Autyzm, a właściwie zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD), to złożone zaburzenia neurorozwojowe. Wpływają one na sposób komunikowania się, postrzegania świata i budowania relacji z innymi. Autyzm nie jest chorobą, dlatego nie można go wyleczyć. Należy jednak wspomagać rozwój dziecka poprzez terapię i stymulację sensoryczną. Jak się okazuje, warto także zapewnić organizmowi wsparcie od wewnątrz poprzez zdrową zbilansowaną dietę.
Coraz więcej badań wskazuje na to, że odpowiednio skomponowany jadłospis może wspierać zdrowie i funkcjonowanie osób z autyzmem. Witaminy, minerały i kwasy Omega-3 pozytywnie wpływają na koncentrację, sen, pracę układu pokarmowego oraz ogólne samopoczucie. Właśnie dlatego dieta, choć nie zastąpi terapii, może stanowić ważny element wspomagający rozwój autystyka. Sprawdź, jakich składników nie powinno zabraknąć w jadłospisie dzieci i dorosłych w spektrum autyzmu.
Z artykułu dowiesz się:
- Jak zadbać o zdrową dietę dziecka oraz dorosłego w spektrum autyzmu?
- Jakich witamin i minerałów nie powinno zabraknąć w jadłospisie autystyka?
- Dlaczego warto suplementować kwasy Omega-3?
- Jak probiotyki wspomagają organizm osoby w spektrum autyzmu?
- Jakich produktów nie powinna zawierać dieta autystyka?
Jak zadbać o zbilansowaną dietę u osób w spektrum autyzmu?
Ułożenie dobrze zbilansowanej diety dla osoby z autyzmem nie jest łatwym zadaniem. Zarówno dzieci autystyczne, jak i dorośli w spektrum autyzmu zmagają się z problemami, takimi jak wybiórczość pokarmowa czy nadwrażliwość sensoryczna. Niektórzy jedzą tylko kilka konkretnych produktów, często o określonej fakturze, kolorze czy nawet temperaturze, ponieważ wybrane zapachy, smaki lub konsystencje potraw mogą być trudne do zniesienia.
Ponadto osoby w spektrum autyzmu często cierpią z powodu dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, takich jak biegunki, bóle brzucha, zaparcia czy wzdęcia. Z tego względu wielu rodziców przy podejrzeniu autyzmu u dzieci decyduje się także na badania metaboliczne wykonywane standardowo w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia oraz testy na nietolerancje pokarmowe. Można też rozszerzyć diagnostykę o inne dostępne badania genetyczne, aby potwierdzić podejrzenia lekarza.
Jak zadbać o zdrowy jadłospis autystyka? W przypadku osób w spektrum stworzenie diety, która zawiera wszystkie niezbędne składniki odżywcze bywa prawdziwym wyzwaniem. Żeby ułożyć odpowiednie menu, należy zrobić to na podstawie postawionej diagnozy i zawartych w jej opisie informacji o pacjencie. Rodzic lub dietetyk musi wziąć pod uwagę wiele czynników – nie tylko zapotrzebowanie na poszczególne składniki odżywcze, ale również indywidualne preferencje osoby w spektrum autyzmu.
Warto też mieć świadomość tego, jakich witamin, minerałów i innych substancji nie powinno zabraknąć, a czego lepiej unikać w jadłospisie autystyka. To pozwoli uchronić bliską osobę w spektrum autyzmu przed niedoborami. Należy pamiętać, że w takim przypadku nie chodzi o idealnie skomponowane menu z podręcznika, lecz o stopniowe poszerzanie palety smaków i dbanie o dobre samopoczucie przy stole – zarówno fizyczne, jak i emocjonalne.
Przy bardzo dużej nadwrażliwości i wybiórczości pokarmowej warto skorzystać z pomocy doświadczonego dietetyka klinicznego.
Witaminy i minerały dla osób w spektrum autyzmu
Choć genetyczne przyczyny zaburzeń dziecka w spektrum autyzmu nie są do końca poznane, to jednak wiadomo, że zdrowy jadłospis może wspierać rozwój autystyka. Dieta dla dzieci z autyzmem powinna być bogata zwłaszcza w witaminę D, witaminy z grupy B i witaminę A oraz minerały: cynk, magnez i żelazo. To właśnie te mikroskładniki wspierają m.in. pracę mózgu, regulację emocji i procesy metaboliczne, dlatego warto kontrolować ich poziom w organizmie.
W większości powinno się je czerpać z pożywienia, jednak nie zawsze jest to możliwe u osób w spektrum autyzmu. W zależności od sytuacji (chorób metabolicznych, stwierdzonych niedoborów, nietolerancji pokarmowych) lekarz może dodatkowo przepisać suplementy diety.
Suplementacja kwasów Omega-3 u osób w spektrum autyzmu
Kwasy tłuszczowe Omega-3, zwłaszcza DHA i EPA, odgrywają bardzo ważną rolę w rozwoju mózgu, funkcjonowaniu układu nerwowego oraz regulacji procesów zapalnych w organizmie. U osób w spektrum autyzmu niezbędna bywa suplementacja, ponieważ często ich dieta nie zawiera ryb morskich ani innych naturalnych źródeł tych tłuszczów.
Regularne przyjmowanie omega-3 może wspierać koncentrację, redukować impulsywność oraz łagodzić napięcia. Wybierając odpowiedni suplement, sięgaj wyłącznie po dostępne w aptekach preparaty zaufanych producentów, którzy przestrzegają wszelkich zasad bezpieczeństwa.
Rola probiotyków w autyzmie
Coraz więcej badań wskazuje na związek między zdrowiem jelit a funkcjonowaniem mózgu (tzw. oś jelita–mózg). U osób w spektrum autyzmu często obserwuje się problemy trawienne, takie jak zaparcia, biegunki, wzdęcia czy nietolerancje pokarmowe, a także zmienioną mikroflorę jelitową. I choć niektóre z tych dolegliwości występują w przebiegu wykrytego schorzenia genetycznego o charakterze metabolicznym, można wspomóc organizm, stosując probiotyki.
Naturalnie substancje te znajdują się w fermentowanym nabiale (jogurty, kefiry, maślanki) oraz kiszonkach. Produkty te mają intensywne zapachy i smaki, dlatego często są odrzucane przez osoby z wybiórczością pokarmową. W takich przypadkach można sięgnąć po apteczne probiotyki bogate w przyjazne organizmowi kultury bakterii.
