Artroskopia kolana – na czym polega i ile trwa zabieg?
Artroskopia to ortopedyczna procedura medyczna o niskiej inwazyjności. Podczas zabiegu specjaliści korzystają z nowoczesnego urządzenia – artroskopu. Pozwala on ocenić stan wewnętrznych struktur stawu, takich jak chrząstki, więzadła czy błona maziowa, bez konieczności przeprowadzania rozległej operacji. Artroskopia od lat stosowana jest w diagnostyce urazów sportowych, leczeniu schorzeń reumatologicznych oraz usuwaniu zmian zwyrodnieniowych.
Dzięki artroskopii lekarze mogą dosłownie zajrzeć do wnętrza stawu kolanowego i precyzyjnie zdiagnozować, a nawet leczyć różne schorzenia. Dzięki niewielkim nacięciom i minimalnej ingerencji w tkanki, zabieg nie trwa długo, a pacjent zazwyczaj może iść do domu jeszcze tego samego lub następnego dnia. Sprawdź, na czym polega artroskopia kolana, jak się do niej przygotować i jak wygląda przebieg całego zabiegu.
Z artykułu dowiesz się:
Z artykułu dowiesz się:
- Jak przygotować się do zabiegu artroskopii kolana?
- Jak wygląda zabieg artroskopii kolana?
- W jakich przypadkach lekarze kierują pacjentów na artroskopię kolana?
- Jak dbać o staw kolanowy po operacji?
Artroskopia kolana – co to jest?
Artroskopia kolana to nowoczesna, małoinwazyjna metoda diagnostyki i leczenia chorób stawu kolanowego, która od lat stosowana jest w ortopedii. Opiera się na wykorzystaniu zaawansowanego sprzętu medycznego – artroskopu, czyli cienkiej rurki wyposażonej w kamerę. Umożliwia on lekarzom dokładne zidentyfikowanie zaburzeń w stawie kolanowym, takich jak uszkodzenia łąkotek, więzadeł, chrząstki stawowej czy błony maziowej, bez konieczności przeprowadzania klasycznych, inwazyjnych operacji chirurgicznych.
Wyróżnia się dwa rodzaje artroskopii:
- diagnostyczną – w tym przypadku lekarze jedynie oglądają wnętrze stawu kolanowego, co pozwala postawić precyzyjną diagnozę,
- operacyjną – jeśli niezbędne jest przeprowadzenie zabiegów w stawie kolanowym, do wnętrza wprowadza się miniaturowe narzędzia chirurgiczne, za pomocą których można wykonać operację.
Artroskopia nie tylko pozwala na ograniczenie do minimum ryzyka związanego z zabiegiem, ale również skraca czas rekonwalescencji w porównaniu z bardziej rozległymi procedurami. Można ją przeprowadzić wykonując jedynie niewielkie nacięcia skóry. Z kolei zastosowanie precyzyjnych narzędzi wiąże się z mniejszym bólem, mniejszym ryzykiem zakażeń i krótszym okresem unieruchomienia. To sprawia, że artroskopia często wykonywana jest zwłaszcza u sportowców, którym zależy, żeby jak najszybciej powrócić do pełnej sprawności.
Artroskopię wykonują prywatne szpitale i kliniki ortopedyczne, najczęściej w trybie chirurgii jednego dnia. W niektórych placówkach i szpitalach państwowych możliwe jest także skorzystanie z zabiegu w ramach NFZ, jeśli pacjent posiada ważne skierowanie od lekarza. W takim przypadku najczęściej czas oczekiwania na artroskopię jest dłuższy.
Artroskopia kolana – przygotowanie do zabiegu
Artroskopię stawu kolanowego zalicza się do bezpiecznych zabiegów o niskiej inwazyjności, jednak do niej również należy się odpowiednio przygotować:
- należy omówić z lekarzem odstawienie leków przeciwzakrzepowych – specjalista podpowie kiedy powinno się przestać je zażywać przed operacją,
- konieczne jest przyjęcie dwóch dawek szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW B),
- powinno się wcześniej wyleczyć wszelkie infekcje i stany zapalne, ponieważ zwiększają ryzyko powikłań,
- należy wykonać badania laboratoryjne (m.in. morfologię krwi, elektrolity, INR/PT, APTT),
- pacjent przed operacją powinien przyjąć wszystkie leki zalecone przez lekarza.
Ostatni posiłek można spożyć ok. 6-8 godzin przed zabiegiem, natomiast pić nie należy w ciągu 5 godzin poprzedzających artroskopię. Warto mieć na uwadze, że są to zalecenia ogólne – pacjent powinien ściśle przestrzegać wskazań swojego lekarza.
Artroskopia kolana – na czym polega zabieg i ile trwa?
Zabieg artroskopii w obrębie stawu kolanowego zawsze rozpoczyna podanie pacjentowi znieczulenia. Najczęściej stosuje się znieczulenie podpajęczynówkowe lub zewnątrzoponowe, choć w niektórych przypadkach lekarz anestezjolog może zdecydować o konieczności podania znieczulenia ogólnego. Pacjent powinien znajdować się w pozycji leżącej lub siedzącej.
Chirurg przeprowadzający zabieg wykonuje małe nacięcia, a następnie wprowadza przez nie urządzenie oraz narzędzia (jeśli jest taka potrzeba). Torebka stawowa zostaje wypełniona sterylną solą fizjologiczną, która minimalizuje ryzyko infekcji. Lekarz dokładnie ogląda i ocenia wnętrze stawu kolanowego oraz usuwa lub naprawia uszkodzone struktury. Postępy śledzi na monitorze połączonym z kamerą artroskopu. Zabieg najczęściej jest nagrywany, żeby w razie wątpliwości można było krok po kroku prześledzić jego przebieg.
Na koniec usuwa się narzędzia i sól fizjologiczną, a do kolana podpina się dren, który ma odsysać nadmiar płynu oraz zbierać krew. Cała procedura trwa zazwyczaj od kilkudziesięciu minut do 2 godzin. Po kilku godzinach pacjent może wrócić do domu z osobą towarzyszącą. Należy pamiętać, że po zabiegu artroskopii kolana nie wolno samodzielnie prowadzić samochodu.
Artroskopia kolana – wskazania
Staw kolanowy ma bardzo skomplikowaną budowę. Kolano tworzą: kość udowa, piszczelowa i rzepka, łąkotka przyśrodkowa oraz boczna, a także więzadła (więzadło krzyżowe przednie, więzadło krzyżowe tylne, więzadło poboczne przyśrodkowe oraz boczne). Powierzchnie stawowe zabezpiecza chrząstka stawowa i dokładnie pokrywa błona maziowa. Tak złożona anatomia sprawia, że uszkodzeń oraz zaburzeń w ramach stawu kolanowego może być naprawdę wiele. Najczęstszymi wskazaniami do artroskopii kolana są:
- urazy stawu kolanowego,
- uszkodzenia chrząstki stawowej lub więzadeł,
- uszkodzenia oraz stany zapalne łąkotek,
- niestabilność stawowa,
- opuchlizna i ból kolana,
- zmiany zwyrodnieniowe oraz przeciążeniowe,
- przemieszczenie lub zwichnięcie rzepki,
- torbiele,
- martwice,
- ciało obce w stawie,
- złamania śródstawowe,
- zakażenia stawu,
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- dna moczanowa,
- choroby nowotworowe stawu kolanowego.
Zalecenia po artroskopii kolana
Po zabiegu pacjentom zaleca się przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych przez ok. 10-14 dni oraz przeciwbólowych w zależności od potrzeb. Najczęściej po ok. 7-14 dniach zdejmowane są szwy. Pacjent powinien oszczędzać kolano i odciążać staw, dlatego zalecane jest poruszanie się przy pomocy kul łokciowych.
Bardzo ważnym elementem wracania do sprawności jest fizjoterapia. Po artroskopii należy umówić się z fizjoterapeutą, aby opracować plan ćwiczeń i zabiegów z zakresu fizykoterapii, takich jak elektrostymulacja mięśni czy krioterapia.
Podsumowanie
Artroskopia kolana uważana jest za jedną z najnowocześniejszych i najbardziej precyzyjnych metod diagnozowania i leczenia schorzeń stawu kolanowego. Czas trwania zabiegu jest krótki, a na ciele nie ma rozległych ran, co przekłada się na szybszy powrót do sprawności. Żeby zadbać o skuteczność i zmniejszyć ryzyko powikłań, należy bezwzględnie stosować się do zaleceń lekarza, zarówno przed operacją, jak i po.
Źródła:
- R. Treuting, Minimally Invasive Orthopedic Surgery: Arthroscopy, „The Ochsner Journal” 2000, vol. 2, nr 3, s. 158–163.
- SP ZOZ MSWiA w Szczecinie, Artroskopia lecznicza stawu kolanowego – co trzeba wiedzieć, https://www.gov.pl/web/spzoz-mswia-szczecin/artroskopia-lecznicza-stawu-kolanowego---co-trzeba-wiedziec (dostęp: 13.12.2024 r.).
- K. Friberger Pajalic, A. Turkiewicz, M. Englund, Update on the risks of complications after knee arthroscopy, „BMC Musculoskeletal Disorders” 2018, vol. 19, nr 1.
- R. Brignardello-Petersen, G. H. Guyatt, R. Buchbinder i in., Knee arthroscopy versus conservative management in patients with degenerative knee disease: a systematic review, „BMJ Open” 2017, vol. 7, nr 5.
Autorka
Aleksandra Chojnowska – absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, magister filologii polskiej, copywriterka. Od lat zgłębia wiedzę na tematy związane ze zdrowiem oraz urodą i z pasją pisze o tym, jak każdego dnia dbać zarówno o siebie, jak i o bliskich. Prywatnie doświadczona mama.
Powiązane kategorie
Ostatnia aktualizacja [16.01.2025]