Babka jajowata – co to za roślina? W jakich problemach pomaga łuska babki jajowatej?
Babka jajowata to roślina znana przede wszystkim ze swoich zdrowotnych właściwości. Pochodzi z rejonów śródziemnomorskich, gdzie od wieków jest wykorzystywana w medycynie naturalnej. Jej nasiona są bogate w błonnik, dlatego mogą wspierać prawidłowe funkcjonowanie układu trawiennego, regulować poziom cukru we krwi i wspomagać odchudzanie.
Dzięki swoim właściwościom babka jajowata stała się popularnym składnikiem suplementów diety oraz naturalnych kuracji na zaparcia. Sprawdź, co to jest za roślina i jak stosować jej nasiona, aby zadbać o zdrowie. Podpowiadamy, czy każdy może sięgnąć po babkę jajowatą oraz wskazujemy jakie są przeciwwskazania do jej spożywania.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest babka jajowata?
- Jakie właściwości mają nasiona babki jajowatej?
- Jakie są najlepsze sposoby stosowania babki jajowatej?
- W jakiej ilości można spożywać łupiny babki jajowatej?
- Czy spożywanie babki jajowatej powoduje skutki uboczne?
- Jakie są przeciwwskazania do stosowania babki jajowatej?
Babka jajowata – co to za roślina?
Babka jajowata (łac. Plantago ovata) to jednoroczna roślina z rodziny babkowatych, naturalnie występująca w rejonach basenu Morza Śródziemnego. Łatwo rozpoznać ją po tym, że ma wąskie, podłużne i owłosione liście oraz drobne kwiaty zebrane w kłosowate kwiatostany.
Najbardziej cenioną częścią rośliny są jednak jej bogate w błonnik nasiona otoczone delikatnymi łupinami. W kontakcie z wodą tworzą gęstą, kleistą zawiesinę, która osłania przewód pokarmowy i poprawia perystaltykę jelit. Z tego względu są one zbierane i wykorzystywane w różnych formach, w tym jako surowiec do produkcji proszku lub suplementów diety.
Obecnie babka jajowata jest uprawiana na szeroką skalę w wielu krajach, szczególnie w Indiach, które są jednym z głównych jej eksporterów.
Właściwości babki jajowatej
Babka jajowata zawiera wiele witamin i minerałów. Za jej sprawą można dostarczyć organizmowi porcji witaminy K, witamin z grupy B, żelaza, cynku oraz magnezu. Cenną substancją zawartą w jej nasionach jest błonnik pokarmowy oraz inne związki śluzowe. To właśnie dzięki nim babka jajowata może wspomóc proces usuwania złogów jelitowych i ułatwić wypróżnianie. Śluzowata zawiesina w przewodzie pokarmowym zmiękcza masę kałową w jelitach, dzięki czemu oddawanie stolca jest łatwiejsze. Z tego względu lekarze i miłośnicy ziołolecznictwa często polecają łuski babki jajowatej jako remedium na zaparcia.
Substancje śluzowe w nasionach babki jajowatej pokrywają ścianki jelit, chroniąc je w ten sposób przed drobnoustrojami i uszkodzeniami. To w połączeniu z ustabilizowaniem rytmu wypróżnień pozwala szybciej pozbyć się toksyn oraz szkodliwych produktów przemiany materii.
Warto również wiedzieć, że błonnik pokarmowy pozwala szybciej osiągnąć uczucie sytości i utrzymać je na dłużej. Wówczas zmniejsza się ochota na podjadanie, a ilość kalorii spożytych w ciągu dnia może być znacznie niższa. Właśnie dlatego babka jajowata (podobnie jak nasiona babki płesznik) stosowana jest przez osoby na dietach odchudzających.
To nie koniec korzyści zdrowotnych płynących ze spożywania nasion babki jajowatej. Łuska z dużą ilością błonnika nie tylko wspiera przemianę materii, ale również reguluje stężenie cukru we krwi. Organizm wolniej przyswaja węglowodany z pokarmu, dlatego nie jest narażony na gwałtowne i mocne wahania glikemii.
Babka jajowata – zastosowanie
Babka jajowata znajduje zastosowanie w medycynie naturalnej i dietetyce, głównie ze względu na wysoką zawartość błonnika w łuskach jej nasion. Polecana jest przy zaparciach, hemoroidach, w procesie odchudzania oraz leczeniu podniesionego cholesterolu i cukrzycy typu II.
Jak stosować babkę jajowatą? W aptekach znajdziesz suplementy na bazie babki jajowatej lub z jej dodatkiem, a w sklepach zielarskich również zmieloną łuskę. Najczęściej ze sproszkowanej łuski przygotowuje się kleik. Wystarczy 2-3 łyżki proszku wsypać do szklanki i zalać go letnią wodą. Po ok. 30 minutach należy zamieszać zawiesinę – powstanie kleikowaty płyn, który zaleca się wypić przed planowanym posiłkiem.
Suplementy diety powinno się stosować zgodnie z zaleceniami producenta zamieszczonymi na opakowaniu lub w treści ulotki. Zwykle również mają one postać proszku, który można dodawać do napojów, jogurtów czy zup. Należy jednak pamiętać, że w przypadku przyjmowania błonnika konieczne jest właściwe nawadnianie organizmu. Najlepiej wypijać ok. 2-2,5 l płynów dziennie. To konieczne, aby substancje śluzowe mogły działać prawidłowo – jeśli o to nie zadbasz, efektem będą dolegliwości jelitowe i zaparcia.
Kleik z babki jajowatej można stosować również na otartą i podrażnioną skórę. Najlepiej sprawdzi się w formie okładu – łagodzi zaczerwienienia i dolegliwości związane z uszkodzeniem naskórka. Przyspiesza regenerację oraz działa ochronnie na skórę.
Dawkowanie łuski babki jajowatej (psyllium)
Już wiesz, jak stosować babkę jajowatą – to roślina, która pozytywnie wpływa zwłaszcza na przewód pokarmowy. Warto jednak przestrzegać maksymalnej dziennej dawki łuski babki jajowatej, żeby uniknąć skutków ubocznych. Zaleca się przyjmowanie porcji po 5-10 łyżeczek proszku nie częściej niż 3 razy w ciągu dnia.
Pamiętaj, żeby nie spożywać ich na sucho! Wcześniej powinno się zmieszać je z płynem – napojem, jogurtem lub zupą, a następnie popić wodą. Błonnik zawarty w babce jajowatej wchłania wilgoć, dlatego należy dostarczyć jej odpowiednią ilość, żeby nie zablokować jelit.
Łuska babki jajowatej – skutki uboczne
Babka jajowata uznawana jest za korzystną dla zdrowa i w pełni bezpieczną, jednak jeśli będzie stosowana w nadmiarze, może wywołać skutki uboczne. Po spożyciu zbyt dużej ilości łuski babki jajowatej lub suplementu z jej dodatkiem, mogą pojawić się dolegliwości takie jak uczucie pełności w brzuchu czy wzdęcia.
W bardzo rzadkich przypadkach u pacjentów ujawnia się alergia na roślinę. Może objawiać się katarem, kaszlem, obrzękiem powiek, zaczerwienieniem i swędzeniem skóry, a także bólem brzucha lub głowy.
Łuska babki jajowatej – przeciwwskazania
Niestety nie wszyscy mogą sięgać po babkę jajowatą oraz suplementy na jej bazie. Wśród przeciwwskazań do spożywania babki lekarze wskazują:
- niedrożność jelit,
- dolegliwości ze strony przełyku,
- zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej,
- patologiczne zwężenie układu pokarmowego.
Babki nie powinno się stosować również w przypadku często pojawiających się nudności oraz bólów brzucha nieznanego pochodzenia. W takiej sytuacji należy skonsultować się z lekarzem w celu przeprowadzenia badań i znalezienia przyczyny.
Ostrożność powinny zachować również osoby przyjmujące leki na cukrzycę, ponieważ babka wpływa na glikemię. Także zażywanie preparatów moczopędnych razem z babką jajowatą może być niekorzystne dla zdrowia i przyczyniać się do odwodnienia organizmu. Jeśli jesteś w trakcie farmakoterapii, porozmawiaj z lekarzem przed włączeniem babki jajowatej do jadłospisu, aby upewnić się, że nie wchodzi ona w interakcje z lekami.
Podsumowanie
Babka jajowata pozytywnie wpływa na pracę jelit i ułatwia wypróżnianie się. To bezpieczna metoda radzenia sobie z zaparciami oraz zapobiegania podjadaniu między posiłkami. Mogą po nią sięgać również kobiety w ciąży, karmiące piersią i dzieci powyżej 6. roku życia, o ile lekarz nie stwierdzi przeciwwskazań.
Źródła:
- R.M. Sarfraz, H. Khan, S. Maheen i in., Plantago ovata: A comprehensive review on cultivation, bio-chemical, pharmaceutical and pharmacological aspects, „Acta Poloniae Pharmaceutica – Drug Research” 2017, vol. 74, nr 3, s. 739-746.
- E. Jovanovski S. Yashpal, A. Komishon i in., Effect of psyllium (Plantago ovata) fiber on LDL cholesterol and alternative lipid targets, non-HDL cholesterol and apolipoprotein B: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials, „The American Journal of Clinical Nutrition” 2018, vol. 108, nr 5, s. 922-932.
- A. Nowicka-Zuchowska, Zioła wspomagające pracę układu pokarmowego, „Lek w Polsce” 2024, vol. 34, nr 397, s. 35-40.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [07.03.2025]