Walka z nałogiem – jak skutecznie rzucić palenie?
Uzależnienie od nikotyny to jeden z największych problemów zdrowotnych w Polsce i niemal wszystkich krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Palenie papierosów wpływa negatywnie na nasze zdrowie, ogólne samopoczucie, finanse, a nawet na relacje z innymi ludźmi. Walka z nałogiem bywa trudna, dlatego warto poznać skuteczne sposoby na rzucenie palenia. Sprawdź, co warto wiedzieć o uzależnieniu nikotynowym i dowiedz się, jak z nim walczyć.
Rzucanie palenia nie jest łatwe, ponieważ w większości przypadków kończy się ono niepowodzeniem. Statystki pokazują, że bez żadnego wsparcia walkę z nałogiem wygrywa zaledwie kilka procent osób. Dlatego podczas procesu rzucania palenia tak ważne jest skorzystanie z pomocy - można udać się do specjalisty lub skorzystać z nikotynowej terapii zastępczej.
Z artykułu dowiesz się:
Uzależnienie od nikotyny – podstawowe informacje
Uzależnienie od papierosów jest uznawane za chorobę, którą Światowa Organizacja Zdrowia zaliczyła do grupy chorób psychicznych i zaburzeń zachowania opisanych w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10. Podobnie jak innego rodzaju uzależnienia ma ona charakter przewlekły i nawracający. Zawarta w tytoniu nikotyna zmienia sposób funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego, dlatego osoba uzależniona może odczuwać wszelkie oznaki zespołu abstynencyjnego i czuć pokusę zapalenia nawet po wielu latach rzuceniu palenia.
Najsilniej uzależniającą substancją zawartą w tytoniu jest nikotyna. Jej stężenie i oddziaływanie na ludzki organizm jest zróżnicowane i zależy zarówno od gatunku tytoniu, jak i sposobu przyjmowania tej substancji. Tytoń (a wraz z nim nikotyna) może być przyjmowany poprzez palenie (np. w fajce wodnej, cygarach lub papierosach) lub poprzez żucie.
Jak pokazują badania, nikotyna jest tak samo uzależniająca jak heroina i kokaina. Choć nikotyna jest zakwalifikowana jako substancja stymulująca, w praktyce wywołuje paradoksalne efekty – jest jednocześnie stymulantem i depresantem.
Oznacza to, że nikotyna może mieć krótkotrwałe działanie ułatwiające koncentrację (pobudza, podnosi ciśnienie tętnicze krwi) i poprawiające nastrój (zapalenie papierosa powoduje wyrzut dopaminy, czyli hormonu szczęścia), jednak w działaniu długofalowym może powodować permanentne zmęczenie, brak energii, myślotok, a nawet zaburzenia postrzegania rzeczywistości.
Dlaczego warto rzucić palenie?
Jak pokazują statystyki przygotowane przez Światową Organizację Zdrowia, uzależnienie od nikotyny zabija średnio jedną osobę co 6 sekund, a nałogowe palenie papierosów i przyjmowanie nikotyny w innych postaciach jest światową epidemią. Według tych samych danych w Polsce pali aż 32,4% osób w wieku powyżej 15 roku życia.
Palenie tytoniu ma wiele negatywnych konsekwencji i znacząco wpływa na zdrowie palacza oraz jego najbliższych. U osób palących m.in.:
- znacząco wzrasta ryzyko zachorowania na raka płuc i inne choroby układu oddechowego,
- zwiększa się ryzyko wystąpienia chorób serca i całego układu sercowo-naczyniowego,
- częściej występują zaburzenia snu, impotencja, problemy z płodnością.
Nikotyna, tak jak inne używki, jest bardzo niebezpieczna dla kobiet w ciąży - aktywne, jak i bierne palenie wpływa negatywnie na płód i przebieg ciąży, zwiększa także prawdopodobieństwo poronienia.
Rzucanie palenia to trudny i czasochłonny proces, jednak wart jest swojej ceny. Rezygnując z degradującego Twoje zdrowie nałogu, pozwalasz sobie na zdrowsze, szczęśliwsze i dłuższe życie. Rzucenie palenia ma wiele pozytywnych konsekwencji – dzięki temu masz więcej czasu i pieniędzy, polepsza się Twój stan zdrowia i kondycja, a nawet relację z rodziną i bliskimi.
Już z chwilą rzucenia palenia organizm zaczyna się regenerować, chociaż możesz tego nie odczuwać, bo pierwsze dni bywają bardzo trudne. Wówczas pojawia się nieprzyjemne objawy odstawienia papierosów, ale już po 24 godzinach bez palenia zmniejsza się ryzyko udaru i zawału. Po kilku dniach możesz też zauważyć, że łatwiej Ci się oddycha, dzięki czemu codzienne funkcjonowanie staje się coraz lepsze. Inne korzyści zdrowotne przychodzą po kilku tygodniach lub miesiącach, wówczas spada także chęć sięgnięcia po papierosa.
Jak rzucić palenie, czyli skuteczne sposoby na walkę z nałogiem nikotynowym
Walka z nałogiem jest trudna, dlatego warto już na etapie podejmowania decyzji o rzuceniu palenia wzbudzić w sobie silną motywację, a także skorzystać z pomocy.
Na początku odpowiedz sobie na pytanie, dlaczego chcesz rzucić palenie. Czy martwisz się o swoje zdrowie? Czujesz się zmęczony nałogiem? Policzyłeś, ile pieniędzy tracisz i chciałbyś je zaoszczędzić? A może starasz się o dziecko lub oczekujesz narodzin potomka? Zapamiętaj lub zapisz, co najbardziej Cię motywuje, a w chwilach zwątpienia przypominaj sobie o korzyściach, jakie przyniesie Ci rzucenie palenia.
Silna wola jest niezbędna, jednak ona sama może nie wystarczyć do rzucenia palenia, by odnieść sukces. Dlatego zastanów się, jaka metoda na skuteczne rzucenie palenia wydaje Ci się najbardziej odpowiednia. Wśród najpopularniejszych wymienić można:
Preparaty pomagające w rzucaniu palenia mają przede wszystkim łagodzić objawy głodu nikotynowego. Podczas korzystania z tego typu rozwiązań należy jednak pamiętać, że rzucanie palenia jest procesem długotrwałym i żaden lek nie uleczy Cię w magiczny sposób. Co więcej, podczas wyboru preparatów pomagających w rzucaniu palenia warto dopasowywać je indywidualnie, biorąc pod uwagę stopień uzależnienia oraz Twój tryb życia.
Niektóre osoby sięgają także po inne niekonwencjonalne metody. Jeśli masz duży problem z rzucaniem palenia i wiesz, że wielokrotne próby kończyły się fiaskiem, zwróć się o pomoc. Możesz udać się do lekarza rodzinnego lub psychologa – u wielu osób terapia poznawczo-behawioralna przynosi bardzo dobre efekty.
Tabletki na rzucanie palenia
Rzucanie palenia tytoniu wiele osób rozpoczyna od sięgnięcia po dostępne bez recepty tabletki. Zazwyczaj zawierają one w swoim składzie cytyzynę, czyli naturalną substancję pochodzenia roślinnego, która podobnie do nikotyny działa pobudzająco na układ nerwowy. Jej zaletą jest to, że nie jest uzależniająca, a ponadto blokuje wiązania nikotyny z receptorami w mózgu, a tym samym sprawia, że z czasem dochodzi do zahamowania odczuwania przyjemności z palenia papierosów. Cytyzyna bywa nazywana "fałszywym tytoniem" i zaspokaja głód nikotynowy, dzięki czemu objawy odstawienia tytoniu są minimalizowane.
Plastry antynikotynowe
Plastry nikotynowe (zwane antynikotynowymi) to metoda wykorzystywaną w ramach nikotynowej terapii zastępczej. Na czym ona polega? Nikotynowa terapia zastępcza ma na celu dostarczanie do organizmu kontrolowanej ilości nikotyny. Pomaga to przede wszystkim w złagodzeniu nieprzyjemnych skutków odstawienia papierosów, dzięki czemu cały proces przebiega łatwiej, a chęć zapalenia jest mniejsza. Należy zaznaczyć, że jeśli rzucasz palenie i decydujesz się na korzystanie z plastrów nikotynowych, to nie wolno Ci już palić.
Gumy nikotynowe
Substancją czynną gum nikotynowych jest nikotyna, więc działają one podobnie do plastrów nikotynowych. Często sięgają po nie osoby, które na początku chcą jedynie ograniczyć palenie, ale mogą z nich korzystać ci, którzy chcą całkowicie zerwać z nałogiem.
Podczas stosowania gum nikotynowych bardzo istotną rolę odgrywa odpowiednia technika żucia – tylko dzięki niej możliwe jest właściwe uwalnianie i wchłanianie się nikotyny. Dlatego przed zastosowaniem tego typu preparatów należy dokładnie przeczytać ulotkę.
Inne preparaty i metody niekonwencjonalne
Oprócz tabletek, gum czy plastrów na rynku dostępnych jest wiele innych preparatów. W trakcie rzucania palenia wykorzystuje się także m.in. aerozole czy pastylki do ssania zawierające nikotynę.
Niektórzy palacze próbują rzucić palenie, wybierając alternatywne metody leczenia, takie jak hipnoza, akupunktura czy biorezonans, jednak skuteczność tego rodzaju zabiegów nie została potwierdzona medycznie.
Podsumowanie
Palenie papierosów jest uzależnieniem psychicznym i fizycznym, dlatego walka z nim jest taka trudna. Warto jednak ze względu na swoje zdrowie i zdrowie swoich najbliższych podjąć próbę rzucenia palenia. Nawet jeśli odstawienie papierosów w tym momencie wydaje Ci się niemożliwe, spróbuj podjąć jakieś działania. Najlepiej skorzystaj z konsultacji lekarskiej lub farmaceutycznej - specjalista oceni, jaki jest stopień uzależnienia i na podstawie rozmowy pomoże wybrać najlepszy środek do walki z nałogiem.
Jeśli podejmowałeś już próby rzucenia palenia, ale zakończyły się one niepowodzeniem, to nie poddawaj się. Wielu byłych palaczy mówi o tym, że ich droga do pozbycia się nałogu była trudna i długa. Spróbuj innej metody i bądź wytrwały, a kolejna próba będzie bardziej udana.