psychiczną przy oddawaniu stolca.
Dawkowanie babki płesznik warto wcześniej omówić z lekarzem ginekologiem, który prowadzi Twoją ciążę.
Podsumowanie
Babka płesznik to roślina, która ma bardzo wiele zastosowań. Tradycyjnie używana była w medycynie ludowej w celu łagodzenia dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Substancje zawarte w jej nasionach wspomagają oczyszczanie organizmu, wspierają pracę jelit oraz proces odchudzania. Warto wprowadzić ją do swojego jadłospisu, by zadbać o zdrowie układu pokarmowego. Zanim jednak to zrobisz, skonsultuj się z lekarzem, aby wykluczyć ewentualne przeciwwskazania.
Źródła:
- D. Król, Babka płesznik (Plantago psyllium L.) – wartościowa roślina lecznicza, https://www.czytelniamedyczna.pl/2663,babka-pesznik-plantago-psyllium-l-wartociowa-rolina-lecznicza.html (dostęp 28.08.2023 r.).
- H. Różański, Nasiona płesznika – Semen Psyllii jako surowiec śluzowy, https://rozanski.li/1159/nasiona-plesznika-semen-psyllii-jako-surowiec-sluzowy/ (dostęp 28.08.2023 r.).
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [19.03.2025]